دست از سر کشاورزان بردارید

مرد تنومند ترسناکي، طفلي را بغل گرفته بود و طفل از هيبت مرد گريان بود. مرد کوشش مي‌کرد طفل را آرام کند ولي طفل بيشتر مي‌ترسيد. ظريفي صحنه را ديد و به مرد گفت اين طفل از تو مي‌ترسد. او را زمين بگذار، آرام مي‌شود. اين داستان، حالا قصه پرغصه وزارت پر‌هيبت و ترسناک کشاورزي بوده و طفل ترسان کشاورز است؛ اما با تأسف ظريفي نيست که به اين مرد تنومند بگويد، دست از سر کشاورز بردار، بگذار راه خود را پيدا کند. نمي‌دانم در ساختمان‌هاي عريض و طويل وزارت کشاورزي چه مي‌گذرد؛ هر چند مي‌دانيم وزيري ساختمان باقي مانده از رژيم سابق را مي‌فروشد و افتخار مي‌کند، وزير بعدي سرگرم ساخت‌و‌ساز مي‌شود تا پرسنل پراکنده وزارت کشاورزي را جمع و جور کند؛ اما سرنوشت مزارع و باغ‌ها به اميد خدا رها شده است. با اندک جست‌وجو در فضاي مجازي در مورد محصولات بومي ايران- که در گذشته تاريخي کشور جزو صادرات بوده است- در زمانه حاضر متوجه عقب‌ماندگي بخش کشاورزي، که ناشي از سوء‌مديريت بخش کشاورزي است، مي‌شويم. در اين راستا معلوم مي‌شود چه جايگاهي در جهان داريم. براي نمونه نگاه کنيد، گردو، که مرکز اصلي پيدايش آن فلات ايران است و از طريق ايران به کشورهاي آسياي شرقي، ترکيه و يونان و ديگر کشورها رفته است و امروزه در آمريکا به شدت گسترش پيدا کرده، چه حال و روزي دارد. ايران با توليد 405 هزار تن پس از چين با توليد 1285 تن و آمريکا با توليد 607 تن مقام سوم را دارد، حال اينکه سرانه توليد در هکتار باغ‌هاي ايران کمتر از 2 تن است، در حالي‌که اين ميزان در کشورهاي پيشرفته بين 10 تا 15 تن در هکتار است. با همين توليد که مقام سوم را در جهان داريم، پرسش‌مان از اولياي محترم وزارت کشاورزي است؛ اينکه چه جايگاهي در صادرات جهاني داريم آيا قابل ذکر است؟ آيا وزارت کشاورزي به جاي بستن دست و پاي کشاورزان نبايد توجه به پتانسيل‌هاي اقليمي و محيطي کرده و عواملي را که باعث بازدهي اندک و پر‌نوسان گردو مي‌شود شناسايي يا با بررسي اقليمي مکان‌يابي کشت محصولي که بازار مناسب گردو ايران با توجه به طعم مغز آن دارد را در دستور کار قرار دهد. در مورد گيلاس هم وضع به همين صورت است. ايران سومين کشور توليد‌کننده گيلاس دنياست با توليد 200 هزار تن در سال، اما ميانگين توليد گيلاس در ايران 12 تن در هکتار بوده در حالي‌که ميانگين توليد جهاني 20 تن در هکتار است. کشور ترکيه ظرف کمتر از 5 سال با افزايش تنها 10 درصد از سطح باغ‌هاي خود، توليد سرانه‌اش را از ايران بالاتر برده در حالي‌که در ايران ظرف همين 5 سال سطح زير‌کشت رشد 50 درصدي داشته است اما از نظر تناژ توليد قابل‌مقايسه با کشور همسايه ترکيه نيستيم و مهمتر اينکه در عرصه صادرات هر روز از کشورهاي همسايه عقب‌تر مي‌رويم و بازار پر‌مصرف کشورهاي همسايه، خصوصاً حاشيه خليج فارس، هندوستان، پاکستان و آسياي ميانه را از دست مي‌دهيم و جاي ميوه‌هاي خوش‌طعم ايران را ميوه‌هاي کشورهاي رقيب مثل ترکيه مي‌گيرند. در اين رابطه با عادي شدن روابط امارات با اسرائيل بازار پرسود کشورهاي حاشيه جنوبي خليج فارس را هم از دست خواهيم داد. سال زراعي گذشته 8300 تن گيلاس به ارزش 21 ميليون دلار به کشورهاي عراق، روسيه، امارات و افغانستان صادر کرده‌ايم.
ادامه صفحه 11