پیامک‌های سردرگم «کشف حجاب»

آرمان ملي: سال‌هاست اين موضوع که آيا «داخل خودرو حريم خصوصي محسوب مي‌شود يا عمومي» به چالشي ميان حقوقدانان و مسئولان کشور تبديل شده است، اگرچه برخي از مراجع تقليد اعلام کرده‌اند که خودرو حريم خصوصي افراد محسوب مي‌شود اما مقامات رسمي کشور با اشاره به تبصره ماده 5 قانون حمايت از آمران به معروف و ناهيان از منکر که اعلام مي‌دارد «اماکني که بدون تجسس در معرض ديد عموم قرار مي‌گيرند، مشمول حريم خصوصي نيست.» معتقدند که داخل خودروها به دليل آنکه قابل رؤيت هستند حريم خصوصي نيست. در اين ميان مجلس بعد از فراز و نشيب‌هاي بسيار، خودرو از حريم خصوصي به حريم عمومي تبديل شد. اين مصوبه مخالفان و موافقان بسياري داشت اما به تصويب مجلس رسيد. هنوز آتش انتقادات و تعريف و تمجيدهاي اين مصوبه نگذشته بود که براي بدحجابي در خودرو جريمه تعيين شد. جريمه‌ها بعد از بي‌اعتنايي تذکر پيامکي پليس امنيت اعمال مي‌شود. پيامک‌هاي حجاب هر ساعت از شبانه روز ارسال مي‌شود و احتمال خطاي ارسال نيز دارد. مهم ترين مسأله اين است که پليس امنيت در پيامک‌ها به جاي «بدحجابي» از کلمه «کشف حجاب» استفاده مي‌کند. آيا ارسال اين پيامک‌ها درست است؟ اتهام کشف حجاب براي زنان اتهام يک جرم است و ارسال و وارد کردن اتهام آن شرايط شرعي دارد، آيا به‌راحتي مي‌توان براي يک زن مسلمان اتهام کشف حجاب وارد کرد، تاديب و جريمه کرد بدون اينکه مستندات کافي در اختيار باشد؟ اين درحالي است که رئيس پليس امنيت اخلاقي تهران بزرگ پيش‌تر به گفته بود که اصل را بر برائت افراد از اتهام وارده مي‌گذارد و با گرفتن تعهد از افراد، براي احضارشدگان مشکلي ايجاد نمي‌کند.
تهديد، به جاي فرهنگسازي
در اين ميان علي نجفي توانا، حقوقدان و جرم شناس به رکنا پاسخ اين سوال را داده و گفته است: اين موضوع از چند بُعد قابل ارزيابي و اظهار نظر است. اصولا تحميل يک الگوي رفتاري به مردم از هر جهت، شيوه زندگي، تغذيه و يا بحث پوشش و... مستلزم فرهنگسازي و ايجاد بنيه روحي و رواني براي پذيرش قاعده اجتماعي است که حاکميت يا مديران جامعه براساس معيارها و شاخص‌ها تصور مي‌کنند براي مردم يک جامعه مي‌تواند مفيد باشد. در اين بخش متاسفانه کاري جز شعار دادن، تهديد، برخورد سلبي و مجازات اقدامي انجام نداده‌ايم. وي افزود: افرادي که به عنوان کشف حجاب يا عدم رعايت حجاب مورد تعقيب يا مورد مواخذه دستگاه‌هاي انتظامي و قضايي قرار مي‌گيرند، عموما فرزنداني هستند که بعد از انقلاب متولد شده اند و در چارچوب اين فرهنگ پرورش يافته‌اند. بايد ابتدا از خود بپرسيم کجاي آموزه‌هاي فرهنگي و ديني مشکل داشته است؟ چگونه ما توانمندي تربيت اين فرزندان را نداشته‌ايم؟ جنبه ديگر تعريف حجاب و بدحجاب است. در موازين فقهي و در ميان فقها تعاريف متفاوتي از حجاب ارائه شده است. در ميان مسئولان کشور نيز بارها به صورت گفتماني و الگويي نمودار متفاوتي از ويژگي‌هاي حجاب، کم حجابي و بي‌حجابي ارائه شده است. در اين ميان نيروي انتظامي در چارچوب تعريف خاصي که هماهنگ بوده و از قاعده خاصي تبعيت مي‌کند، پيروي نکرده است. حجاب در نظام قضائي کشور نيز کماکان از ابهام برخوردار است. بدحجابي چيست؟ گوشه اي از دست، بخشي از صورت؟ ما با فقدان غيرمشخص درباره حجاب و بدحجابي و بي حجابي در کشور مواجه هستيم.
ارسال پيامک‌هاي اشتباه بدحجابي


وي با بيان اينکه رفتار جديد پليس با مبحث حجاب به واکنش‌هايي ختم شده است که در تعقيب همان واکنش‌هاي تهديدآميز بوده است، گفت: مدت‌هاست پليس اتومبيل‌هايي که حجاب در آن رعايت نمي‌شد را متوقف مي‌کرد. بعد از مدتي با توجه به اينکه متوقف کردن اتومبيل نياز به حکم قضائي دارد، نيروي انتظامي روش‌هاي جديدي مانند ارسال پيامک به صاحب خودرو به اقدامات خود ادامه داد. از چند منظر اين موضوع با اشکال مواجه است. اول اينکه در بسياري از موارد حسب آنچه اعلام شده و در اطراف شنيده و ديده‌ايم براي افرادي پيامک فرستاده شده که اتومبيل آنها در حال تردد نبوده و خود در خيابان نبودند. يا داخل اتومبيل آنگونه بحث حجاب مطرح شده آن اقدام و حرکت وجود نداشته و اين پيامک اشتباه ارسال شده است. از سوي ديگر اين پيامک‌ها، داراي اثر رواني منفي است که بعضا بين افراد خانواده و حتي خود شخص احساس ناامني و بي‌اعتمادي کرده است. در عمل نيز چندان توفيق لازم را به همراه نداشته است.