سهیلا طائی

روزنامه نگار

نه روانشناسی خواندهام و نه جامعه شناسی میدانم؛ اما نوشتن در مورد بعضی از معضلات اجتماعی دو، دوتا، چهارتای ساده است. در مورد افزایش خودکشی در میان جوانان و نوجوانان حرف میزنم. افزایش چشمگیری که به نظر میرسد با اتمام شرایط ویژه کرونایی در کشور بیشتر هم بشود چرا که داغدیدگان این ایام سوگواری نکردهاند و افسردگی، اندوه، جدایی و مرگ بر هزاران مشکل برآمده از شرایط اقتصادی، آلودگی هوا، بیماری زمینه ایی و... اضافه شده است؛ نمیخواهم از پیش به استقبال آن بروم اما بیم آن دارم به اهمال کاری و پنهان کردن آمار، روزهایی بیایید که از رنگها برای شرایط ویژه و بحرانی خودکشی استفاده کنیم؛ زرد، قرمز، آبی.

نکته جالب توجه اما، این است که متولیان امور اجتماعی و بهداشتی، افزایش آمار قربان خودکشی را ناچیز عنوان میکنند. احمد حاجبی رئیس مرکز سلامت روانی و اجتماعی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی گفته که میزان خودکشی در ایران بعد از شیوع کرونا افزایش جدی نداشته و تغییرات آنقدر اندک است که قابل چشم پوشی است!

او در گفتگوی خود با ایرنا که بیشتر جنبه تبلیغاتی برای این مرکز داشته و به معرفی سامانه خدمات مشاور سلامت روان ۴۰۳۰ پرداخته، هیچ آماری از میزان مرگ و میر بر اثر خودکشی ارائه نکرده، در عین حال گفته تا کنون ۳۰ عنوان مطلب مدیریت استرس و اضطراب در اختیار کارشناسان نظام سلامت قرار داده شده است!

در این مدت اما انتشار آمار افزایش خودکشی در ژاپن، آمریکا و برخی از کشورهای اروپایی تردیدها در مورد آمار خودکشی در ایران را بالا برده؛ تا انجا که برخی مسئولان در جلسات خصوصی میگویند نباید آمار خودکشی را هم به آمار مرگ ناشی از کرونا گره زد؛ آنها معتقدند در این شرایط که هر روز مرگ شمار کرونا اعلام میشود نباید با اعلام آمار مرگ بر اثر خودکشی در جامعه التهاب ایجاد کرد. به هر حال اما با پنهان کردن آمار خودکشی نه تنها به جامعه کمکی نمیشود بلکه با انتشار هرچند وقت یکبار خودکشی نوجوانان در فضای مجازی بهت و حیرت جامعه را فرا میگیرد و خانوادهها را میترساند.

در این میان میتوان برای کاهش آمار این نابهنجاری راهکارهایی را ارائه کرد که برخی توسط خانوادهها، مربیها، معلمان و برخی باید توسط حاکمیت انجام شود. خانوادهها و افرادی که بیشتر با جوانان و نوجوانان سروکار دارند باید بیش از گذشته اعصاب خود را کنترل کنند، به قول امروزیها کمتر گیر بدهند و بیشتر درک کنند. درک کنند که فضای آموزشی، فضای تفریحی و حتی فضای خصوصی دانشآموزان و دانشجویان در این مدت متحول شده، آزادی افراد محدودتر شده و بیش از هر زمان دیگری ترس، استرس و اضطراب ناشی از بیماری کووید ۱۹ در میان افراد خانواده روح و روان جوان و نوجوان را تحریک میکند. درک کنند که باتوجه به تغییر در مدل آموزشی، موبایل و اینترنت جزء جدا نشدنی از زندگی جوانان و نوجوانان است. درک کنند، حالا که نمیتوانند با گروه همسالان خود وقت بگذرانند باید محیط آرام و سالمی در خانه تجربه کنند.

و اما حاکمیت با اقداماتی همچون موارد زیر میتواند تا حدی افسردگی ناشی از رنج از دست دادن عزیزان بر اثر کرونا و احتمال گرایش جوانان به خودکشی را کم کند:

۱- پرداخت کمک هزینه هتل و محل اقامت جوانان و نوجوانانی که بستگان درجه یک خود را در زمان همهگیری کرونا ویروس از دست دادهاند در یکی از شهرهای توریستی کشور

۲- برگزاری کنسرت و جنگ شادی آنلاین و حضوری به صورت رایگان

۳- برگزاری اجباری کلاسها و دورههای مخصوص افراد سوگوار که به صورت معمول در بسیاری از کشورها برگزار میشود.

۴- حمایتهای مادی، معیشتی و کمک هزینه‎های تحصیلی

۵- درنظر گرفتن سرویسهای تلفنی، روانشناسی و اورژانس اجتماعی مخصوص برای مواقع بحرانی و دسترسی آسان و رایگان برای همه افراد.

۶- کمک هزینه استفاده از اماکن ورزشی و ورزشگاهی

۷- افزایش سریالها و برنامههای طنز در شبکه های مختلف صدا و سیما