محمد یوسفی آرامش بودجه 1400، تکرار یک سیکل معیوب و آینده ما!

درهفته‫ای که گذشت، سرانجام زمان رونمایی از بودجه پیشنهادی 1400 دولت روحانی در مجلس، بدون حضور روسای دو قوه‫ فرا رسید. نتیجه چه بود؟ ادامه سیاستگذاری‫های تکراری سال‫های گذشته و به تبع آن انتقادات همیشگی و خواسته‫های تکراری پژوهشگران و اقتصاددانان مطرح کشور؛ گویی همه ما گرفتار در یک دایره بازی هستیم، از عده‫ای درخواست و از عده‫ای انکار. در روزگاری که برای راه اندازی یک کسب و کار متوسط باید بیش از یک ماه وقت گذاشت و بیزینس پلن نوشت، بودجه سال اول قرن پیش روی ایران، با ابهامات زیاد، غیرشفافیت‫های بسیار و عدم تدوین استراتژی های اساسی برای پیش برد شرایط سیاسی و اقتصادی کشور، ارائه شد.
نام بودجه را می‫توان بودجه «امید و برجام‫» نامید‫، درست برخلاف مصوبه مجلس ایران در رابطه با انرژی هسته‫ای؛ بودجه‫ای گرفتار در امید و ناامیدی. بودجه‫ای قربانی در پیشگاه سیاست‫گذاری‫های خارجی متناقض که می‫توانند موجب وضع قطعنامه‫های جدید و شرایط پیچیده‫تر سیاسی و اقتصادی شوند. 2435 هزار میلیارد تومان که حدودا 840 هزار میلیارد تومان از آن وابسته به منابع عمومی دولت ایران است؛ عددی که برخی کارشناسان به واسطه رشد 47 درصدی نسبت به سال 99 آن را انبساطی می‫نامند.
این تغییر اسمی که گویی دولت ایران در ارائه آن خود را ناگزیر دیده است، راهکاری است برای سال سختی که پیش رو داریم. رشد 21 درصدی مالیاتی برای دولتی که شفاف نیست دقیقا چه خدماتی به کسب و کارهای فعال در کشور خود ارائه می دهد؟! در این میان شاید تعریف سیاستگذاری‫های مالیاتی برای قشر ثروتمندتر جامعه، تا حدودی منطقی تر به نظر برسد؛ اما یکی از مباحث جالب این بودجه همچنان نرخ ارز 4200 تومانی است که سیاستگذاری های اجرایی آن کاملا عکس عمل کرده و برخی معتقدند که بیشتر موجب به وجود آمدن رانت شده است. پیش تر رئیس سازمان برنامه و بودجه، خبر از احتمال حذف ارز 4200 تومانی و اضافه کردن آن به یارانه مردم داد؛ درصورت این اتفاق، شاید یکی از نقاط قوت این بودجه را بتوان افزایش توان اقتصادی و سبد خرید مردم و تا حدودی کمک به رشد درآمدی برخی بنگاه های اقتصادی دانست. درباره درآمد نفتی در این بودجه، اعلام نظر مجدد تکرار مکررات است؛ پیش‫بینی فروش بیش از دو میلیون بشکه نفت 40 دلاری، ادامه سیاستگذاری‫های اقتصاد نفت زده سال‫های گذشته است. نوشتن از آن، فایده ای ندارد، چرا که یادداشتی نیست که در آن کارشناسان برای تعاریف فرصت‫های درآمدی جدید و عدم اتکا بر فروش نفت تاکید نکرده باشند؛ در شرایطی که کشورهای منطقه به صورت جدی در تلاش برای سرمایه‫گذاری‫های غیرنفتی هستند و برخی سرمایه‫گذاری‫های کلان جدید آنها نیز بر روی حوزه های غیر وابسته به نفت است؛ به نظر می رسد خود به اندازه کافی سیگنالی جدی برای خطری که پیش روی ماست باشد. نمی‫شود وقتی که نفت در سالیان آینده به اندازه کافی دچار چالش شد، تازه به فکر تعریف فرصت‫های درآمدی جدید باشیم! تا وقتی که به نفت به چشم یک کالای نجات دهنده، نگاه شود، هیچ توسعه اقتصادی شفافی را شاهد نخواهیم بود. با این سیاستگذاری‫های خارجی جدید مجلس و ابهامات جدی در‫خصوص تحریم‫ها، تحقق چنین ارقامی در عمل بسیار دشوار است.
