دخل برای بهره بردار خرج با راهداری

یک مسئول: تا سال ۱۴۱۳ عوارض آزادراه همچنان در اختیار سرمایه گذار  این پروژه قرار دارد
 
سال 82  آزادراه مشهد - باغچه با حضور رئیس‌جمهور وقت افتتاح شد . اما دریافت عوارض از خودروها که هرسال نرخ آن افزایش می یابد، سؤالاتی را درباره میزان درآمد شرکت بهره‌بردار از این پروژه، نحوه هزینه کرد این درآمدها و سررسید استهلاک سرمایه ایجاد می کند.افزایش عوارض این آزادراه باعث شد به دنبال پاسخ این سوالات باشیم.به تازگی وزارت راه و شهرسازی نرخ‌های جدید عوارض عبور از آزادراه‌های کشور را ابلاغ کرد که طبق آن هر خودروی سواری برای عبور از این آزادراه باید 4000 تومان به‌عنوان عوارض پرداخت کند و این مبلغ نسبت به سال گذشته افزایش 60 درصدی را نشان می‌دهد، همچنین بالاترین مبلغ عوارضی این آزادراه برای تریلی هاست که باید 6000 تومان پرداخت کنند. قرارداد چه بود؟   شهریور سال 75 هیئت‌وزیران ابلاغ کرد: « ‌وزارت راه و ترابری مجاز است نسبت به انعقاد قرارداد مشارکت جهت احداث و بهره‌برداری از آزادراه مشهد - باغچه با شرکت سهامی ملی آزادراه قزوین -‌زنجان وابسته به بانک ملی ایران اقدام کند. دوره مشارکت طرح 22 سال شامل 4 سال دوره احداث آزادراه و 18 سال مدت بهره‌برداری منافع توسط سرمایه‌گذار تعیین می‌شود.» شرکت بهره بردار ریالی بابت نگهداری آزادراه نداده است «عرف بر این است که هزینه‌های  تأمین و نگهداری آزادراه‌ها بعد از بهره‌برداری بر عهده شرکت بهره‌بردار است.»  معاون راهداری اداره کل راهداری و حمل‌ونقل جاده‌ای استان با بیان این مطلب در گفت وگو با خراسان رضوی درباره آزادراه مشهد - باغچه می افزاید: این آزادراه را باید شرکت بهره‌برداری کننده تأمین و نگهداری می‌کرد و بعدازاین که هزینه‌های صرف شده به بهره‌بردار مسترد شد، تأمین و نگهداری آن به وزارت راه و شهرسازی واگذار می‌شود. اما نوع قرارداد آزادراه مشهد - باغچه به‌گونه‌ای بوده است که تأمین و نگهداری آن از همان سال بهره‌برداری(82) به گردن راهداری افتاده است. علیرضا خجسته می‌گوید: هزینه تأمین و نگهداری بسیاری از آزادراه‌ها بر عهده بهره‌بردار است و آن دسته از آزادراه‌هایی که تأمین و نگهداری آن‌ها بر عهده وزارت راه و شهرسازی است، معمولاً بهره‌بردار درصدی را بابت این هزینه‌ها پرداخت می‌کند اما درباره آزادراه مشهد- باغچه متأسفانه قرارداد به‌گونه‌ای بود که از روزی که این آزادراه به بهره‌برداری رسید تاکنون ریالی از درآمدهای آن مانند عوارض بابت تأمین و نگهداری این آزادراه به ما داده نشده است. قاعدتاً با این رویه باید دوره بازگشت هزینه کرد بهره‌بردار کوتاه‌تر می‌شد اما این که چرا این‌گونه نشده است معلوم نیست.وی ادامه می‌دهد: تمام هزینه‌های تأمین و نگهداری این آزادراه مانند روشنایی، تعویض گارد ریل‌ها، روکش آسفالت و امثال آن از طریق اعتبارات استانی و ملی تأمین می‌شود و شرکت بهره‌بردار ریالی برای این مسائل هزینه نکرده است. تا 1413 عوارض همچنان در سبد سرمایه گذار سرپرست اداره کل بهره‌برداری از آزادراه‌های کشور نیز در گفت وگو با خراسان رضوی درباره عملکرد، میزان درآمدزایی و هزینه کرد شرکت آزادراه مشهد -باغچه می‌گوید: عملکرد این شرکت هرسال توسط وزارت راه و شهرسازی حسابرسی می‌شود ،علاوه بر این باید توجه داشته باشید که سرمایه‌گذار این پروژه بانک ملی است و این بانک در ساخت کنارگذر شمالی مشهد نیز مشارکت دارد درنتیجه سرمایه‌گذاری بهره‌بردار با آزادراه مشهد -باغچه ترکیب می‌شود. بنابراین دوره بهره‌برداری شرکت آزادراه مشهد - باغچه از این آزادراه طولانی‌تر هم خواهد شد و حداقل تا سال 1413 بهره‌برداری از این آزادراه در اختیار بانک ملی خواهد بود.  15 درصد هزینه نگهداری می شود عباس بیات سرمدی درباره اظهارات معاون راهداری استان مبنی بر این که سرمایه‌گذار از سال بهره‌برداری(82) هیچ هزینه‌ای بابت تأمین و نگهداری این آزادراه پرداخت نکرده است می‌گوید: 15 درصد درآمدهای سرمایه‌گذار هرسال صرف هزینه‌های نگهداری آزادراه مشهد -باغچه می‌شود و دلیلی ندارد که به راهداری پرداخت کند زیرا این سرمایه‌گذار یک شرکت خصوصی است و خود می‌تواند این کارها را انجام دهد.