تبرئه ترامپ و آینده حزب جمهوریخواه

امیرعلی ابوالفتح
کارشناس مسائل امریکا
همان طور که انتظار می‌رفت دونالد ترامپ، رئیس جمهوری پیشین امریکا در دومین دادگاه استیضاح خود که به اتهام تشویق به شورش علیه دولت فدرال و حمله به ساختمان کنگره در ششم ژانویه برگزار شد تبرئه گردید. در جریان رأی‌گیری برای استیضاح و سپس محکومیت در جلسه دادگاه ترامپ که برای دومین بار انجام گرفت، 10 عضو جمهوریخواه مجلس نمایندگان به استیضاح ترامپ در مجلس نمایندگان رأی دادند و محکومیت رئیس جمهوری سابق در دادگاه سنا با رأی 7 سناتور جمهوریخواه همراه شد. این در حالی است که در جریان استیضاح نخست ترامپ هیچ عضو جمهوریخواه مجلس نمایندگان به استیضاح رأی ندادند و در جلسه دادگاه در سنا فقط یک سناتور جمهوریخواه – میت رامنی – ترامپ را گناهکار دانست.
این دو مقایسه نشان می‌دهد که حزب جمهوریخواه، حداقل در میان نخبگان جمهوریخواه حاضر در کنگره بر سر نحوه مواجهه با ادعاهای ترامپ در مورد انتخابات متقلبانه 2020 و حمله به ساختمان کنگره در ششم ژانویه، شکاف عمیقی ایجاد شده است. با این حال، اکثر قریب به اتفاق آنان، ادعاهای ترامپ برای زیر سؤال بردن نتیجه انتخابات و شورش هواداران وی در حمله به ساختمان کنگره را قویاً محکوم کردند، حتی سناتور میچ مک کانل، رهبر اقلیت جمهوریخواه سنا و بلندپایه‌ترین مقام جمهوریخواه امریکا بعد از تبرئه ترامپ، به انتقادت تند خود از رئیس جمهوری قبلی ادامه داد و وی را مسبب بحران سیاسی کنونی در کشور معرفی کرد. با این حال، جمهوریخواهان در نهایت ترجیح دادند که نام حزب آنان با موضوع «اولین رئیس جمهوری محکوم شده در دادگاه سنا »در تاریخ امریکا عجین نشود. این تصمیم، گرچه حزب جمهوریخواه را از یک بدنامی تاریخی نجات داد، اما بستری را برای اختلافات عمیق‌تر فراهم کرد. در این شرایط ترامپ که از پشتگرمی 74 میلیون رأی در انتخابات 2020 برخوردار است، در بیانیه‌ای که بعد از تبرئه خود صادر کرد، نوشت: «ما کارهای بسیاری  پیش رو داریم و... با همدیگر کاری نیست که نتوانیم انجام دهیم.» این بیانیه، احتمال نامزدی ترامپ در انتخابات ریاست جمهوری 2024 امریکا را قوت بخشیده است. در حال حاضر ترامپ بعد از نجات از دو استیضاح – که در تاریخ امریکا برای هیچ رئیس جمهوری رخ نداده است – احساس رویین تنی دارد و بسیاری از هواداران حزب جمهوریخواه، به وی به چشم «سوپرمن» نگاه می‌کنند. از این رو، شکست دادن رئیس جمهوری سابق در رقابت‌های مقدماتی انتخابات ریاست جمهوری 2024 برای هر نامزد دیگر جمهوریخواه تقریباً غیر ممکن خواهد بود.


با این حال، در درون حزب جمهوریخواه، ترامپ دشمنان قدرتمندی دارد که اگر نتوانند مانع بازگشت وی به کاخ سفید شوند، چه بسا این حزب را ترک کنند و به حزب رقیب یعنی حزب دموکرات جذب شوند. طی ماه‌های اخیر گزارش‌های مکرری از ریزش هواداران حزب جمهوریخواه منتشر شده است و حتی برخی از چهره‌های سرشناس این حزب اعلام کرده‌اند که در انتخابات گذشته، برای نخستین بار به نامزدهای غیر از نامزدهای حزبی رأی داده‌اند.
این صف آرایی میان ترامپ و حامیانش از یکسو و دشمنان و منتقدانش از سوی دیگر در داخل حزب جمهوریخواه با نزدیک‌تر شدن به زمان برگزاری انتخابات میاندوره‌ای در سال 2022 و انتخابات عمومی در سال 2024، فرصت را برای کسب مجدد قدرت در کاخ سفید یا هر یک از مجالس کنگره امریکا، کاهش می‌دهد. ضمن این که پیروزی ترامپ و یارانش در هر یک از این نهادها، به تضعیف جناح‌های مختلف حزب جمهوریخواه در برابر آن اندیشه‌ای که به‌عنوان «ترامپیست‌ها» شهرت دارند، می‌انجامد.
به هر حال آنچه مسلم است این که با وجود تبرئه ترامپ در دو استیضاح، حزب جمهوریخواه ماه‌ها و حتی سال‌های دشواری را پیش رو خواهد داشت.