چرا «سارا» و «نیکا» از سریال «پایتخت» حذف شده‌اند؟ دستکاری سلیقه‌ای و سکوت خبری!

فاطمه امین‌الرعایا
سریال «پایتخت» یکی از پرطرفدارترین سریال‌های چند سال اخیر است، تا جایی که هنوز که هنوز است بخش‌هایی از این سریال در شبکه‌های مجازی دست به دست می‌شود و حتی برخی از تکه‌کلام‌های شخصیت‌ها توانست جای خود را در بعضی مکالمات روزمره مردم کوچه و خیابان باز کند. اما در این سال‌ها این سریال با تغییرات بسیاری مواجه شد که انتقادات بسیاری را هم به دنبال داشت. در تازه‌ترین اخبار از ساخت سری هفتم این سریال گویا قرار است سارا و نیکا، دختران نقی معمولی از این سریال حذف شوند اما دلیل این تغییر نه برای بازیگران ثابت این سریال مشخص است و نه توضیحی در رسانه‌ها منتشر شده است.
نوروز سال 1390 بود که اولین سری سریال «پایتخت» به کارگردانی سیروس مقدم از شبکه یک سیما پخش شد. سریالی که در آن شخصیت‌های محوری با لهجه یکی از شهرهای شمالی حرف می‌زدند و اتفاقا خلاف همیشه بسیار هم مورد استقبال قرار گرفت. تقریبا تلویزیون بسیاری از خانواده‌های ایرانی در ساعت پخش این سریال تنها روی شبکه یک تنظیم می‌شد. موفقیت سری اول این سریال چنان بود که مدیران صدا و سیما تصمیم به ساخت سری‌های بعدی «پایتخت» گرفتند.
اما در طول ساخت 6 سری این سریال تغییرات بسیاری شامل این سریال شد. گاهی «بهبود» از سریال حذف شد و زمانی «عموپنجعلی»، گاهی «بهتاش» پررنگ بود و گاهی «رحمت»، گاهی موضوع حول «ارسطو» می‌چرخید و گاهی «نقی معمولی» محور اصلی بود. هرچه که بود با تمام فراز و نشیب‌ها این سریال توانست در طول سال‌های پخشش محبوبیتی نسبی به دست بیاورد. البته فصل ششم از سریال «پایتخت» که نوروز ۱۳۹۹ روی آنتن رفت انتقادهایی را به روند داستان و فیلمنامه به همراه داشت. این فصل از این سریال که در نهایت به دلیل شیوع کرونا ناتمام مانده بود با این وعده از سوی سازندگان همراه شد که پس از اتمام یا کاهش شیوع ویروس کرونا ادامه سریال تولید و پخش خواهد شد.


اما دی ماه سال گذشته بعد از اهانت به رخشان بنی‌اعتماد، فیلمساز برجسته سینمای ایران، در یک برنامه تلویزیونی که منجر به ایجاد موجی از واکنش‌های منفی در میان مردم خصوصا جامعه هنرمندان شد، برخی بازیگران و عوامل فعال در تولید سریال‌ها و شوهای تلویزیونی در پیام‌های خود ضمن اعتراض به این رفتار صداوسیما اعلام کردند که بعد از این با رادیوتلویزیون همکاری نخواهند کرد. محسن تنابنده و احمد مهرانفر از بازیگران مجموعه «پایتخت» ازجمله این هنرمندان بودند. بنابراین به نظر می‌رسید که دیگر شاهد ساخت «پایتخت 7» نخواهیم بود.
اما به نظر می‌رسد مراحل پیش‌تولید ساخت فصل جدید از سریال «پایتخت» در سکوت خبری آغاز شده باشد اما تاکنون خبری رسمی در این زمینه منتشر نشده است. با این حال حذف نقش سارا و نیکا و بازگشت نقش «بابا پنجعلی» با بازی علیرضا خمسه، مهم‌ترین تغییراتی است که در همین گمانه‌زنی‌ها برای فصل هفتم از سریال «پایتخت» برشمرده می‌شود.
در همین رابطه، سارا و نیکا فرقانی که در نقش دختران نقی معمولی از سری اول در «پایتخت» حضور داشتند، ویدئویی منتشر کردند و اعلام کردند که نمی‌دانند چرا از این سریال حذف شده‌اند.