وی درباره نرخ عوارض این آزادراه نیز می‌گوید: مسئولیت تعیین نرخ عوارض بر عهده معاونت برنامه‌ریزی وزارت راه و شهرسازی است اما این که برخی می‌گویند چرا نرخ عوارض بالا رفته است باید توجه داشته باشید آزادراه‌های ما توسط سرمایه‌گذار ساخته می‌شود و محل تسویه هزینه کرد سرمایه‌گذار همین عوارض است. اگر رقم عوارض با نرخ تورم هماهنگ نباشد ،سرمایه‌گذار ورشکسته می‌شود و رغبتی به سرمایه‌گذاری مجدد نخواهد داشت.وی درباره میزان درآمد و هزینه کرد سرمایه‌گذار در آزادراه مشهد -باغچه در 17 سال گذشته می‌گوید: این آمار و ارقام محرمانه است ونمی توانیم در اختیار مطبوعات قرار دهیم. وقتی موضوع نگهداری مغفول می ماند اما رئیس سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی استان اظهارات راهداری استان را تایید می کند. رضا جمشیدی در گفت وگو با خراسان رضوی می‌گوید: یک اشکالی که در قرارداد این آزادراه وجود دارد این است که متأسفانه موضوع نگهداری این آزادراه مغفول مانده است و هیچ اشاره‌ای نشده است که نحوه نگهداری این آزادراه بعد از بهره‌برداری به چه شکلی خواهد بود. آن چه مشخص است نگهداری تمام راه‌های استان بر عهده راهداری است و هزینه‌های نگهداری آزادراه مشهد- باغچه هم از اعتبارات ملی و هم از اعتبارات استانی تخصیص می یابد و بنده نیز اظهارات راهداری استان را تایید می‌کنم. البته تمام این مسائل به توافق‌نامه‌ای که بین دولت و سرمایه‌گذار منعقدشده است بستگی دارد. درآمد 25 میلیاردی فقط در سال گذشته دبیر شورای برنامه‌ریزی و توسعه استان تأکید می‌کند: طبق اطلاعاتی که در اختیار ما قرارگرفته است میزان درآمدهای سرمایه‌گذار از آزادراه مشهد- باغچه در سال 98 معادل 25 میلیارد تومان بوده است و اکنون به‌طور متوسط روزانه 200 میلیون تومان از این آزادراه درآمد دارد. تا جایی که ما اطلاع داریم شرکت سرمایه‌گذاری بابت نگهداری این آزادراه هزینه ای نمی‌کند. بنا بود سال 94 هزینه های سرمایه گذار مستهلک شود مدیرکل دفتر مشارکت‌ها و جذب سرمایه‌گذاری وزارت  راه و شهرسازی  درباره قرارداد آزادراه مشهد- باغچه می گوید: سال شروع بهره برداری از این آزادراه 40 کیلومتری 82 بوده و بنا بود طبق قرارداد و جدول هزینه عملکرد در سال 94 استهلاک سرمایه گذاری این آزادراه به اتمام برسد و آزادراه به دولت منتقل شود اما این اتفاق رخ نداده است. دلیل اصلی محقق نشدن موضوع این بوده که در طول سال های بهره برداری از این پروژه دولت به دلیل حمایت از مردم یا نرخ عوارض را افزایش نداده یا به میزانی کمتر از آن چه در قرارداد ذکر شده ، افزایش داده است نتیجه  این موضوع تراکم مانده  سرمایه گذاری سرمایه گذار این آزادراه بوده است. در سال 98 میزان مانده سرمایه گذاری 66 میلیارد بوده است حیدری می افزاید: طبق حسابرسی های انجام شده مانده سرمایه گذاری آزادراه مشهد - باغچه در سال 97 بیش از 83 میلیارد تومان بوده و این رقم در سال 98 به عدد 66 میلیارد تومان رسیده است. بنابراین طبیعی است که زمان مستهلک شدن سرمایه، سرمایه گذار این آزادراه حتی در سال 99 هم مستهلک نشود  و حداقل تا سه سال دیگر هم ادامه خواهد داشت.مدیرکل دفتر مشارکت‌ها و جذب سرمایه‌گذاری وزارت  راه و شهرسازی ادامه می‌دهد: درواقع این ارقام نشان می‌دهد بر اساس ارزش پول اگرچه میزان سرمایه‌گذاری اولیه کمتر از این ارقام بوده است اما هنوز مانده سرمایه‌گذاری سرمایه‌گذار در این پروژه مستهلک نشده است. عوارض باید 95 درصد افزایش می یافت وی با اشاره به افزایش نرخ عوارض این آزادراه می گوید:  میزان عوارضی که دولت برای آزادراه مشهد- باغچه تعیین کرده ، بسیار پایین‌تر از میزان پیشنهادی سرمایه‌گذار این پروژه است. اگر بنا بود یک‌ساله این آزادراه را از سرمایه‌گذار تحویل بگیریم حداقل باید 95 درصد نرخ عوارض را افزایش می‌دادیم. وی درباره میزان درآمدزایی سرمایه‌گذار از بهره‌برداری آزادراه مشهد- باغچه می‌گوید: میزان درآمدهای این سرمایه‌گذار هرسال توسط حسابرس مورد تایید وزارت اقتصاد و دارایی انجام می‌شود و به تازگی هم این حسابرسی‌ها بر عهده دیوان محاسبات کشور گذاشته‌شده است بنابراین میزان درآمدها شفاف است، علاوه بر این با توجه به این که به تازگی پرداخت عوارض به‌صورت الکترونیکی در این آزادراه انجام می‌شود وضعیت درآمدی شرکت آزادراه مشهد- باغچه کاملاً مشخص خواهد بود.