روزنامه خراسان

زلزله آمد که زنگ خطر را بزند

گروه گزارش- زلزله 4.2 ریشتری دوشنبه شب، سفید سنگ فریمان و برخی دیگر از شهرهای استان از جمله مشهد را لرزاند، این شروع شب زلزله ای در استان بود و از ساعت 22:57 دوشنبه تا 15:46 سه شنبه، هفت زمین لرزه دیگر که بزرگ ترین آن  ها4.1 ریشتر قدرت داشت، در دو شهر سرخس و همت آباد به ثبت رسید و البته چند شهر دیگر استان را هم لرزاند. زلزله سفید سنگ اگرچه به خیر گذشت و خوشبختانه تلفات جانی و مالی نداشت اما آمد تا زنگ خطری باشد برای جدی تر گرفتن تدابیر پیشگیرانه لازم برای زلزله های احتمالی بزرگ تری که مشهد و دیگر شهرهای زلزله خیز استان را تهدید می کند. در گزارش امروز مروری داریم برای شرایط و میزان آمادگی مشهد در برابر زلزله، حادثه ای که هیچ گاه خبر نمی کند. 
 
بلند مرتبه سازی روی گسل های مشهد   محمد حسام مسلمی/ دکتر علی بیت الهی مدیر بخش زلزله مرکز تحقیقات وزارت راه و شهرسازی در گفت وگو با خراسان رضوی به زلزله و اقدامات پیشگیرانه برای کاهش خطرات آن اشاره می کند و می افزاید: واقعیت این است که زلزله 2/4 ریشتری  زلزله ای بزرگ و حتی متوسط محسوب نمی شود، گسل های زلزله منطقه سفید سنگ در امتداد گسل های منطقه طرقبه و جنوب غربی مشهد است، این زلزله هشداری برای دومین شهر پر جمعیت و کلان شهر ایران، مشهد است که علاوه بر آن جمعیت شناور بیشتری را نیز در خود جای داده است.وی تصریح می کند: در دو سال گذشته  مطالعاتی که در خصوص حریم گسل های مشهد انجام دادیم نشان می داد که تعداد زیادی از ساختمان های بلند مرتبه مشهد روی گسل ساخته شده است و ضرورت دارد درخصوص نظارت بر ساخت و سازها توجه جدی تری صورت گیرد؛ از سویی تعداد ساختمان های فاقد استحکام در مشهد بیشتر است. بیت الهی در ادامه با بیان این که در شهر مشهد تعداد ساختمان های بالای 50 متر ارتفاع از شهر تهران هم بیشتر است،خاطر نشان می کند: در مشهد به دلیل جاذبه های مذهبی و گردشگری به رغم محدودیت های زمین گرایش بیشتری برای برج سازی وجود دارد. شهر مشهد در دره گسل زلزله وی به ارتباط احداث ساختمان های بلند مرتبه و خطرات زلزله در مشهد اشاره می کند و می گوید: در ساختمان های بلند مرتبه تمرکز جمعیتی بالایی وجود دارد، از طرفی رسیدگی و نظارت بر آن ها سخت است، واقعیت این است که گسل هایی هم در شمال غرب و هم در جنوب غرب مشهد قرار دارند اگر این ها را در یک پلان قرار دهیم به عنوان یک دره گسلی محسوب می شود ، یعنی سمت راست و چپ شهر مشهد گسل زلزله  است؛  این گسل ها، بزرگ و لرزه زا هستند و به این ترتیب شهر مشهد در دره گسل زلزله قرار گرفته است.بیت الهی تصریح  می کند: مشهد در کف یک دره وسیع است که  دو طرف آن گسل زلزله قرار دارد و اگر در راستای این گسل ها به سمت جنوب شرق حرکت کنیم دقیقا همان محدوده سفید سنگی است که زلزله در آن جا اتفاق افتاد. زلزله سفید سنگ به عنوان یک پیش لرزه بزرگ نیست وی تاکید می کند: این که زلزله منطقه سفید سنگ را به عنوان یک پیش لرزه بزرگ تلقی کنیم این گونه نیست و هیچ فردی نمی تواند چنین پیش بینی کند؛ هر کسی چنین پیش بینی هایی بکند مسلم است بر مبنای فرضیات است، با هشدارهایی که می دهیم قصد نگران کردن مردم را نداریم، بلکه هدف این است که ساخت و ساز در مشهد باید با ایمنی بالا  انجام شود.