امضای آمریکایی با و یا بدون تایید کنگره نامعتبر است!

آفتاب یزد ـ گروه سیاسی: رهبر انقلاب در سخنرانی تلویزیونی ۱۹ دی درباره‌ی گمانه‌زنی‌ها و مباحث جاری در فضای سیاسی کشور پیرامون رفتار جمهوری اسلامی در قبال برجام و وظایف آمریکا در این خصوص، گفتند «ما هیچ اصراری نداریم، هیچ عجله‌ای نداریم که آمریکا به برجام برگردد؛ اصلاً مسئله‌‌ی ما این نیست که آمریکا به برجام برگردد یا برنگردد. آنچه مطالبه‌ی منطقی ما و مطالبه‌ی عقلانی ما است، رفع تحریمها است؛ این حقّ غصب‌شده‌ی ملّت ایران است.» این جملات مواضعی بود که رهبر انقلاب آن را به عنوان «سخن پایانی و قطعی» جمهوری اسلامی اعلام کردند. پایگاه اطلاع‌رسانی KHAMENEI.IR ذیل پرونده «حرف قطعی» موضع جمهوری اسلامی در زمینه‌ی تحریم‌ها و برجام را در گفت‌وگوهایی بررسی کرده است. در این پرونده با اعضای هیئت نظارت بر اجرای برجام، مسئولان ارشد کشور، منصوبان و مشاوران رهبر معظم انقلاب گفت‌و‌گو شده است؛ محمدجواد ظریف، محمدباقر قالیباف، علی‌اکبر ولایتی،
علی لاریجانی، سعید جلیلی، علی‌اکبر صالحی و کمال خرازی، مواضع جمهوری اسلامی را در این زمینه تبیین کرده‌اند:
ـ در بررسی تحریم‌ها و برجام در گفتگو با محمدجواد ظریف،وزیر امور خارجه؛ این مسئله عنوان می‌شود که:«بازگشت آمریکا به برجام، بدون برداشتن تحریم‌ها فقط به‌نفع آمریکا است.»
ـ در همین زمینه، علی اکبر ولایتی مشاور رهبر انقلاب در امور بین‌الملل معتقد است:«اگر آمریکا می‌خواهد به برجام برگردد، شرطش برداشتن تحریم‌ها است.»


ـ محمدباقر قالیباف، رئیس مجلس شورای اسلامی و از اعضای هیئت نظارت بر اجرای برجام می‌گوید:« بدون «رفع تحریم‌» فلسفه اصلی برجام تحقق پیدا نکرد.»
در همین زمینه آفتاب یزد سلسله گفتگوهایی انجام خواهد داد که در گفتگوی نخست با «مصطفی خوش چشم» کارشناس مسائل بین‌الملل، سیاست خارجه و آمریکا به بررسی همه ی گزینه‌های
پیش روی ایران، آمریکا و دیگر اعضای برجام با موضوع تحریم ها، مکانیسم ماشه، سرانجام برجام و... پرداخته است.
>رفع تحریم هاپیش شرط نیست
دکترخوش چشم با تاکید بر این مسئله که رفع تحریم هاپیش شرط نیست به آفتاب یزد می‌گوید: «با توجه به اینکه ایران از ابتدا به همه تعهدات خود پایبند بوده 14 ماه بعد از خروج یک طرفه آمریکا از برجام هم ایران تمامی تعهدات را انجام می‌داده و طرف اروپایی و آمریکایی هیچ گاه به تعهدشان عمل نکردند اکنون، ایران خواستار این است که ابتدا آمریکا بر اساس قطعنامه 2231 قبل از اینکه بخواهد به برجام بر گردد تحریم‌ها را بردارد شرایط فعلی اینگونه است که بعد از 14 ماه که ایران مشاهده کرد تعهدات قبلی انجام نشده دست به اقداماتی زد.
این کارشناس سیاست خارجه ادامه می‌دهد: در برجام سه حوزه تکالیف مربوط به ایران داریم:
ـ یک حوزه مربوط به غنی‌سازی و رآکتور اراک
ـ یک حوزه مربوط به تحقیقات
ـ یک مربوط به نظارت‌ها
ایران در 5 گامی که در یک سال و اندی گذشته برداشت مربوط به دو حوزه اول است و همچنان ایران در حوزه سوم که مربوط به نظارت‌ها است در حال انجام تکالیف و تعهدات خود است. یعنی در حال اجرای داوطلبانه پروتکل الحاقی و همینطور پادمان است. لذا ایران همچنان در حال انجام یک سوم تعهدات خود است. در شرایطی که طرف غربی و آمریکایی هیچ تکلیفی را انجام نداده است. بنابراین ایران برای اینکه شرایط را متوازن کند از طرف آمریکایی می‌خواهد برای آنکه جدیتش را نشان دهد:
ـ اول تحریم‌هایی را که بر اساس بحث صریح برجام است بردارد
ـ دو شرط دیگر مد نظر ایران است؛ یکی پرداخت خسارت و دیگری دادن ضمانت از طرف آمریکا که در صورت برگشت، دیگر از مکانیسم ماشه استفاده نکند. این پیشنهاد و موضع رسمی جمهوری اسلامی است.