پس از این بود که دو بازیگر این سریال نسبت به حذف این دو بازیگر جوان واکنش نشان دادند. مهران احمدی، بازیگر نقش بهبود، که پس از غیبت در چند فصل، به «پایتخت ۶» برگشت، خواستار آن شده است که به این دو دختر بی‌احترامی نشود و بی‌جهت قضاوت‌شان نکنند؛ «شاید اگر شما در شرایط زندگی آن‌ها بودید اشتباهات بزرگتری را مرتکب می‌شدید.»
احمدی در بخش دیگری از اظهار نظرش آورده است که «این دو نوجوان هیچ وقت ادعای بازیگری نداشتند» و تاکید کرده است: «دین ما و مرام ما همیشه به رسم قلندری و محبت و گذشت بوده است و نه انتقام و تنبیه و بی‌معرفتی.»
این بازیگر در پایان صحبت‌هایش نوشته است: «سازندگان محترم «پایتخت» ان‌شاءالله که موفق باشید!!!!»؛ جمله‌ای که تلویحا از غیبت دوباره بهبود در فصل جدید حکایت دارد.
بهرام افشاری نیز با تاکید بر اینکه سارا و نیکا فرزند «پایتخت» هستند و هیچ وقت ادعایی نداشتند، نوشته است: «مثل خود من که طرفدار «پایتخت» بودم و با آن رشد کردم.»
بازیگر نقش بهتاش از «پایتخت» به عنوان یک خانواده یاد کرد و نوشت: «از همه مسئولان محترم که دلیل موفقیت و محبوبیت «پایتخت» را نشان دادن تحکم خانواده و همدلی و بخشش می‌دانند، درخواست می‌کنم فرصت جمع شدن در کنار هم را به وجود بیارند. باشد در این روزها تلاش کنیم که دوباره لحظه‌ای هموطنان‌مان را شاد کنیم.»
اما حالا این پرسش مطرح می‌شود که با این تغییراتی که دلیلش هم مشخص نیست، چه اتفاقی برای یکی از محبوب‌ترین سریال‌های این‌ سال‌های صدا و سیما می‌افتد. جبار آذین، منتقد سینما و تلویزیون با بیان اینکه عمر سریال «پایتخت» به لحاظ زمانی به پایان رسیده است، به «ابتکار» می‌گوید: به‌رغم استقبال مردم از فصل‌های این سریال، به لحاظ چارچوب موضوعی و ساختاری، عمر تاریخی این مجموعه به پایان رسیده است. به عبارتی فصل‌های اخیر تولید و پخش شده این سریال نشان داد که سازندگان آن با تزریق داستانک‌های فرعی و همچنین اضافه و کم کردن برخی شخصیت‌ها و تداوم دیالوگ‌ها و شوخی‌هایی که بارها و بارها در این سریال دیده شده، سعی در ادامه تولید این مجموعه دارند. چنانچه قرار باشد، «پایتخت» باز هم در جهت خواست مردم تولید شود، باید تغییراتی اساسی در نگاه به آن و تولید این مجموعه صورت بگیرد. درواقع این سریال بیش از آنکه محصول تلویزیون کشور باشد، حاصل سرمایه‌ها و سلیقه‌های اسپانسرهایی است که حتی کار را تا دخالت در انتخاب بازیگران و عوامل این سریال و شکل‌دهی قصه‌های آن جلو برده‌اند.
او می‌افزاید: به عبارت صریح‌تر، آنچه تولید این سریال را شکل داده، سلیقه‌های شخصی و سرمایه‌ها خصوصی است، نه نگاه‌های فرهنگی و هنری و استفاده بهینه از امکانات، قابلیت‌های رسانه‌ای و توانایی هنرمندان. به همین دلیل گهگاه به دلیل کمرنگی و پررنگی دخالت سرمایه‌ها و نظرهای اسپانسرها و برخی نامدیرانی که در این گردونه قرار گرفته‌اند، شاهد بعضی تغییرات سلیقه‌ای در چگونگی شکل‌گیری قصه‌ها و تغییر عوامل این سریال هستیم. با این حال گرچه این نوع تغییرات همچنان بر مبنای سلیقه و نه الزامات دراماتیک و داستانی مجموعه رخ می‌دهد، اما واقعیت این است که عمر این مجموعه از منظر تاریخی تمام شده و تاریخ مصرف آن گذشته است، مگر آنکه طرحی دیگر، با همین فرهنگ و ادبیات اندیشیده شود و قصه‌هایی با مضامین نوتر برای آن تهیه شود.
گرچه هنوز هم تکلیف این سریال مشخص نیست اما باید پرسید که تا کی قرار است تغییرات سلیقه‌ای مدیران و اسپانسرها بر سرنوشت آنچه که مردم دوست دارند، تاثیر بگذارد؟