ردپای بیت کوین در آلودگی هوا و خاموشی ها


گروه اقتصادی کورش شرفشاهی: وقتی به زنجیره اظهارات مسوولان و اتفاقات کشور نگاه می کنیم، متوجه می شویم یک جای کار می لنگد. مدتهاست بحث استخراج رمز ارز بر سر زبانها افتاده و افزایش روزافزون قیمت آن، جذابیت برای بدست آوردن نوع بیتکویین آنها را بیشتر کرده است. از سوی دیگر مسوولان دایم استخراج این رمز ارز را غیر قانونی اعلام کرده بودند تا آنکه پس از کشف ماینرهایی که به صورت قاچاق وارد کشور می شد، دولت به سوی قانونی کردن استخراج این نوع ارزها رفت. اما از آنجا که در کشور ما بروکراسی اداری وحشتناک است، این فرصت را نیز از دست دادیم و در حالی که بسیاری از کشورها در حال استخراج این ارز درآمدزا هستند و کشور ما نیز با مشکلات بسیار تحریم رو به رو است، هنوز برنام خاصی برای مدیریت در استخراج این رمز ارز وجود ندارد و در حالی که به ظاهر آقایان با استخراج آن موافق هستند، اما در باطن هیچ اقدامی برای سرعت دادن در استخراج آن صورت نمی گیرد. این در حالی است که درآمدهای قابل قبولی می توان از این راه بدست آورد.

بحران قطع برق

یکی از سوالاتی که در خصوص رمز ارز وجود دارد، این است که چرا مسوولان این فرصت طلایی را در اختیار کشورهای خارجی قرار می دهند. بتازگی انتشار اخباری در مورد فعالیت یک مزرعه استخراج بیتکوین در کرمان با سرمایهگذاری چینیها، حاشیهساز شد؛ اما آنها میگویند قانونی فعالیت میکنیم و در ماههای پیک مصرف برق هم تعطیل هستیم. این در حالی است که برق کلانشهرها قطع میشود و مقامات میگویند دلیل آن کمبود گاز نیروگاههاست. آلودگی هوا هم صدای مردم را درآورده که باز هم مسئولان دلیل آن را سوختن مازوت به جای گاز اعلام میکنند.در این میان، از مردم خواسته می شود یا مصرف برق و گاز را کاهش دهید یا تنفس مازوت را تحمل کنید. موضوع مزرعه بیتکوین در رفسنجان به ویژه از این نظر خبرساز شد که فعالان صنعت ماینینگ در ایران، از موانع پی در پی در مسیر فعالیت خود گلایه دارند؛ در حالی که این مزرعه با سرمایهگذاری چینیها شکل گرفته است.

قانونی فعالیت میکنیم

در پی انتشار این اخبار روابطعمومی گروه توسعه سرمایهگذاری ایران و چین اعلام کرد که این گروه «با مشارکت سرمایهگذاران ایرانی و چینی با هدف پیشرفت روابط تجاری ایران در زمینههای تولید، تجارت و مشاوره صنایع فلزات سنگین و غیر فلزات، رمزارزهای دیجیتال و ساخت نیروگاههای گازی و خورشیدی»، شکل گرفت.در این پاسخ از «مزرعه ماینینگ منطقه ویژه رفسنجان»، به عنوان یکی از پروژههای این گروه نام برده شده که با ظرفیت ۲/۱ میلیون ترابایت خروجی و با سرمایهگذاری ۳۰۰ میلیون دلار در فازهای مختلف، احداث و راهاندازی شده است.در این پاسخ ادعا شده که «مجموعه ایران و چین با دریافت کلیه مجوزهای قانونی اعم ازجواز تاسیس و پروانه بهرهبرداری در حال فعالیت» است.

تعطیلی در ۴ ماه پرمصرف

آنها ادعا کردهاند که مزرعه ماینینگ رفسنجان ماهیانه ۶۰ هزار مگاوات برق مصرف میکند و هزینه آن را با تعرفه تعیین شده توسط وزارت نیرو در ماههای سرد سال به مبلغ ۴۰۰۰ ریال (معادل ۱۰ برابر تعرفه صنعتی) میپردازد. ضمن آنکه این مبلغ با احتساب عوارض و مالیات ارزش افزوده به حدود ۴۸۰۰ ریال برای هر کیلووات میرسد.همچین تعرفه برق در ۴ ماه گرم سال به میزان ۱۶ هزار ریال برای هر کیلو وات است که به دلیل عدم صرفه اقتصادی این شرکت در تمام ۴ ماه به صورت کامل تعطیل بوده است. روابط عمومی این مرکز از راهاندازی فاز دوم این مرکز در آینده نزدیک خبر داده است. اما مزرعه بیتکوین کرمان روزانه با مصرف ۱۲۰ مگاواتساعت برق، ۱٫۷ بیتکوین استخراج میکند که سود آن به حدود یک میلیارد و ۳۳۰میلیون تومان میرسد.