>اوباما اولین ناقض برجام!
این کارشناس آمریکا در پاسخ به این پرسش که چرا ایران اینقدر در این زمینه جدی است؟ می‌گوید: برای اینکه تحریم‌ها یکی از دو ابزار اصلی آمریکا در استراتژی مهار جمهوری اسلامی ایران است و هیچ گاه آمریکا به دنبال این نبوده که این ابزار و اسلحه را تضعیف کند یا از دست دهد به همین خاطر است که آقای اوباما به قول آقای ظریف اولین ناقض برجام بود و در زمان ایشان قانون آیسا مجددا اعمال شد. برخلاف توافقاتی که در ملاقات‌های ژنو و وین و لوزان داشتند به ویژه در وین زمانی که برجام نهایی شد. دوم اینکه در زمان آقای اوباما بود که قوانین تغییر ویزا برای 38 کشور اعمال شد و این یکی از نقض‌های برجام بود که قرار بود آقای اوباما آن را وتو کند و نکرد.
خوش چشم اظهار می‌دارد: آمریکایی‌ها به دنبال حل منازعه با جمهوری اسلامی نیستند بلکه به دنبال مهار مولفه‌های قدرت ایران هستند و اگرچه قبلا این را عیان نمی‌گفتند الان از دوران آقای ترامپ این را می‌گویند و آقای بایدن هم بسیار آشکار در این باره سخن می‌گوید. برای مهار ایران ابزارهای گوناگونی استفاده می‌کنند که دو رکن اصلی آن تهدید و تحریم است بنابراین اگر قرار باشد با همین رویه به ادامه برجام بیندیشند و به دنبال برجام‌های موشکی نیز باشند ابزار اصلی شان که تحریم است را از دست نمی‌دهند. برای همین مصرانه ایران می‌خواهد که رویکرد طرف آمریکایی از مهار به حل منازعه تبدیل شود و طرف آمریکایی قبول کند اسلحه‌اش را که همان تحریم‌ها است را زمین گذارد و آنچه که آقای بایدن می‌خواهد دقیقا عکس این است. یعنی آقای بایدن توقع دارد که ایران امتیازات بیشتری از جمله در زمینه برجام دهد اما هیچ گاه نپذیرفته که تحریم‌ها را معلق کند بر اساس قرائت ایران و آقای عراقچی و آقای ظریف که هر دو در این زمینه صحبت کردند نص صریح بر جام این است که تمام تحریم‌های 4 سال گذشته باید برداشته شود.
>تضمین‌ها بزرگترین ابهام!
وی در ادامه ضمن مبهم خواندن تضمین‌ها تاکید می‌کند: این مسئله هنوز آقای ظریف و وزارت خارجه مشخص نکردند یعنی ابهام بسیار دارد. تضمینی که ایران می‌خواهد در زمینه عدم استفاده آمریکا از مکانیسم ماشه است که بعد از برداشتن تحریم‌ها در ذیل 2231 طرف ایرانی می‌خواهد در مورد خسارات و در مورد ارائه تضمین نسبت به اینکه آمریکا مجددا از مکانیسم ماشه استفاده نخواهد کرد بحث کند. این مسئله ابهام دارد و شاید مشکل باشد چون به فرض اینکه طرف آمریکایی هرگز به برجام برنگردد همان 2231 را انجام دهد چون رویکرد دولت بایدن همراهی با ائتلاف اروپایی هاست یعنی همان کار را اروپایی‌ها برای او انجام خواهند داد. بنابراین، این تضمین جای کار و بحث داخلی و بحث با طرف اروپایی و آمریکایی دارد که آیا چنین چیزی امکان پذیر است و به چه شکل صحت شود اما قبل از صحبت درباره تضمین و خسارت، اول بایستی راجع به برداشته شدن تحریم صحبت کرد. به نظر من رکن اصلی و مسئله‌ای که طرف آمریکایی از آن جلوتر نخواهد رفت همان برداشتن تحریم است. یعنی طرف آمریکایی بنا به رویکردی که دنبال می‌کند تحریم را برنمی دارد. مهم‌ترین مانع آمریکایی این است. اما فعلا ایران دنبال این است که آمریکا قبل اینکه بخواهد به 1+5 و برجام بپیوندد ابتدا تحریم را در ذیل 2231 بردارد.
