گرانی600 درصدی  کاغذ روزنامه   در 2 سال !

رعیت نواز- هر کاری دردهایی دارد و درمان هایی، برای چرخیدن چرخ روزنامه هم هزار درد وجود دارد و هزار درمان! اما بین تمام این دردها، دردی است که درمانی جز خودش ندارد و آن هم کاغذ است. کاغذ بخش اصلی هزینه های یک روزنامه را تشکیل می دهد که بالا و پایین شدن قیمت‌اش تاثیر مستقیمی بر قیمت تمام شده روزنامه دارد. این روزها حال روزنامه های کشور شبیه بیماری است که سطح هوشیاری پایینی دارد و اعضای خانواده‌اش بالای سر او ایستاده‌اند و هرکدام خاطره‌ای از گذشته، از روزهایی که تیراژشان به ده‌‌ها هزار می‌رسید، تعریف و بعد شیون می‌کنند و در این بین وقتی پزشک معالج بالای سر بیمار حاضر می‌شود از بیماری‌های متعددی حرف می‌زند که مطبوعات ایران با آن دست و پنجه نرم می‌کنند؛ «افزایش قیمت کاغذ»، «افزایش بقیه مواد اولیه» و «رکود بازار و نبود آگهی». شاید باورتان نشود اما این روزها مسئولان چاپ روزنامه ها، به دنبال راهکاری هستند تا بتوانند کاغذ را کمی ارزان تر تهیه کنند، کلمات را روی آن بریزند و آن ها را تبدیل به خبرو گزارش هایی کنند تا  به دست شما عزیزان برسد در حالی که قیمت تمام شده روزنامه از آن چه به دست شما می رسد به مراتب بالاتر است. شاید بد نباشد شما هم بدانید که قیمت کاغذ در طول یکی دو سال اخیر حدود 600 درصد افزایش داشته و این افزایش تایک ماه آینده تا 800 درصد (به نسبت سال 97 ) هم پیش بینی می شود و دیگر مواد اولیه هم بیش از 500 درصد. این در حالی است که در کنار این افزایش قیمت ها رکود اقتصادی طولانی مدت و رکود حاصل از کرونا در همین یکی، دو سال چراغ برخی نشریات را خاموش و چند نشریه را هم مجبور به کم کردن صفحات شان کرده است. امروز می خواهیم ضمن بررسی قیمت کاغذ از این مشکلات و راهکارهای پیش روی مطبوعات بنویسیم. به این امید که مسئولان با حمایت از روزنامه از افزایش قیمت که به کاهش مخاطب منجر می شود، جلوگیری کنند.
 
            بحران کاغذ نگاهی به روند قیمت کاغذ از اوایل سال 97 به بعد نشان می دهد که قیمت کاغذ در بازار جهانی هم نوسان هایی داشته اما آن چه الان باعث گران تمام شدن کاغذ می شود، نرخ برابری ارز است. در کشور ما با توجه به شمارگان روزنامه های موجود و همچنین با در نظر گرفتن مقدار تولید داخل و واردات صورت گرفته در سال گذشته، سالانه به چیزی حدود 60 هزار تن کاغذ روزنامه نیاز است که از این میزان حدود 10 هزار تن در داخل تولید و بقیه آن از طریق کشورهایی مثل روسیه، نروژ، هند، کره جنوبی و... تهیه می شود. اوایل سال 97 قیمت کاغذ روزنامه در بازار کیلویی 2200 تومان بود که این رقم در اواخر سال 98 به کیلویی هشت هزار تومان رسید اما این افزایش چهار برابری پایان گرانی کاغذ نبود. با توجه به بالارفتن قیمت ارز قیمت کاغذ هم بالا می رفت. هرچند واردات کاغذ در سال گذشته با ارز 4200 باعث شد قیمت کاغذ روزنامه در بازار به 13 هزار تومان برسد اما به دلیل تمام شدن این کاغذها و تخصیص نیافتن ارز 4200 به کاغذ از یک ماه دیگر کاغذ به قیمت حدود 17 هزار تومان در هر کیلو می رسد. همین روند گرانی کاغذ باعث شده که فشار زیادی به روزنامه ها بیاید و قیمت تمام شده روزنامه ها روز به روز افزایش پیدا کند در صورتی که قیمت روزنامه ها تا به حال افزایش نداشته است. با این حال به نظر می رسد باید برای این موضوع فکری اساسی شود تا در ادامه روزنامه ها مجبور به حذف صفحات یا افزایش قیمت نشوند.             بحران مواد اولیه در کنار گرانی کاغذ باید به این نکته توجه کرد که با افزایش نرخ ارز، قیمت دیگر مواد اولیه روزنامه هم رو به افزایش گذاشت و باعث شد قیمت تمام شده روزنامه روز به روز بالاتر برود. نگاهی به قیمت زینک و مرکب چاپ رول نشان می دهد از اوایل سال 97 تا کنون با افزایش قیمت چند برابری مواد اولیه روبه رو بوده ایم. زینک دو ورقی از قیمت هر ورق ۷۵۰۰ تومان در اوایل سال 97 به هر ورق 41 هزار تومان افزایش یافته و مرکب چاپ رول هم از قیمت هر کیلو 16 هزار تومان به هر کیلو 85 هزار تومان رسیده است که نشان می دهد در دیگر مواد اولیه هم افزایش بیش از 500 درصد را شاهد بوده ایم.             رکود اقتصادی و کاهش آگهی بخش بزرگی از هزینه روزنامه ها از طریق فروش آگهی تامین می شود که متاسفانه در سال های اخیر با توجه به رکود اقتصادی طولانی مدت حاکم بر اقتصاد کشور و همچنین رکود اقتصادی ناشی از کرونا این میزان به مقدار قابل توجهی کاهش داشته است و باعث شده گلوی روزنامه‌ها بیشتر فشرده و صفحات آگهی‌ها‌ هم هر روز کمتر از قبل شود. البته این اتفاق در زمان شیوع کرونا مختص کشورمان نبوده و در تمامی جهان رخ داده است. سی‌ان‌بی‌سی، در گزارشی در این خصوص نوشته، درآمد تبلیغاتی صاحبان رسانه‌ها در جهان طی امسال با کاهش ۴۲ میلیارد دلاری روبه رو بوده است. در این گزارش، دلیل اصلی این کاهش، کم شدن آگهی تبلیغاتی شرکت ها اعلام شده که به دلیل آسیب‌های جدی کرونا بر اقتصاد و ایجاد رکود، شرکت های تولید کننده حاضر به پرداخت هزینه ای برای آگهی های تبلیغاتی نبوده اند. این اتفاق در کشور ما هم رخ داده و درآمد روزنامه ها و شرکت های تبلیغاتی در این مدت با کاهش چشمگیری مواجه شده است. به طور مثال در حالی که در گذشته سیستم بانکی و شرکت‌های خودروسازی همیشه دو آگهی‌دهنده عمده رسانه‌ها بوده‌اند، در سال‌های اخیر به دلیل کاهش بودجه‌های تبلیغاتی و... دیگر سفارش های آن ها برای انتشار آگهی به رسانه‌ها به حداقل و حتی به صفر رسیده است. حالا حذف شدن این بخش از درآمد رسانه‌ها به یکی از عمده‌ترین منابع مالی آن ها ضربه زده و آن ها را با مشکل رو به رو کرده است.