«ابتکار» دلایل شکایت مجلس از رئیس بانک مرکزی را بررسی کرد همه تقصیرها با همتی است؟

کیمیا نجفی
اقتصاد ایران سال‌هاست با مشکلات بی‌شماری دست‌ و پنجه نرم می‌کند. در این میان کارشناسان عوامل متعددی را در به وجود آمدن چالش‌ها موثر می‌دانند. برخی از تحلیلگران و صاحب‌نظران معتقدند که سیاست‌های غلط پولی بانک مرکزی از جمله عواملی است که به مشکلات این‌روزهای اقتصاد یران دامن زده چراکه تورم، نرخ ارز، ارزش پول ملی و... که چالش‌های این‌روزهای اقتصاد ایران بوده مربوط به بانک مرکزی است. این مساله در حالی مطرح می‌شود که چندی پیش برخی از نمایندگان مجلس در قالب ماده 234 آیین‌نامه از رئیس کل بانک مرکزی شکایت کرده‌اند.
اخیرا حسینعلی حاجی‌دلیگانی نماینده مردم شاهین‌شهر و عضو هیئت رئیسه مجلس گفته است: «جمعی از نمایندگان در قالب ماده 234 آیین نامه از رئیس کل بانک مرکزی شکایت کردند که کلیات آن در جلسه روز یکشنبه (۷ دی‌ماه) کمیسیون اقتصادی به تصویب رسید.»
نمایندگان مجلس در حالی از رئیس بانک مرکزی شکایت کرده‌اند که بسیاری از کارشناسان معتقدند متن شکایت به مواردی اشاره می‌کند که اصولا خارج از مسئولیت بانک مرکزی بوده و یا مرتبط با دوره پیش از ریاست کلی عبدالناصر همتی است. از سوی دیگر برخی از تحلیلگران بر این باورند که با توجه به شرایط تحریم و مشکلات منطقه‌ای، دست بانک مرکزی برای کنترل بیشتر باز نبوده و نمی‌توان تنها بانک مرکزی را مقصر مشکلات به وجود آمده دانست. اما و اگرها درخصوص شکایت مجلس از رئیس بانک مرکزی همچنان ادامه دارد، برخی‌ها موافق بهارستانی‌ها بوده و عده‌ای دیگر منتقد شکایت از بانک مرکزی هستند. حال این پرسش مطرح است که بانک مرکزی تا چه اندازه در مشکلات به وجود آمده نقش داشته و چرا مجلس رئیس بانک مرکزی عامل چالش‌های اقتصادی می‌داند؟ محمدصادق مفتح، کارشناس مسائل اقتصادی در این‌راستا به «ابتکار» گفت: بخشی از مشکلات اقتصادی بدون شک ناشی از تحریم‌ها و مشکلات بین‌المللی است اما بخش دیگری از مشکلات ناشی از سوءمدیریت‌ها است. به نظر می‌رسد آن‌چیزی که مجلس با شکایت از بانک مکزی به دنبال آن است مربوط به تصمیم‌گیری‌هایی بوده که نقش سوءمدیریت در آن پررنگ است.


وی افزود: به عنوان نمونه در متن این شکایت‌نامه رقم‌هایی آورده شده و آنطور که می‌گویند بخش قابل توجهی از منابع ارزی (۶/۱۷میلیارد دلار) و ذخایر طلا (۶۵ تن طلا) را در قالب عرضه ارز و پیش فروش سکه عرضه کردند و عملا خزانه ارزی را خالی کردند، اگر چنین اعدادوارقامی صحیح باشد بنابراین می‌توان گفت که مجلس به دنبال سوءمدیریت‌ها بوده نه بررسی مشکلات ناشی از فشارهای دیگر. به هرصورت شرایط فعلی اقتصاد نشان می‌دهد که اوضاع می‌توانست بهتر از اکنون مدیریت شود.
جهش نرخ ارز ناشی از بی‌تدبیری‌ها بود
این کارشناس مسائل اقتصادی در ادامه گفت‌وگو به جهش نرخ ارز به دلیل ضعف مدیریت اشاره کرد و توضیح داد: به دلیل سوءمدیریتها بود که دلار 4200 تومانی دچار جهش‌های قیمتی شد و خود مسئولان دولتی هم این مساله را می‌دانند که با بی‌تدبیری دلار درگیر قیمت‌های بالا شد.
مفتح ادامه داد: بنابراین مجلس با این رویکرد که تصمیمات به خوبی اتخاذ نشده و سوءمدیریت‌ها مشکلات را بیشتر کرده از بانک مرکزی شکایت کرده است. به همین دلیل همانطور که قبلا اشاره کردم شکایت از عملکرد بانک مرکزی به سوءمدیریت‌ها باز می‌گردد نه به مشکلات اقتصادی کشور که به دلیل تحریم‌ها به وجود آمده است.
همتی تخصص لازم برای مدیریت را دارد
این کارشناس اقتصادی در پاسخ به این پرسش که عده‌ای معتقدند عملکرد بانک مرکزی بود که دلار گران‌تر از محدود‌ه‌های قیمتی فعلی نشده است آیا این تحلیل درست است، گفت: نظرات درخصوص گران‌تر بودن و یا ارزان‌تر بودن دلار متفاوت بوده و نمی‌توان گفت که کدام تحلیل صحیح است اما من معتقدم در دوران آقای همتی ما با مدیریت قوی‌تری از بانک مرکزی نسبت به دوره قبل روبه‌رو بودیم.
وی افزود: قطعا همتی تخصص لازم را برای کنترل و مدیریت دارد اما به هرحال مشکلاتی ایجاد شده و ابهاماتی به وجود آمده که باید پاسخ داده شود. البته باید توجه کرد که چه مقدار از سوءمدیریت‌ها به بانک مرکزی باز می‌گردد و یا چه بخشی مربوط به وزارت‌خانه‌ها و دیگر نهادها است. ما برای تمام مشکلات نمی‌توانیم به تنهایی بانک مرکزی را متهم کنیم.
این کارشناس اقتصادی گفت: در بسیاری از مواقع متولیان دیگر باعث مشکلات به وجود آمده بوده‌اند. در هر صورت این مساله چند بُعدی است و احتمالا بهارستانی‌ها، بانک مرکزی را به عنوان نماینده اصلی دولت دانسته تا مجموع مشکلات را بررسی کنند. ما باید بدانیم بانک مرکزی نقش تام‌وتمام در مشکلات به وجود آمده ندارد.
سایر اخبار این روزنامه