برگ برنده اقتصاد کشور؛ سرمایه‌گذاری در مناطق آزاد و ویژه

سه سال است فشار تحریم‌ها بر گرده کشور هر روز سنگین‌تر می‌شود و به قصد برزمین‌زدن اقتصاد ایران، تمام‌ راه‌های تبادل و ارتباط را می‌بندد. کشورهای دوست و همراه آمریکا هم از ترس به‌ خطر افتادن منافعشان روابط خود را با ایران هر روز کم و کمتر می‌کنند. وقتی می‌خواهیم از سرمایه‌گذاری در کشور صحبت کنیم، باید ابتدا این چند جمله را در ذهن مرور کنیم و بدانیم ورود منابع جدید برای سرمایه‌گذاری در چه شرایط و اوضاع خطیری صورت گرفته است.
مناطق آزاد و ویژه اقتصادی یک برگ برنده در دست ایران است. این مناطق همان جایی است که می‌توانند تحریم‌های آمریکا را دور بزنند. سرمایه‌گذاری یک‌میلیارددلاری خارجی در شش ماه نخست امسال مؤید این مسئله است. شرایط سهل کسب‌وکار و وجود امتیازات متعدد برای کارآفرینان و سرمایه‌گذاران، جاذبه‌های سرمایه‌گذاری مناطق آزاد و ویژه را تا آنجا افزایش داده که تنها در یک دوره از افتتاح، ۶۰ پروژه جدید تولیدی، عمرانی و زیرساختی با سه‌هزارو ۵۳ میلیارد تومان سرمایه ریالی، ۲۴۱ میلیون دلار و ۱۲.۹ میلیون یورو آورده ارزی جدید دولتی و خصوصی به بهره‌برداری می‌رسد. این دومین دور از افتتاح پروژه‌های مناطق آزاد و ویژه اقتصادی است که توسط رئیس‌جمهور و به‌صورت ویدئوکنفرانس انجام می‌شود. قرار است این ۶۰ پروژه مهم و محوری، ۳۲۲۳ شغل جدید برای شش منطقه آزاد و ویژه قشم، بندرانزلی، منطقه انرژی پارس، منطقه کاوه، منطقه سهلان و سلفچگان ایجاد کند. هجمه تحریم‌ در کنار شیوع کرونا به اقتصاد، نخستین تیر خود را به قلب اشتغال نشانده است. ایجاد اشتغال در این شرایط به‌مراتب سخت‌تر و پرهزینه‌تر از شرایط عادی است و همین مسئله، امتیاز اشتغال‌زایی این مناطق را بالاتر می‌برد.
در بحث اشتغال باید این نکته مهم را مد نظر داشت که ایجاد هر نوع شغلی نمی‌تواند در رشد تولید ناخالص داخلی کشور مؤثر و باکیفیت قلمداد شود. در لیست اشتغال‌زایی‌های کشور مشاغل کاذب نیز می‌تواند جای گیرد اما این مشاغل به دلیل عدم کیفیت نمی‌تواند باعث ایجاد ارزش‌افزوده و رشد در تولید ناخالص داخلی شود. طبق آمارهای رسمی و پژوهش‌های علمی، دوسوم جمعیت شاغل کشور در بخش تولید هیچ نقشی ندارند. بنابراین ایجاد بیش از سه هزار شغل پیش‌بینی‌شده از محل پروژه‌های جدید تولیدی و زیرساختی در مناطق آزاد و ویژه اقتصادی در رده مشاغل باکیفیتی جای می‌گیرند که می‌تواند به گردش چرخ اقتصاد کمک کرده و منجر به رشد اقتصادی شود.
 قشم از ۲۷ پروژه جدید میزبانی می‌کند


منطقه آزاد قشم سال ۱۳۶۹ با وسعت ۳۰۰۰ هکتار ایجاد شد. این جزیره بزرگ به دلیل موقعیت خاص جغرافیایی و تعداد جمعیت ساکن در آن یک امتیاز ویژه برای ایران محسوب می‌شود. به همین دلیل با قرارگرفتن در جمع مناطق آزاد به‌عنوان محلی برای جذب سرمایه‌گذاری خارجی و داخلی مد نظر قرار گرفت.