استخراج های غیر قانونی

در این شرایط دایم اخبار کشف ماینرهایی که به صورت غیرقانونی فعالیت می کنند، بگوش می رسد به نوعی که فرمانده انتظامی شهرستان رشت از کشف یکهزار و ۸۰۰ دستگاه استخراج ارز دیجیتال قاچاق به ارزش ۳۸۰ میلیارد ریال در بخش سنگر شهرستان رشت خبر داد. این تنها یک مورد است که روزگذشته کشف شد و در تمامی نقاط ایران، افرادی با نصب ماینرها دست به استخراج غیر قانونی بیت کویین می زنند

نحوه استخراج بیتکویین

ماینر سختافزار یا دستگاهی است که برای استخراج ارزهای دیجیتال مبتنی بر اثبات کار استفاده میشود. در حقیقت ماینرها با توان پردازشی که در اختیار شبکه قرار میدهند، به صاحبان خود درآمد میرسانند. از هر سختافزار کامپیوتر که قدرت پردازش داشته باشد میتوان برای ماینینگ استفاده کرد، اما نمیتوان استفاده از هر سختافزاری را بهصرفه و منطقی دانست. بهعنوان نمونه، استخراج بیت کوین زمانی با پردازنده مرکزی کامپیوترهای معمولی ممکن بود، اما امروز استخراج بهصرفه این ارز دیجیتال فقط با دستگاه ایسیک ممکن است. از CPU اولین بار برای استخراج بیت کوین در نسخههای ابتدایی این ارز دیجیتال استفاده شد. اولین پذیرندگان بیت کوین در سال ۲۰۰۹ تا ۲۰۱۰ با کامپیوترهای معمولی خود هزاران بیت کوین را استخراج کردند، اما خیلی زود با گسترش شبکه، قدرت هش شبکه بیت کوین بهاندازهای بالا رفت که دیگر استفاده از این پردازندهها سودآور نبود؛ تا جایی که بعضاً کل میزان بیت کوین استخراجشده، کفاف هزینه برق دستگاه را نمیکرد. بهتدریج استفاده از این سختافزار در استخراج سایر ارزهای دیجیتال نیز کارآیی خود را از دست داد.

دولت بیتکویین استخراج نمی کند

زمزمه استخراج رمز ارز از سوی دستگاهها و ارگانهای دولتی و نظامی بارها مطرح شد که هنوز هیچ واکنشی نسبت به آن ندیده ایم. اما سرپرست نهاد ریاست جمهوری گفت: اینکه گفته میشود دولت از بیت کوین استفاده میکند، یک جفا است. واعظی با بیان اینکه مسئله بیت کوین دو بار در کمیسیونهای دولت مطرح شد، کسانی که می خواهند از بیت کوین استفاده کنند باید از وزارت صمت اجازه بگیرند و وزارت نیرو هم تایید کند که چگونه از آن استفاده کنند گفت: بر این اساس، برای نصب در یک حدی اجازههایی داده شده و معلوم است که آنها کجا هستند و میتوانند با آنها ارتباط بگیرند و بگویند که مثلاً در ماههای تابستان یا روزهایی که وارونگی هوا هست، استفاده نکنید یا در روزهای سرد استفاده کنید.وی افزود: امروز در دولت ادعایی شد که علاوه بر کسانی که اجازه گرفتند، در برخی مرغداریها و جاهای مختلف هم اینها استفاده میکنند که رییسجمهوری به وزارت اطلاعات و وزارت کشور دستور دادند با جدیت این مسئله را دنبال کنند و اگر در جایی از برق برای بیت کوین استفاده میشود، محکم با آنها برخورد کنند.

قطع برق استخراجکنندگان

اما سخنگوی صنعت برق با اعلام اینکه به طور کلی طبق تعرفه قیمت متوسط صادرات برق حدود ۱۰۰۰ کیلو وات ساعت است گفت: یک بیتکوین به اندازه مصرف ۲۴ واحد مسکونی در سال برق مصرف میکند، این یعنی احتمالا استخراج هر بیتکوین ۷۲هزار کیلووات ساعت برق مصرف میکند، این مصرف برق معادل روشن بودن ۷۲۰ هزار لامپ ۱۰۰وات به اندازه یک ساعت است. مصطفی رجبی مشهدی بیان کرد: در حال حاضر با توجه به خاموشیها در برخی از مناطق تهران و برخی از شهرها چیزی بالغ بر ۲۶۰ مگاوات از انشعابات مجاز بیت کوین یا همان ماینرها را قطع کردهایم به طوری که از روز گذشته ماینرهای مجاز از دسترس خارج شدهاند.او با بیان اینکه استخراج رمز ارز به معنای فشار بسیار زیاد به شبکه برق است، اظهار کرد: هر واحد تولید استخراج رمز ارز در کشور به میزان ۲۸ تا ۳۵ مشترک برق به صورت متوسط برق مصرف میکند که با افزایش چشمگیر این واحدها در سراسر کشور به خصوص در کلانشهرهایی از جمله تهران و تبریز شبکه توزیع نیروی برق دچار خسارتهایی جدی خواهد شد و در ساعات اوج مصرف کمبود و قطعی برق خواهیم داشت.