بیت الهی با اشاره به این که بیش از 30 بار برای بررسی حریم گسل های مشهد به این شهر سفر کرده ام، می افزاید: کارهای خوبی انجام شده اما ساخت و ساز ساختمان های با ارتفاع بیشتر در حال  اقدام است و این موضوع کار خدمات رسانی در موقع زلزله را سخت می کند. وی  با بیان این که زلزله سفیدسنگ هشداری بر این مسئله است که باید مراقب ساخت و سازها در مشهد باشیم،تصریح می کند: امیدوارم  گزارش شما باعث شود دوستان در نظام مهندسی، راه و شهر سازی و شهرداری سخت گیری ها را در زمینه ساختمان های بلند مرتبه جدی بگیرند. گسل اول مشهد کمی مخاطره آمیز است همچنین غلامرضا نعیمی مجد رئیس اداره مدیریت بحران راه و شهرسازی استان نیز در گفت وگو با خراسان رضوی با بیان این که در شهر مشهد چهار  گسل اصلی وجود دارد،خاطر نشان می کند: گسل جنوبی شهر مشهد به عنوان گسل اول مشهد کمی مخاطره آمیز است که مناطق مرتفع بولوار نماز و فکوری در مسیر این گسل قرار دارند.وی می افزاید: بر اساس اقدامات پژوهشی انجام شده و نقشه ها، گسل های زلزله در مشهد نمایان است، این نقشه ها به شورای عالی شهر سازی و معماری ارسال شده است که آن ها را به  استانداری و شهرسازی ابلاغ کنند، در این خصوص یک سری دستورالعمل هایی تدوین شده است که شهرداری باید به  آن ها عمل کند.نعیمی مجد با بیان این که احداث پایگاه های امداد و نجات در روی خط گسل یکی از مباحثی است که ما به جد دنبال آن هستیم، تاکید می کند: همچنین برای گسل های مشهد حریم مشخص شده که 150 متر است؛ در حریم گسل ها ساخت و ساز هایی صورت گرفته است که باید برنامه مقاوم سازی در دستور کار شهرداری قرار بگیرد.وی ادامه می دهد: گسل جنوب مشهد  که در بافت مسکونی آن قرار دارد، مخاطره آمیز است به طوری که این گسل در رویه پوسته زمین مشاهده شده است؛ همچنین کارهای تحقیقاتی دیگری همچون تدقیق گسل نیز در این خصوص در حال انجام است که می تواند در برنامه ریزی ها به ما کمک کند.هادی شریفی رئیس اداره مخاطرات زمین شناسی اداره کل زمین شناسی و اکتشافات معدنی شمال شرق  نیز  در گفت وگو با خراسان رضوی در خصوص نتایج تحقیقات انجام شده روی گسل های زلزله  مشهد اظهار می کند: اولین فاز مطالعاتی در خصوص تدقیق گسل های زلزله مشهد در سال 96 شروع شد، گزارش این تحقیقات تمام شده است و در مرحله داوری قرار دارد.وی می افزاید: اواخر سال 97 طبق بررسی هایی که صورت گرفت مشخص شد حریم 150 متری برای گسل های زلزله مصوب شد. 2 گسل کشف رود و سنگ بست / شاندیز  مخاطره آمیزترین گسل های شهر مشهد وی با بیان این که شهر مشهد چهار گسل اصلی دارد،خاطر نشان می کند: گسل های کشف رود و توس به عنوان قدیمی ترین و فعال ترین گسل های مشهد در شمال شهر مشهد هستند، همچنین دو گسل جنوب و  سنگ بست ، شاندیز گسل هایی هستند که در جنوب مشهد قرار دارند، از این چهار گسل دو گسل کشف رود و سنگ بست ،شاندیز  مخاطره آمیزترین گسل های شهر مشهد محسوب می شوند.       