ایجاد مشکل برای حساب‌های بانکی افغان‌ها

آرمان ملي- اميد کاجيان: رابطه ايران و افغانستان اين روزها بيشتر از هر زمان ديگري با چالش‌هايي روبه‌رو شده و آينده آن نيز مورد سوال است. اتفاقات زيادي طي روزهاي اخير رخ داده يکي از آنها البته راجع به مهاجران افغان است. هميشه موضوع مهاجران افغانستاني در کشورمان بحث‌برانگيز بوده، اما شنيده شدن يکي دو مورد از خبرهاي اخير بار ديگر اين مساله را به چشم آورده است.
جديدترين اتفاق‌ها
نيمه‌هاي ارديبهشت 99 خبري منتشر شد مبني براينکه شماري از مهاجران غيرقانوني افغان را حين عبور از مرز مشترک افغانستان و ايران دچار مشکل شده‌اند. حتي بعضا برخي ادعا کردند که ده‌ها مهاجر افغان به اين اتفاق دچار شده‌اند و البته که چندين نفر نيز جان خود را در اين حادثه از دست دادند. البته کشورمان بارها دخالت داشتن در اين حادثه را رد و براي همکاري در روشن شدن ابعاد آن اعلام آمادگي کرد. ولي اين موضوع يعني بحث‌برانگيز شد و پرحاشيه. به مرور آن اتفاق به نوعي از تب و تاب رسانه‌اي افتاده بود تا اينکه طي هفته‌هاي گذشته شبکه‌هاي اجتماعي پر شد از فيلم ماموري که به‌ صورت يک خانم افغانستاني سيلي مي‌زند؛ مادري که ظاهرا در جست‌و‌جوي سرنوشت فرزندش بوده است. پخش اين تصوير هم در رسانه‌هاي مجازي قطعا که وجهه خوبي نداشت و بار ديگر به رابطه با افغانستان صدمه زد. اما جديدترين اينکه، در طول روزهاي گذشته مهاجران افغانستاني از شهرهاي مختلف ايران از مسدود شدن کارت‌هاي عابربانک خود خبر داده و از پيامدهاي آن سخن گفته‌اند. اين اتفاق در حالي رخ مي‌دهد که در دوران کرونا قطعا موضوع پرداخت‌هاي غيرحضوري و نياز به وجود کارت‌هاي بانکي بيش از هميشه احساس مي‌شود و البته که امور بانکداري با حساسيت‌هاي بالاتري نيز روبه‌رو است. اما مسدود شدن کارت‌هاي عابربانک و حساب‌ها باعث شده تا طي روزهاي اخير شاهد ايجاد صف‌هاي طولاني در مقابل برخي بانک‌ها باشيم. مسدود شدن کارت‌هاي بانکي مهاجران افغان از صبح روز پنجشنبه باعث شد جمعي از اين افراد مقابل شعب بانکي تجمع کنند و خواستار رسيدگي به وضعيت حساب بانکي‌شان شوند. برخي از اين افراد گفتند: بانک بدون اطلاع قبلي، کارت بانکي ما را باطل کرده است بي‌آنکه از قبل هشداري داده باشد! دغدغه اصلي اين گروه وضعيت امرارمعاش بعد از باطل شدن کارت‌هاي بانکي‌شان است. کارت بانکي تعدادي از مهاجران افغان در حالي در صبح روز پنجشنبه به دليل اعلام نشدن کد اتباع به بانک مسدود شد که از بانک‌هاي عامل خبر رسيده يک ماه ديگر به اين مشتريان مهلت داده شده است. اگرچه مقامات بانکي اعلام مي‌کنند مسدود شدن اين عابربانک‌ها به دليل نبود کد اتباع که نوعي نقص در پرونده است و براي جلوگيري از مسائلي مانند پولشويي و... رخ داده است و در مورد بي‌اطلاعي اتباع افغان هم بيان داشتند که يکسال و نيم است به مشتريان اتباع خارجي هشدار داده بودند تا زودتر نسبت به اعلام کد اتباع خود نزد شعب بانکي اقدام کنند. ولي ظاهرا در مورد زمان مسدود کردن حساب‌ها اطلاع‌رساني نشده است. از سويي اين سوال نيز مطرح است که اگر واقعا موضوع مسدود شدن حساب‌هاي اين اتباع افغانستاني رسانه‌اي نمي‌شد هم بانک‌ها مهلت يک‌ماهه‌اي به آنها مي‌دادند؟ چنين اتفاقي در حالي رخ مي‌دهد که چندي قبل گفت‌وگوي ظريف با شبکه طلوع افغانستان در ارتباط با مشکلات افغانستاني‌هاي ايران سروصداي زيادي به پا کرده بود. اين سوال خبرنگار افغانستاني که پرسيد: «افغان‌ها در ايران حق خريدن تلفن را ندارند، در بعضي‌ جاها از مکتب باز مانده‌اند، به بعضي جاها نمي‌توانند بروند» نمايشي از نگاه افغان‌ها است که بر زبان آن خبرنگار جاري شد. هرچند ظريف عمده اين مطالب را بدان شکلي که خبرنگار مطرح ساخت، رد کرد اما آن گفت‌وگو خود نشان مي‌دهد که ايران بايد در راستاي ترميم نگاه موجود بخشي از مردم افغانستان گام بردارد.