>امضای آمریکایی با یا بدون تایید کنگره نامعتبر است!
مصطفی خوش چشم با تایید نامطمئن بودن و نا معتبر بودن امضای آمریکایی‌ها پای هر قراردادی چه کنگره تایید کرده یا نکرده باشد می‌گوید: از روزی که به قرارداد ژنو نزدیک می‌شدیم بحث این بود که حتما هر گونه توافقی بایستی مورد صحه و قبول کنگره قرار گیرد. اما حتی اگر هم می‌شد ضمانتی در کار نبود آمریکایی‌ها در دوران ترامپ از بسیاری از تعهداتی بیرون آمد که تایید کنگره را هم داشتند. مثل مسئله موشک‌های میان برد هسته‌ای مثل عضویت در یونسکو که مسئله ثابت شده‌ای بود که ضرری هم برای آمریکایی‌ها نداشت و همین طور کمک‌هایی که به WHO می‌کردند و قس علیهذا یعنی انواع توافقات و تعهدات بین‌المللی را زیر پا گذاشتند اعم از آنهایی که بر اساس فرمان اجرایی رئیس جمهور یا آنهایی که بر اساس صحه گذاشتن کنگره بوده است. بنابراین با آمریکایی‌ها قطعا از طریق امضا نمی‌توانیم طرف شویم حتما بایستی ضمانت‌هایی مشابه داشت.
>تعهد در برابر تعهد یعنی؛ ضمانت در اجرای اعمال خودمان
خوش چشم با این عبارت که:«وقتی رویکرد طرف آمریکایی این نیست که تحریم را بردارد باید ضمانت را در اعمال خود داشته باشیم نه در امضای طرف مقابل.» ادامه می‌دهد:
بایستی تعهد در برابر تعهد از ابتدا پیش می‌رفتیم البته اکنون نه، قبلا. الان اتفاقا طرف آمریکایی به دنبال این است که برای برداشتن تحریم ایران گام به گام در حوزه‌های مختلف اعم از محدودیت‌های هسته‌ای را دوباره وارد مذاکره کند حوزه موشکی حوزه منطقه‌ای و حوزه حقوق بشر را می‌خواهد با هم گره بزند. اما برای توافق با آمریکا بایستی از ابتدا به صورت متقابل جلو می‌رفتیم یعنی ضمانت در اجرای اعمال خودمان است. وی به مسئله‌ای مهم در زمان برجام باز می‌گردد و می‌گوید: جلسه بعد از اولین جلسه استماع کنگره در زمینه برجام بعد از روز اجرای برجام سه نفر نماینده‌های ارشد آمریکا نشسته بودند و نمایندگان کنگره از اینها سوال می‌کردند که چرا برجام امضا ندارد؟ گفتند به این دلیل که ما را متعهد نمی‌کند! نماینده گفت: ایرانی‌ها را هم متعهد نمی‌کند گفتند بله اما ایرانی‌ها همه تعهدات را انجام داده‌اند و الان تمام شده از اینجا به بعد این ما هستیم که باید تعهدات انجام دهیم اگر خوش مان نیاید انجام نمی‌دهیم. به این دلیل ما امضا نکردیم. بنابراین راهکار هر گونه توافق با آمریکا باید تعهدات متقابل از ابتدا
می‌بود اما الان ایران باید به دنبال این باشد که گرویی لازم را پیش از شروع هر گونه اقدامی بردارد. یعنی هر چیزی که ایران خواسته یعنی قبل از اینکه ایران به تعهداتش بازگشت کند بایستی طرف آمریکایی تحریم را بردارد غیر از این هیچ ضمانتی قابل اجرا نیست و هیچ اعتماد و اطمینانی وجود ندارد.
>باید به شرایط 2017 بازگردیم
وی ضمن رد مدل مهندسی معکوس در برجام خاطرنشان می‌کند: طرف آمریکایی باید تحریم‌ها را بردارد چون ایران 14 ماه تمام و کمال ادامه می‌داد. مسیر اینگونه است که هر گاه آنها برگردند و تحریم‌ها را بر اساس برجام بردارند ما هم تعهدات مان را برمی گردانیم. اگر روزی طرف آمریکایی بخواهد تحریم‌ها را درست بردارد که بعید می‌دانم قطعا می‌خواهد راجع به آن بحث کند که من چه تحریم بردارم ایران چه تعهدی می‌دهد؟ قطعا ابتدا از ما می‌خواهد که ما بازگردیم بعد ما هم فلان کار را می‌کنیم.