آیا وقوع زلزله ای بزرگ مشهد را تهدید می کند؟   نوید زنده روحیان / دکتر «ناصر حافظی مقدس» عضو هیئت علمی دانشکده زمین شناسی دانشگاه فردوسی مشهد گفت: با توجه به وجود سه زلزله در هفته اخیر در منطقه سفید سنگ و سرخس، اگر این زلزله های کم مقیاس در روزهای آینده ادامه داشته باشد احتمال وقوع زلزله بزرگ تر نیز وجود دارد.وی تاکید کرد: پیش بینی زلزله امکان پذیر نیست و نمی توان زمان و مقیاس دقیقی از زلزله ارائه داد اما بر اساس آمار و اطلاعات و بررسی میانگین وقوع زلزله ها می توان تخمین زد که ممکن است چه اتفاقی رخ دهد که البته این موضوع نیز بر اساس احتمال است اما این فرضیه می تواند حداقل 50 درصد به وقوع بپیوندد و باید به این اعداد توجه کرد، ما باید آمادگی لازم را داشته باشیم، هر چند هنوز نمی توان درباره زلزله های اتفاق افتاده اخیر نظری قطعی داد و نمی توان گفت این زلزله ها حتما پیش زلزله ای برای زلزله بزرگ تر  است و این موضوع در چند روز آینده مشخص خواهد شد و هنوز خطر بیخ گوش ما احساس نمی شود اما باید هوشیار بود.عضو کمیته علمی تدقیق گسل های مشهد همچنین بیان می کند: زلزله سرخس در راستای گسل سفید سنگ و در یک زون اتفاق افتاده و از آن جایی که خطر گسل این منطقه با مشهد متفاوت  است و فاصله ای حدود 70 کیلومتری با مشهد دارد می توان گفت از این ناحیه خطری جدی مشهد را تحت تاثیر قرار نخواهد داد و اگر زلزله بزرگ تر در این مناطق رخ دهد آسیب پذیری مشهد آن چنان نیست.حافظی مقدس همچنین با اشاره به وضعیت مشهد در موضوع زلزله تصریح کرد: اگر بخواهید خطر جدی زلزله را برای روزهای آینده به طور دقیق بررسی کنید باید بگوییم که توانایی این کار وجود ندارد اما اگر بخواهیم وضعیت لرزه خیزی مشهد را بررسی کنیم هر لحظه امکان وقوع زلزله وجود دارد و این شهر در منطقه ای زلزله خیز قرار دارد.وی افزود: بر اساس آمارها و مطالعه میانگین وقوع زلزله ها در مشهد و اطراف آن در سال های گذشته بعد از سال 1669 زلزله ای در مشهد رخ نداده و این در حالی است که هر 350 سال برای بازگشت این زلزله تخمین زده شده است و به هر حال ما نزدیک به این زمان هستیم.این عضو هیئت علمی دانشگاه تاکید می کند: این زلزله نمی تواند پس لرزه زلزله قبلی باشد چون زمان زیادی از آن گذشته اما چون سه روز قبل در این محدوده یک زلزله 3.6 ریشتری به وقوع پیوسته و دو شب قبل نیز یک بار دیگر با 4.2 ریشتر تکرار شده و روز گذشته نیز یک زلزله 3.5 ریشتری در همین زون اتفاق افتاده است اگر این زلزله های کوچک ادامه یابد معنی آن این است که منطقه در حال فعال شدن است و باید به آن توجه کرد اما فعلا خطری وجود ندارد و  می تواند این زلزله ها مستقل باشد. مسئولان آماده باشند وی تصریح کرد: فعلا کاری از دست مردم برنمی آید و نباید احساس نگرانی داشته باشند اما مسئولان این حوزه باید به دقت این تغییرات را رصد کنند و آمادگی لازم را داشته باشند تا در صورت تکرار این زلزله های کوچک اقدامات لازم انجام شود که البته این آمادگی وجود دارد.