رابطه با طالبان


حال آنکه در کنار تمام چنين مسائلي، اين روزها رابطه ايران و طالبان نيز مزيد بر علت شده است. مذاکره مقامات با طالبان و همکاري‌هايي در اين زمينه خيلي بيشتر از گذشته شکل و شمايل رسمي به خود گرفته است. ارتباطاتي که منجر به واکنش رئيس ستاد ارتش افغانستان نيز شده است. درحالي‌که مقامات ايراني از جمله علي شمخاني از اين مي‌گويند که نمي‌توان طالب‌ها را نديده گرفت و البته با اطمينان از اين گفته‌اند که طالبان در نبرد با آمريکا جدي است، رئيس ستاد ارتش افغانستان اعلام کرده که ايران در مسير خاصي پاي گذاشته چرا که طالبان در دشمني ظاهرا جدي هستند. اين در حالي است که ظريف به عنوان وزير خارجه ايران مدعي شده بود که ايران همچنان طالبان را در ليست گروه‌هاي تروريستي خود قرار داده است، حال آنکه مقامات به استقبال آنها رفته‌اند. رفتارهايي که به‌زعم افاغنه رفتار يک بام و دو هوا تلقي مي‌شود؛ به‌خصوص اينکه جامعه زنان افغان و همين‌طور ترقي‌خواهان اين کشور معتقدند با روي‌کارآمدن طالبان دوباره عرصه زندگي بر آنها تنگ خواهد شد؛ به‌خصوص اينکه اين ‌روزها بسياري از فعالان زن افغان ترور مي‌شوند و اکثريت نيز به نقش طالب‌ها در اين ترور اشاره دارند.
بازي در افغانستان
محسن جليلوند کارشناس مسائل بين‌الملل در اين‌باره به «آرمان ملي» مي‌گويد: بازي در افغانستان چندجانبه است. با نفوذترين قدرت‌ها در افغانستان، ايران، آمريکا و پاکستان هستند و طالبان گروهي است که مي‌توان با آنها اين بازي را هدايت کرد، ضمن اينکه طالبان در قطر و عربستان هم پايگاه دارد و ايران نمي‌خواهد از اين بازي عقب بماند. در افغانستان همه کاري انجام مي‌دهند. وي اضافه مي‌کند: جنگجوهاي افغانستان سه امپراتوري را شکست داده‌اند. انگليس، شوروي و آمريکا از پس آنها برنيامدند بنابراين ايران مي‌خواهد آنها را مديريت کند چون اين موضوع را در راستاي منافع ملي مي‌داند. از سويي بعضي مي‌گويند يکي از علل بسته شدن حساب‌هاي اخير نيز براي اين بود. جليلوند اظهار مي‌کند: هرچند در قبال دولت و مردم افغانستان مقامات ايران بهتر است تا در برخي موارد چرخش‌هايي در سياست‌هاي فعلي‌شان نيز داشته باشند.