در منطقه آزاد قشم امروز ۲۷ پروژه جدید توسط رئیس‌جمهور از طریق ویدئوکنفرانس افتتاح می‌شود. پالایشگاه نفت خام فوق‌سنگین و ۲۶ طرح تولیدی و زیربنایی دیگر قرار است امروز افتتاح شود که با به بهره‌برداری رسیدن آن دو‌هزار و ۲۳۸ شغل در این جزیره به‌طور مستقیم ایجاد خواهد شد. ۲۷ پروژه مزبور در منطقه آزاد قشم با ۱۵۹ میلیارد تومان اعتبار دولتی و هزارو ۵۸۴ میلیارد تومان سرمایه‌گذاری بخش خصوصی انجام خواهد شد. همچنین ۲۴۰.۵ میلیون دلار آورده بخش خصوصی پیش‌بینی شده است. در پروژه‌های مورد اشاره تولید ۳۵ هزار بشکه قیر در روز پیش‌بینی شده است. همچنین فاز اول تأمین یوتیلیتی ۸۰ درصد آب و بخار پالایشگاه، سردخانه با ظرفیت سالانه ۲۱ هزار تن در سال و آماده‌سازی سایت ۲۸هکتاری افتتاح خواهد شد.
احداث کانال‌های جمع‌آوری آب‌های سطحی، مدول سوم تصفیه‌خانه‌ شهرک ساحلی، سه مجتمع تجاری- مسکونی و هشت واحد پرورش ماهی و میگو با ظرفیت ۴۷‌هزار و ۳۲۰ تن در سال نیز توسط رئیس‌جمهور افتتاح می‌شود.
 تکمیل مجتمع بندری کاسپین در انزلی
انزلی در سال ۱۳۸۲ به وسعت ۹۰۰۰ هکتار به جمع مناطق آزاد کشور پیوست. بهره‌برداری از امکانات دریای کاسپین امتیاز ویژه این منطقه آزاد است. بر این اساس امروز قرار است در این منطقه ۱۸ پروژه با ارزش سرمایه‌گذاری ۸۱۷ میلیارد تومان افتتاح شود. این ۱۸ پروژه در مجموع ۴۶۸ اشتغال مستقیم ایجاد خواهد کرد.
از جمله مهم‌ترین پروژه‌های این منطقه انبار سرپوشیده ۵۰۰۰ مترمربع، پسکرانه ۱۰ هزار مترمربع، مخزن روغن هفت‌هزارتنی روغن، مجتمع مسکونی طاووس با ۲۵۶ واحد، به همراه دو مجتمع مسکونی اقامتی ۱۳ و ۱۶ واحدی و مخازن شش‌هزارتنی روغن خام خوراکی است.
طرح‌های تولیدی این منطقه نیز برس ۶۰۰ هزار عدد، کاغذ پلاستیک ۵۰ هزار عدد، تولید و مونتاژ تب‌سنج، تولید ۱۹ هزار فلزهای فرم‌دهی‌شده، تولید پنج‌هزار و ۸۸۰ دوربین مداربسته، تولید ۴۵۵ تن محصولات آرایشی، تولید یک تن خوراک دام و طیور، تولید ۱۶۰ هزار کالای خواب، تولید ۱۲۰۰ صفحه کلاج و بلبرینگ و ۱۵۰ هزار مترمربع فنس الکترونیکی و نخ خواهد بود.