حافظی مقدس افزود: معمولا ممکن است از چند ماه قبل از یک زلزله بزرگ، زلزله های کوچک را داشته باشیم که به  اصطلاح  می گویند منطقه در حال فعال شدن است که بعضا ممکن است این زلزله بزرگ بدون هیچ زلزله کوچکی باشد اما فعلا زلزله های 4 و 3 ریشتری ممکن است در هر جایی از کشور رخ دهد. وی همچنین با اشاره به وضعیت بافت های فرسوده مشهد نیز می گوید: مشهد دومین کلان شهر کشور از نظر وسعت منطقه بافت فرسوده  است و اتفاقا  از نظر تجمع و تراکم جمعیتی در این بافت نیز در وضعیت خطرناکی قرار دارد که باید به این مناطق توجه بیشتری شود . بافت یک پنجم مشهد فرسوده است بعد از هشدارهای این عضو هیئت علمی دانشگاه درباره بافت های فرسوده مشهد وسعت دقیق این مناطق را از محمدرضا حسین نژاد، معاون معماری و شهرسازی شهرداری مشهد پرسیدیم، وی تصریح کرد: مساحت شهر مشهد  30هزار هکتار  است که دو هزار و 200 هکتار از آن در داخل شهر مشهد و چهار هزار و 200 هکتار در حاشیه این شهر دارای  بافت فرسوده، ریزدانه و سکونتگاه های رسمی است .وی تاکید کرد: یعنی حدود یک پنجم  کل مساحت شهر مشهد درگیر بافت فرسوده  است و در معرض خطرات جدی مربوط به زلزله قرار دارد .حسین نژاد تاکید می کند: اگرچه در حاشیه شهر مشهد نیز ساخت و سازهای جدیدی صورت گرفته و می توان گفت برخی از آن ها بافت فرسوده محسوب نمی شوند اما چون ساخت آن ها خارج از اصول مهندسی و استاندارد و بدون مهندسین ناظر بوده  است به عنوان سکونتگاه های غیر رسمی در معرض خطر قرار دارند.وی همچنین در پاسخ به این سوال که وضعیت پدیده بام سازی که به تازگی در مشهد مشاهده شده به چه صورت بوده است  و چه تعداد از این منازل در مشهد وجود دارند نیز گفت: ما این پدیده و نوع ساخت را به رسمیت نمی شناسیم، بنابراین آمار دقیقی از تعداد و وضعیت آن ها نداریم و در صورت مشاهده این نوع بناها در کمیسیون ماده 100 طرح و حکم قلع بنا برای آن صادر می شود و ما آماری از آن نداریم.با وجود این هشدارها و حجم بالای مساحت بافت فرسوده شهر مشهد به ویژه در حاشیه شهر مشهد که یکی از 10 چالش مطرح شده در گزارش خراسان از این مناطق  است، وضعیت آمادگی شهر مشهد برای مقابله با خطرات احتمالی در شرایط فعلی را از حجت علی شایان فر، مدیرکل مدیریت بحران استانداری خراسان رضوی پیگیری کردیم که وی در پاسخ گفت: مواردی را که توسط متخصصان گفته شده، نشنیده ام و گزارشی در این باره نیز به من نرسیده است اما حتما این موضوع را پیگیری و جلساتی  را نیز در این خصوص برگزار می کنیم و از این اطلاع رسانی شما ممنونم اما آن چه من می دانم زلزله قابل پیش بینی نیست اما قطعا آمادگی لازم باید از قبل برای آن وجود داشته باشد . آمادگی نسبی در مشهد وی افزود: آمادگی نسبی دستگاه های خدمات رسان از شب گذشته( دو شب قبل) شکل گرفته و دستگاه ها در  حال آماده باش هستند اما کار ما مدیریت بحران پس از وقوع حادثه  است و به ویژه در زلزله هیچ اقدامی برای پیش از اتفاق افتادن آن نمی توان انجام داد و مدیریت پس از آن و سرعت عمل در مدیریت بعد از وقوع حادثه بسیار اهمیت دارد و اگر بخواهیم این آماده باش یک