>ایران مذاکرات مجدد را نخواهد پذیرفت روش درست هم همین است
مصطفی خوش چشم با تاکید بر این نکته که ایران مذاکرات مجدد را نخواهد پذیرفت می‌گوید: طرف آمریکایی تحریم‌ها را برنخواهد داشت با فرض اینکه بخواهد بخشی از این‌ها را هم بردارد حتما تقاضا خواهد کرد که با ایران مذاکره در زمینه چگونگی انجام آن داشته باشد. آقای ظریف هم اعلام کرده که هیچ مذاکره‌ای نمی‌کنیم می‌گوید شما تحریم‌ها را بردارید ما هم به تعهدات باز می‌گردیم. روش درست هم همین است.
الان درخواست کردند که ما محدودیت‌های هسته‌ای مان را تمدید کنیم. طرف آمریکایی می‌گوید ما به برجام برمی گردیم شما هم باز گردید اما نه اینکه ما تحریم‌ها را برداریم و سپس شما تعهدات را معکوس کنید. فعلا دو طرف دست بالا را گرفتند یعنی طرف آمریکایی به ایران می‌گوید ابتدا همه گام‌ها را معکوس کن بعد من تحریم را برمی دارم طرف ایرانی هم می‌گوید ابتدا شما تحریم‌ها را بردارید سپس ما گام‌های مان را معکوس می‌کنیم. به نظر می‌آید طرف ایرانی بنا به اینکه تعهدات را انجام داد و لزومی ندارد و بسیار هم خطرناک است که اگر بخواهد این کار را انجام دهد به جهت اینکه ذخائر اورانیومی ما محدودیت‌هایی دارد اگر قرار باشد ذخائر را دوباره اکسید کند یا تبدیل به سوخت کند و طرف آمریکا مجددا خود را مستثنی کند ضرر زیادی به کشور خواهد خورد. بنابراین طرف آمریکایی ابتدا باید جدیت خود را نشان دهد که تحریم‌ها را بردارد و ایران از قبل متعهد بودنش را نشان داده است.
>حضور «برنز» کاملا هدفمند است
خوش چشم معرفی برنز را هدفمند توصیف کرده می‌گوید: حضور آقای بنز سه چهار هدف را دنبال می‌کند هدف گذاریشان برجام نیست هم به جهت کسب اعتبار برای CIA در دوران ترامپ است که مشکلات زیادی در زمینه شکنجه و زندان‌های سیا در خارج از کشور و زندان‌های اعلام نشده و دوم اینکه وقتی یک آدم دیپلمات را می‌گذارند می‌خواهند فنون مهارت‌های دیپلماتیک را به مدیران ارشد سیا بیشتر آموزش دهند و آدم‌هایی را از CIA برای مدیران رده بالا انتخاب کنند که مهارت‌های دیپلماتیک دارند در حقیقت این پالسی است به کشورهای عضو ناتو و کشورهای دوست که ما به دنبال تقویت همکاری‌های امنیتی هستیم. وجهه شان را بازسازی می‌کنند و از آن وجهه تک رو که به هیچ کس در دوران ترامپ اهمیت نمی‌دادند از جمله دوستانشان در اروپا و در عین حال می‌خواهند ائتلاف‌سازی کنند و روابط شان مرمت کنند و ائتلاف امنیتی شان تقویت می‌کنند و اگر روزی بخواهند دست به اقدام علیه هر کشور مخالف یا دشمنی زنند پیشاپیش این تسهیل‌سازی را کردند که ما گزینه‌های دیپلماتیک را به دلیل حضور آقای بنز حتما مورد مطالعه قرار دادیم و اکنون درخواست عملیات می‌کنیم و این گونه راحت‌تر می‌توانند دوستان و بقیه اعضای ناتو را همراه کنند و به کشورهای مخالفی مثل ما هم می‌خواهند این پالس را بفرستند که ما دنبال عملیات جاسوسی و عملیات
سیاه نیستیم.