 ۴۹۳ میلیارد تومان به علاوه ۱۲.۹ میلیون یورو در ۴ منطقه ویژه سرمایه‌گذاری می‌شود
در مناطق ویژه اقتصادی انرژی پارس، کاوه، سهلان و سلفچگان ۴۹۲ میلیارد تومان اعتبار بخش خصوصی سرمایه‌گذاری می‌شود. بخش خصوصی همچنین ۱۲.۹ میلیون یورو آورده ارزی در این مناطق خواهد داشت. در چهار منطقه مورد اشاره ۱۴ پروژه تولیدی و عمرانی توسط رئیس‌جمهور امروز افتتاح می‌شود که این طرح‌ها در مجموع ۵۱۷ نفر اشتغال مستقیم ایجاد خواهد کرد.
در منطقه ویژه اقتصادی انرژی پارس طرح پترو دوار کیش و دو طرح صنعتی و خدماتی دیگر افتتاح خواهد شد. اشتغال پیش‌بینی‌شده برای این منطقه ۱۳۳ نفر و مجموع سرمایه‌گذاری صورت‌گرفته ۲۹ میلیارد تومان به‌علاوه پنج میلیون یورو بوده است.
تولید کمپرسورهای مورد استفاده در صنایع مختلف صنعت نفت و گاز و پتروشیمی، ۱۱ کمپرسور رفت‌و‌برگشتی با دبی کمتر از ۶۰ مترمکعب بر ساعت، هفت کمپرسور رفت‌و‌برگشتی با دبی بین ۶۰ تا ۱۲۰ مترمکعب بر ساعت، پنج کمپرسور رفت‌و‌برگشتی با دبی بیش از ۱۲۰ مترمکعب بر ساعت، احداث جایگاه سوخت و هزار و ۱۷۲ مترمربع واحد تولید سازه‌های فلزی از مهم‌ترین اهداف پروژه‌های منطقه ویژه انرژی پارس است.
منطقه ویژه اقتصادی کاوه نیز با ۳۸۰ میلیارد تومان سرمایه‌گذاری بخش غیردولتی ایجاد ۲۰۰ شغل جدید را پیش‌بینی کرده است. افتتاح سه طرح توسعه زیرساخت لجستیکی و صنعتی به این منظور امروز انجام خواهد شد. طرح تأمین آب و احداث خط انتقال آب منطقه ویژه اقتصادی کاوه با ظرفیت ۲۵۰ لیتر در ثانیه، احداث انبارهای عمومی با ظرفیت ۸۰ هزار مترمربع انبار مسقف و ۵۰ هزار مترمربع انبار روباز، احیا و راه‌اندازی ایستگاه راه‌آهن اختصاصی منطقه ویژه اقتصادی (شامل ۲۰ هزار مترمربع سکوی بارانداز، محوطه‌سازی برای استقرار ماشین‌آلات سنگین حمل محموله‌ها و کالاهای صادراتی به مساحت ۴۰ هزار مترمربع و دو انبار سرپوشیده به مساحت ۱۲ هزار مترمربع) از جمله پروژه‌های مورد نظر برای افتتاح است.
در منطقه ویژه اقتصادی سهلان نیز ۶۱میلیارد و ۹۰۰ میلیون تومان سرمایه‌گذاری به علاوه ۵.۵ میلیون یورو آورده ارزی از سوی بخش خصوصی صورت گرفته است. این میزان سرمایه‌گذاری قرار است ۱۳۲ شغل مستقیم در این منطقه ایجاد کند. افتتاح چهار طرح صنعتی، یک واحد ساخت قطعات الکترونیکی هواپیما، یک واحد مواد شوینده و بهداشتی، یک واحد تولیدی محصولات بهداشتی و یک واحد بسته‌بندی مواد پیش‌بینی شده است.
پروژه‌های پیش‌بینی‌شده در سلفچگان نیز واحد تولید استیل‌سازان صنعت ماهان پویا و چهار واحد صنعتی است که با ۲۱‌میلیارد ‌و ۶۰۰ میلیون تومان و ۲.۴ میلیون یورو آورده بخش خصوصی با ایجاد ۵۲ شغل مستقیم افتتاح 
خواهد شد.