ماه ادامه داشته باشد این طور نیست و طبیعتا یک آمادگی نسبی وجود خواهد داشت . شایان فر تاکید کرد: این که دقیقا چه زمانی، چه مکانی و با چه بزرگی زلزله رخ می دهد مشخص نیست اما وظیفه ما انجام کارهایی است که آمادگی لازم برای لحظه وقوع آن را داشته باشیم که دستگاه هایی همچون هلال احمر با انجام مانورهای مختلف این موضوع را پیگیری می کنند و  آماده هستند ، همچنین قطعا اگر خدای نکرده زلزله ای بزرگ تر در مشهد و اطراف آن اتفاق بیفتد ابتدا از توان موجود در استان و سپس از استان های همجوار خدمات پیش بینی شده ارائه می شود و یکی از وظایف سازمان مدیریت بحران نیز همین است و جای نگرانی وجود ندارد .وی افزود: پتانسیل لرزه خیزی استان بالاست و 65 درصد آن نیز خطر لرزه خیزی بالا دارد و پس از زلزله سال 96 زلزله های زیادی در این منطقه تا 4.3 ریشتر نیز مشاهده شده است و به نظر مسئله عجیبی وجود ندارد البته نظر کارشناسان در این حوزه مهم است و من متخصص این حوزه نیستم. مدیرکل مدیریت بحران استان همچنین تصریح کرد: 90 درصد افرادی که در زلزله جان خود را از دست داده اند بر اثر تخریب بنا بوده و اصول کار این است که ما در طول سال های متمادی نظارت دقیق و کاملی روی اجرای استانداردهای ساختمان داشته باشیم.       گزارش خراسان از مناطق زلزله زده    شهرستان ها/ به گزارش «خراسان رضوی»، فرماندار فریمان درباره جزئیات زلزله 4.2 ریشتری سفید سنگ فریمان گفت: خوشبختانه این زلزله خسارت جانی و مالی نداشت و کانون اصلی آن در شمال فریمان بود. صفایی افزود: مردم به دلیل این که در سال  96 در زلزله سفید سنگ خسارت دیده بودند و خاطره بدی در ذهن شان بود، دوشنبه شب پس از زمین لرزه، سراسیمه بیرون ریختند و تا دو ساعت بیرون از منازل خود ماندند. وی تصریح کرد: از ساعت اولیه وقوع زلزله تمامی دستگاه ها و نیروهای امدادی شهرستان فریمان به مناطق مختلف اعزام شدند و خوشبختانه تا ساعت 12:30 ظهر سه شنبه هیچ تلفات جانی و خسارت مالی در این زمینه گزارش نشد. خبر فوت 2 نفر ربطی به زلزله نداشته است فرماندار فریمان با اشاره به این که تیم های ارزیاب بنیاد مسکن به همراهی دهیاری ها و بخشداری های شهرستان برای مشخص کردن میزان خسارت های احتمالی در روستاهای شهرستان حضور دارند، گفت: خبر فوت دو نفر و مصدوم شدن یک نفر در اثر ریزش سنگ از کوه در پی زمین لرزه واقعیت ندارد و پلیس  علت این حادثه  را سرعت بالا و واژگونی خودروی پراید اعلام کرده و این موضوع ربطی به زلزله نداشته است. وی تصریح کرد:  هیچ گونه خسارتی به شبکه های آب ،برق، گاز و مخابرات وارد نشده است. فرماندار فریمان افزود: ساعت 11:14 روز سه شنبه نیز در عمق 10 کیلومتری زمین، پس لرزه ای  به بزرگی 3.6 ریشتر در سفید سنگ داشتیم که هیچ گونه خسارتی وارد نکرد ، معمولا پس از زلزله تا یک هفته پس لرزه داریم که خوشبختانه پس لرزه ها زیر 4 ریشتر بوده است و جای نگرانی ندارد. اعزام گروه های ارزیاب هلال احمر  مدیرکل مدیریت بحران استانداری نیز در این باره به ایرنا گفت: پنج گروه ارزیاب از هلال احمر شهرهای فریمان و تربت‌جام به