ظریف: بازگشت آمریکا به برجام، بدون برداشتن تحریم‌ها فقط به‌نفع آمریکاست
وزیر امور خارجه کشورمان تاکید کرد: صرف بازگشت آمریکا به برجام در شرایط کنونی کفایت نمی‌کند. به‌خاطر اینکه برجام در شرایطی مذاکره شد که نوع دیگری از تحریم‌ها علیه ایران مطرح بود و رفع آن تحریم‌ها در داخل برجام تشریح شد. امروز برای اینکه آن شرایط فراهم بشود، صرفاً بازگشت به برجام برای آمریکا کافی نیست، بلکه باید تحریم‌ها را بردارد. به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی دفتر حفظ و نشرآثار حضرت آیت الله خامنه ای، محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه در گفتگویی موضع جمهوری اسلامی در زمینه‌ی تحریم‌ها و برجام را مطرح کرد. که در ادامه گزیده این گفتگو را می‌خوانید:
= آمریکایی‌ها بعد از اینکه از برجام خارج شدند، هم تحریم‌های گذشته را برگرداندند و هم اینکه با عناوین جدید تحریم‌ها را دشوارتر کردند. لذا صرف بازگشت آمریکا به برجام در شرایط کنونی کفایت نمی‌کند. به‌خاطر اینکه برجام در شرایطی مذاکره شد که نوع دیگری از تحریم‌ها علیه ایران مطرح بود و رفع آن تحریم‌ها در داخل برجام تشریح شد؛ یعنی هدف برجام هم این بود که آن تحریم‌ها را بردارد. امروز برای اینکه آن شرایط فراهم بشود، صرفاً بازگشت به برجام برای آمریکا کافی نیست، بلکه باید تحریم‌ها را بردارد یعنی نه اینکه بگوید مثلاً‌ من عین کلمات برجام را اجرا می‌کنم. ترامپ در این چهار سال تلاش کرد که برجام را از محتوا تهی بکند و تحریم‌هایی را تحمیل بکند که اگر آمریکا به برجام برگردد هم آن تحریم‌ها کماکان باقی بماند. مثلاً بانک مرکزی و وزارت نفت ما را از تحریم‌های تحت عنوان هسته‌ای خارج کردند و با عنوان تروریسم تحریم کردند. اصلاً عناوین و نحوه‌ی انتصاب تحریم‌ها را هم عوض کردند.
= رهبر انقلاب همین فرمایشات در سخنرانی اخیرشان را به ما نیز فرموده بودند و ما هم بر اساس آگاهی‌ای که از دیدگاه ایشان داشتیم از مدت‌ها قبل اعلام کردیم آنچه که باید آمریکا انجام بدهد، انجام وظیفه‌هایی است که چهار سال از آن تخطّی کرده و اوّل از همه باید آن کار را انجام بدهد. هرچند اوباما هم خیلی با تعهد به وظایف خودش عمل نکرد؛ امّا در چهار سال گذشته، هدف ترامپ نابودکردن برجام بود. آمریکا اوّل باید تعهداتش را انجام بدهد، بعد موضوع بازگشت آمریکا به برجام یک مسئله‌ی ثانوی است. موضوع اصلی این است که روابط اقتصادی ما با کشورها عادی بشود. اگر به برجام و قطعنامه‌ی ۲۲۳۱ نگاه کنید، تعهدی که آنجا وجود داشته درواقع عادی‌سازی روابط اقتصادی ایران با دنیا بوده که به‌دلیل تحریم‌های آمریکا و اتحادیه‌ی اروپا و به‌دلیل تبعیت بسیاری از آمریکا، بدون هیچ منطقِ قانونی‌ای غیرعادی شده بود و در این چهار سال هم با فشارهایی که ترامپ آورد این وضعیت ادامه پیدا کرد. لذا خواست رهبر انقلاب، مسئولین کشور و مذاکره‌کنندگان همین است که مهم‌ترین اولویت، برداشته‌شدن تحریم‌هاست. بعد از آن بحث ورود آمریکا به برجام مورد توجه قرار می‌گیرد.
= گام‌های عملی‌ این است که باید روابط اقتصادی ایران با جهان عادی بشود؛ یعنی حل و فصل تمام اقداماتی که آمریکا کرده و باعث‌شده رابطه‌ی اقتصادی با ایران را محدود بکند. ما با آمریکا کاری نداریم. امّا اگر بخواهیم وارد جزئیات بشویم، باید محدودیت‌هایی که برای فروش نفت ایران ایجاد کردند را بردارند. نفت ایران مشتری دارد، ولی آمریکایی‌ها با روش‌های زورمندانه و فشار مانع شدند که مشتری‌ها نفت ایران را خریداری کنند. خب این هم باید متوقف بشود. باید روابط بانکی ما به حالت اوّلیه برگردد. باید قراردادهایی که ما داشتیم با شرکت‌های مختلف اجرایی بشود. باید طرف‌های مختلف کارگزاری‌های بانکی ما به حالت اوّل برگردند. مشکلاتی که برای حمل‌ونقل و بیمه‌ی ما بوده باید برگردانند.