روزنامه ابتکار

رضا دهکی از خرابی پایدار تا توسعه پایدار

«با دست پس می‌زنه، با پا پیش می‌کشه» پیش از آن که یادآور آن ترانه قدیمی باشد، یک ضرب‌المثل قدیمی است. این ضرب‌المثل حکایت از شرایطی دارد که فردی در کلام و عمل دو گانه رفتار می‌کند و در شرایطی که به زبان از نخواستن چیزی می‌گوید، در عمل به دنبال آن است. فرقی نمی‌کند که در این ضرب‌المثل جای دست و پا را عوض کنیم، به هر حال این موضوع از مسائل مبتلا به گسترده در ایران و به طور خاص در سطوح مدیریتی است. این موضوع زمانی که با مصادیق ضرب‌المثل «هم خر را می‌خواهد و هم خرما» ترکیب خطرناک‌تری هم می‌سازد.
رد پای این دو ضرب‌المثل را می‌توان در بسیاری از رفتارهای مدیران و مسئولان مشاهده کرد؛ آن قدر که ذکر مثال از این موارد، باعث از دست دادن توجه به همه آن‌ها می‌شود و اصطلاحا در مثال خواهیم ماند. با این حال به عنوان یکی از واضح‌ترین موارد آن می‌توان به نوع نگاه مدیران و مسئولان به رسانه‌ها اشاره کرد؛ جایی که همواره از شفافیت سخن به میان می‌آید و از تاثیر رسانه‌ها می‌گویند، دوست دارند فعالیت‌هایشان در رسانه منعکس شود، اما در بسیاری موارد خود از شفافیت دوری می‌جویند و پرسشگری و افشاگری رسانه را بر نمی‌تابند و چالش‌های آزادی بیانی که شعارش را می‌دهند به جان نمی‌خرند.
ریشه‌یابی این مسئله نیازمند بررسی‌های جامعه‌شناسانه از زوایای گوناگون است و هر چند برای حل مساله، این ریشه‌یابی ضروری به نظر می‌رسد، اما برای درک اهمیت حل آن و چرایی توجه به آن، می‌توان به نمودها و آثار و نتایج آن اشاره کرد.
«توسعه پایدار» مفهومی است که سال‌هاست به عنوان یک شعار در فضای مدیریتی کشور مطرح می‌شود. در نظر گرفتن پیوست‌هایی از جوانب گوناگون اجتماعی، امنیتی، فرهنگی، رسانه‌ای و .. برای طرح‌های گوناگون نیز بر این مفهوم استوار شده‌اند که تغییرات برای توسعه، با نگرش تک حوزه‌ای منجر به توسعه نمی‌شوند و حتی ممکن است باعث آسیب‌هایی در دیگر حوزه‌ها باشند که نتیجه را معکوس کنند. هر چقدر که مفهوم توسعه پایدار در ادبیات مدیریتی – فارغ از میزان عمل به آن – زیاد به کار می‌رود، به نظر می‌رسد که توجه به مفهوم متضاد و مقابل آن – که اسم شاخصی هم برای آن وجود ندارد – کم است.