منطقه سفید سنگ اعزام شده اند. شایانفر افزود: ستاد مدیریت بحران شهرستان فریمان و بیمارستان های منطقه به حالت آماده باش در آمده و تمامی هماهنگی های لازم برای امداد رسانی به آسیب دیدگان احتمالی این زلزله با همکاری فرمانداری فریمان، ستاد مدیریت بحران، نیروهای بخشداری و دهیاری ها انجام شده است. مصدوم شدن 3 نفر حین خروج از منزل همچنین به گزارش خبرگزاری صدا و سیما، معاون امور امداد و نجات جمعیت هلال احمر استان گفت: به دنبال وقوع زمین لرزه  در منطقه سفید سنگ فریمان گروه‌های امداد و نجات این جمعیت به منطقه اعزام شدند و برای بررسی خسارت های احتمالی ۱۳ روستا را پایش کردند. صیادی افزود: این حادثه فوتی نداشت، اما سه نفر حین خروج از منزل و پناه گرفتن در مکان امن، مصدوم شدند که یک نفر از آنان به مرکز درمانی منتقل شد و دو نفر دیگر سرپایی مداوا شدند.زمین لرزه 4.2 ریشتری سفیدسنگ در مشهد، سرخس، تایباد و تربت جام هم احساس شد که در پی این زمین لرزه نیرو‌های آتش نشانی مشهد هم به حالت آماده باش درآمدند.شایان ذکراست، فروردین ۹۶ نیز زمین لرزه‌ای با شدت6.2 ریشتر در منطقه سفید سنگ فریمان رخ داد که بر اثر آن چهار روستا تخریب شد، دو نفر کشته و ۱۷ نفر زخمی شدند. سرخس هم دو بار لرزید همچنین روز گذشته دو زمین لرزه به بزرگی3.6 و2.6 ریشتر، حوالی ظهر سرخس را لرزاند. این زلزله در 7 کیلومتری سرخس و در عمق ۱۲ کیلومتری زمین رخ داد و نزدیک ترین شهرها به محل وقوع آن، مزدآوند در ۶۴ کیلومتری و صالح آباد در ۹۴ کیلومتری سرخس گزارش شده که تا زمان تنظیم خبر گزارشی از خسارت های  احتمالی این زمین لرزه نرسیده است. رضایی، رئیس جمعیت هلال احمر سرخس در این زمینه گفت: تمامی نیروهای هلال احمر شهرستان در حال آماده باش هستند. وقوع 4 زمین لرزه در همت آباد روز گذشته چهار زمین لرزه به بزرگی 4.1 ، 3.4 ، 2.5 و 3.2 ریشتر نیز همت آباد را لرزاند. شایان ذکر است این زمین لرزه ها  در عمق 9 تا 12 کیلومتری زمین  رخ داده و نزدیک ترین شهرها  به کانون  زلزله، همت آباد ، سلطان آباد و فیروزه  بوده است. همچنین کانون زلزله در فاصله  118 کیلومتری  مشهد و 160 کیلومتری بجنورد مراکز استان های خراسان رضوی و خراسان شمالی قرار داشت.  
لینک منبع خبر
پربازدیدترین‌های روزنامه ها
اسراييل‌ضربه راهبردي خورده است (اعتماد) افتتاح ابرپروژه سد و نیروگاه ایرانی در سریلانکا (جوان) اخبار ویژه (کيهان) عیارسنجی طرح مالیات بر عایدی سرمایه (تجارت)
سایر اخبار این روزنامه
زلزله آمد که زنگ خطر را بزند دیگر نقش معتاد یا اسدا... علم را بازی نمی کنم! افزایش 19 درصدی تعداد پرونده‌های مهریه استان در امسال اعتراض تنبل‌ها پس از تولد آهوی دو سر! پشت پرده دعوای فولادی «خراسان» را نکُشید!! چارچوب بازگشت آمریکا به برجام بودجه، کرونا و معیشت محور نشست سران قوا بیست و دومین شماره آبنبات ویژه بچه های مشهد پاسخ ثبت احوال به گزارشی درباره کارت ملی هوشمند یارانه ارزی 110 تا 147 هزار تومانی در راه است چاقی کرونایی؛ بلای جان دانش‌آموزان  ۹ رئیس کمیسیون و زندگی باحقوق 2.8 میلیونی؟