رشد حدودا 70 درصدی فروش اوراق مشارکت به مردم به عنوان منبع درآمدی دولت نیز به دور از منطق است. با نگاهی اجمالی به سال‫های گذشته، شرایط اعتماد عمومی مردم به جو کشور، نباید انتظار داشت بخش گسترده‫ای از خریداران این اوراق، جز بانک‫ها باشند که با سابقه بدهی های دولت، به گونه‫ای خلق پول خواهیم کرد.
متاسفانه تعداد کشورهایی که در جهان به صورت جدی درگیر تورم هستند، بعضا کمتر از انگشتان دو دست است و ما در تمام این سال‫ها نیز جز این کشورها بوده ایم. اما آیا بودجه پیشنهادی 1400 تورم‫زاست؟ نیاز به هیچ تاکیدی نیست؛ بله، همگان متفق القول معتقدند که با بودجه‫ای تورم‫زا در طرف هستیم. با تعریف این شکل منابع درآمدی شکم سیری، تنها صبح را شب می‫کنیم و آماده هیچ بحران منطقه‫ای و جهانی نخواهیم بود؛ کرونا نمونه کوچکی از بحران‫های جهانی بود؛ نحوه تعریف و تصویب بودجه کشور باید تغییر کند و مهم‫ترین سازمان‫های اثرگذار هر بودجه، گزارشات و استراتژی‫های کوتاه‫مدت و بلند‫مدت خود را به صورت شفاف تعریف کنند. استراتژی‫هایی که به صورت جدی تعریف کنند، «چگونه می‫خواهیم به منابع درآمدی تعریف شده برسیم و این منابع را در راه چه هدفی و به چه صورتی خرج می‫کنیم؟»؛ تا زمانی که به این سوالات پاسخ شفافی ندهیم، هرگونه انتظار مثبتی داشتن از توسعه اقتصادی کشور، بیهوده است؛ تا وقتی کسانی خود را ملزم به پاسخگویی نکنند، با این سیاستگذاری‫های نامنظم وضعیت دشوارتر خواهد شد.
سایر اخبار این روزنامه
آیا درهای موزه هنرهای معاصر تهران بالاخره بعد از 32 ماه باز می‌شود؟ شمارش معکوس برای بازگشایی موزه هنرهای معاصر محمد یوسفی آرامش بودجه 1400، تکرار یک سیکل معیوب و آینده ما! جامعه روحانیت تن به ائتلاف با نواصولگرایان می‫دهد؟ زنگ خطر برای شورای وحدت اصولگرایان هدف اردوغان زنده کردن دلخوری‌های پیشین تهران و باکو بود؟ هدف پنهان شعرخوانی اردوغان قاضی زاده: این نطق‫ها موضع مجلس و نظام نیست جنجال در مجلس بر سر اظهارات اردوغان «ابتکار» اما و اگرها احتمال تورم شدید در سال آتی را بررسی کرد پای اقتصاد روی مین تورم! حریرچی از پیشنهاد تعطیلی شنبه و یکشنبه خبر داد هراس از شب یلدا رئیس کل بانک مرکزی: رشد اقتصادی کشور مثبت شد معاون سیاسی وزیر خارجه سند راهبردی ایران و افغانستان به زودی نهایی می‌شود با غلبه بر یاران اینیستا اولسان هیوندای حریف پرسپولیس در فینال آسیا شد وزیر بهداشت خبر از تولید واکسن ایرانی داد بهار 1400 موسم واکسن ایرانی انهـدام شبکه گسترده اخـلال در نظـام ارزی کشور توسط وزارت اطلاعات