در شرایط امروز ایران می‌توان به وضوح دید که بسیاری از مسائل حاصل زنجیره‌ای از مشکلات است که در حوزه‌های گوناگون به هم متصلند و یک مسئله را نمی‌توان به تنهایی و بدون در نظر گرفتن مشکلات جانبی آن حل کرد. در واقع بر اساس مفهوم متضاد توسعه پایدار، ممکن است شکل‌گیری یک مساله یا مشکل به تنهایی دیده شود، اما توجهی به این نکته وجود نداشته باشد که خود این مشکل می‌تواند تخم مشکلات جدیدی را در حوزه‌های دیگر بکارد. در این شرایط راه‌حل‌ها – که منطقا باید منطبق با مفهوم توسعه پایدار عمل کنند – نیز اغلب بی‌اثر می‌شوند. بسیاری از مسائل و مشکلاتی را که ایران امروز با آن‌ها دست به گریبان است و یافتن راه‌حل آن‌ها به چالش تبدیل شده، در همین قالب می‌شود تفسیر کرد. اما چیزی که چاشنی این مساله شده و آن را بغرنج‌تر می‌کند، همین نگاه خواستن خر و خرما با همدیگر و با دست پس زدن و با پا پیش کشیدن‌هاست.
با نگاهی به تصمیم‌گیری‌ها و نحوه اجرای آن‌ها در بسیاری از موارد، می‌توان دریافت که مسئولان امر، دوست دارند که یک مشکل بدون حل مشکل پیوسته به آن حل شود یا مشکلی حل شود، اما بقیه مسائل به صورت خود به خود آن جور که باب دلشان است پیش برود، بی آن که برای آن هم کاری کنند. گاهی نیز ادبیات و رفتار آن‌ها نشان می‌دهد که به زبان دوست دارند یا ندارند اتفاقی بیفتد، اما در عمل انتظار عکس آن را دارند.
این مسئله ریشه‌ای وقتی با مسائل دیگری مثل شیوه اجرا و نظارت یا روابط‌عمومی مطلوب مسئولان – که مبتنی بر پوشاندن مشکل، بولد کردن وجه مثبت ولو غیرمنطبق با توسعه پایدار، تکذیب بدی‌ها و بزرگنمایی وجه‌های مثبت کم اهمیت‌تر و .. است – جمع شود، نتیجه به جایی می‌رسد که مسائل مثل یک کلاف سردرگم غیرقابل حل جلوه می‌کنند. بدتر اینکه عده‌ای هم هستند که به نام شوق خدمت مایلند که بگویند با همین نگاه این کلاف سردرگم قابل باز شدن هم هست و بر همین اساس برای مسئول شدن سوار بر اسب پوپولیسم مسابقه هم می‌دهند!
هر کسی که خود را در مقام مسئولیت یا مشتاق به آن می‌بیند، لازم است فراموش نکند که «هر کسی نغمه خود خواند و از صحنه رود» اما «صحنه پیوسته به جاست» و برای این که آن «نغمه که مردم بسپارند به یاد» نغمه خوشی باشد که در یاد بماند، باید صحنه‌ای زیبا، پاک و درست خلق شده باشد. وگرنه بی هیچ عمل موثری و با تضادها و تناقض‌های رفتار و گفتار، نمی‌شود امید داشت که هم مردم برایشان دست بزنند و هم از حضور همیشگی آن‌ها روی صحنه استقبال کنند.
لینک منبع خبر
پربازدیدترین‌های روزنامه ها
ناکامی گناه مبهم فرشته! (خراسان)ارشادِ گشت ارشاد (اعتماد) اسرائیل دوباره تحقیر شد (تجارت) حباب «ریزپرنده- غول‌رسانه» ترکید! (جوان)
سایر اخبار این روزنامه
آیا ارزهای دیجیتال می‌تواند راهی تازه پیش‌روز اقتصاد بگذارد؟ چراغ سبز رمزارز به سرمایه‌گذاران رضا دهکی از خرابی پایدار تا توسعه پایدار وزیر بهداشت: یکی از بزرگ‌ترین واکسن‌سازهای دنیا می‌شویم یک کارشناس بازار مسکن مطرح کرد: سرمایه‌گذاری بر واحدهای مسکونی برای بانک‌ها جذابیت ندارد مسکن در فاز انتظار ضرب‌الاجل سوم اسفند مسیر دیپلماسی را تغییر می‌دهد؟ هفته سرنوشت‌ساز در روابط ایران و آمریکا انجمن مدیران روزنامه‌های غیردولتی نسبت به مصوبه حذف انتشار آگهی‌ معاملات عمومی در روزنامه‌ها واکنش نشان داد ضربه مهلک بر بدنه جامعه مطبوعاتی با مصوبه دولت چرا سینماهای قدیمی به صورت پی در پی در خطر تعطیلی قرار می‌گیرند؟ انقراض سینماهای خاطره‌ساز رئیس قوه قضائیه: در زندان‌ها به روی مدعیان حقوق بشر باز است سعید خطیب زاده: یک شهروند ایرانی در ترکیه بازداشت شده است رئیس سازمان جغرافیایی نیروهای مسلح خبر داد اِعمال محدودیت سایبری علیه کشورها توسط آمریکا انجمن مدیران روزنامه‌های غیردولتی نسبت به مصوبه حذف انتشار آگهی‌ معاملات عمومی در روزنامه‌ها واکنش نشان داد ضربه مهلک بر بدنه جامعه مطبوعاتی با مصوبه دولت ارز غیر‌متمرکز زیر نظر بانک متمرکز!