روزنامه خراسان
1399/11/29
شهرام ناظری دمنده روح موسیقی در شاهنامه
الهه آرانیان - ستاره موسیقی و آواز ایران، امروز 71 ساله میشود. شهرام ناظری را می‌توان از کسانی دانست که یک‌تنه جورِ بی‌وفاییِ خیلی‌ها را به ادبیات و فرهنگ ایران زمین کشیده و الحق که در این مسیر، از جان مایه گذاشته است. او که قدر گوهرِ ادبیات این سرزمین را به خوبی می‌داند، توانسته است با آثار ماندگار خود شعر و ادب فارسی را نه تنها به ایرانیان، که در عرصه جهانی هم بشناساند. یکی از پررنگ‌ترین ویژگی‌های آثار ناظری، توجه خاص او به شاهنامه حکیم فردوسی است. او سال‌ها به تحقیق درباره لحن‌های حماسی آواز ایرانی پرداخته و اجرای اشعار شاهنامه را در سه حوزه دنبال کرده است؛ اجرای شاهنامه به همراه موسیقی مقامی ایرانی، با سازهایی همچون تنبور، کمانچه، عود و... ، اجرای شاهنامه با همراهی ارکستر بزرگ کلامی بر اساس موسیقی دستگاهی و اجرای شعر فردوسی، با همراهی گروه بین‌المللی در نیویورک. از جمله آلبوم‌های شهرام ناظری بر اساس شاهنامه فردوسی، می‌توان به آلبوم «درفش کاویانی، کاوه آهنگر» اشاره کرد. او همچنین، در پاییز سال 98، تیتراژ فیلم پویانمایی «آخرین داستان» را که اقتباسی آزاد از داستان ضحاک بود، اجرا کرد. به مناسبت زادروز این چهره ماندگار موسیقی و آواز ایرانی درباره فعالیت‌های او در زمینه شاهنامه‌خوانی با دکتر محمدجعفر یاحقی، استاد زبان و ادبیات فارسی و مدیر قطب علمی فردوسی‌شناسی گفت‌وگو کرده‌ایم. ناظری شاهنامه را به بدنه جامعه برد دکتر محمدجعفر یاحقی، استاد نام‌آشنای ادبیات فارسی، شاهنامه‌خوانی‌های شهرام ناظری را با وجود تنگنای وزنی این اثر گرانسنگ که تنها بر یک وزن خاص سروده شده‌است، کار بزرگی می‌داند و در گفت‌وگو با خراسان می‌گوید: «چون شاهنامه وزن یکنواختی دارد، بنابراین دست آهنگ‌ساز و خواننده خیلی باز نیست و تلاش هر کسی که با همه این محدودیت‌ها کار شایسته‌ای ارائه کرده، ارزشمند است. شاهنامه‌خوانی‌های آقای ناظری، فرصت بسیار مغتنمی است که مردم را با روح و فضای حماسی آشنا می‌کند». مدیر قطب علمی فردوسی‌شناسی، این خواننده موسیقی ایرانی را بعد از زنده‌یاد شجریان، بهترین کلاسیک‌خوان دانست و گفت: «حدود سه سال پیش، در بزرگداشت حکیم ابوالقاسم فردوسی در مشهد، نشان ملی فردوسی برای آلبوم «درفش کاویانی» به ایشان اهدا شد و از این منظر، تعلق‌خاطر ایشان به فردوسی مشخص است. استاد ناظری شاهنامه را به بدنه جامعه برده است. جهتی که موسیقی برای تأثیرگذاری بر افراد انتخاب می‌کند، عاطفی و احساسی است و مؤثرترین وسیله برای انتقال پیام‌هایی از این قبیل، موسیقی است. از طریق موسیقی، شعر بر جان خواننده می‌نشیند، به ویژه اگر پیامی متناسب با جان و روح آدمی داشته باشد.» شاعران قدیم، موسیقی می‌دانستند این استاد زبان و ادبیات فارسی، درباره تأثیر فعالیت‌های موسیقایی بر شناخت بیشتر مردم از شاهنامه فردوسی نیز، گفت: «با این‌که شاهنامه مانند شعر حافظ، مولانا و خیام، ظرفیت موسیقایی ندارد، ولی در عین حال، ظرفیت‌هایی دارد که خیلی‌ها مانند آقای شهرام ناظری، همایون شجریان و... به آن پرداخته‌اند. از آن‌جا که موسیقی متعلق به دانشگاهیان و یک قشر خاص بوده‌است، با این نوع فعالیت‌ها، شاهنامه و دیگر آثار ادبی کلاسیک به مردم نزدیک میشود. نمونه قدیمی‌اش هنر نقالی است که در گذشته بسیار رایج بود و متأسفانه امروزه کم‌رنگ شده است. در گذشته تا دوره فردوسی، موسیقی بر ادبیات مسلط بود و شاعران با موسیقی آشنا بودند. فردوسی هم زیر و بم‌های موسیقی را می‌شناخت و در جاهایی، طنین‌هایی به شعرش داده است که اهالی موسیقی می‌توانند از این ظرفیت‌های هرچند اندک، استفاده کنند و شاهنامه را به متن جامعه ببرند.»
سایر اخبار این روزنامه
کالبدشکافی بودجه اصلاحی
آقای خاص در ناسا
مانوردریایی در مثلث طلایی
ضربه دولت بر پیکر مطبوعات
یک تئاتری فیزیک دان علیه سام و پژمان!
درمان مردم با مهر دندان پزشک!
پیام های حمله راکتی اربیل به بایدن
تراکم و تخلفات؛ 50 درصد درآمد عمومی 1400 شهرداری
میوه هایی که کام مردم را تلخ می کند !
شهرام ناظری دمنده روح موسیقی در شاهنامه
سرگردانی بازنشستگان بین پاستور و بهارستان
