گروه راه و مسکن: «مقرر شده تا با استفاده از توان داخل و در قالب تفاهمنامه سازمان هواپیمایی و وزارت دفاع، هواپیمای جت مسافری ۱۰۰ نفره ایرانی ساخته شود». این خبری است که تورج دهقانی زنگنه، رئیس سازمان هواپیمایی کشوری آن را در گفتگو با خبرگزاری فارس اعلام کرده است. این اولین بار نیست که موضوع ساخت هواپیمای مسافربری توسط ایران از سوی مسئولان مطرح می شود. پروژه تولید هواپیمای مسافربری در ایران به دهه ۷۰ برمیگردد. در دولت سازندگی، تصمیم گرفته شد ایران نیز به جمع کشورهای سازنده هواپیما بپیوندد، آنتونوف ۱۴۰ ساخته اوکراین، به عنوان الگوی این کار انتخاب شد و شرکت صنایع هواپیماسازی ایران (هسا) در این زمینه با آنتونوف قرارداد همکاری بست.

از هواپیمای مسافربری ایران ۱۴۰ با نمونه وطنی آنتونوف ۱۴۰ در مجموع ۹ فروند تولید شد. آنتونوف ۱۴۰ با تعداد زیاد سانحه در سالهای بعد از تولید، تبدیل به هواپیمایی بدنام در حوزه مسافربری شد و سقوط یکی از نمونههای وطنی این هواپیما در سال ۹۳ در حوالی فرودگاه مهرآباد، دقایقی بعد از برخاستن از باند و کشته شدن همه ۴۸ سرنشین آن، موجب شد تولید و بهکارگیری آن در حوزه مسافری، با دستور رئیسجمهوری متوقف شود. دی ماه سال گذشته بود که عابدزاده، رئیس وفت سازمان هواپیمایی کشوری اعلام کرد؛ اگرچه پرونده تولید ایران ۱۴۰ در کشور بسته شده اما این به معنی توقف تولید هواپیمای مسافربری در ایران نیست. پیش از آن نیز منطقی، رئیس مرکز ملی فضایی کشور نیز از پیگیری برای تولید هواپیمای مسافربری در کشور سخن گفته بود و براساس سخنان وی در سال ۹۷، ایران تا سال ۱۴۰۲ هواپیمای مسافربری خواهد ساخت.

در همین حال تورج دهقانی زنگنه، رییس سازمان هواپیمایی کشوری در گفتگو با فارس با بیان اینکه برنامهریزی برای ورود هواپیما به ناوگان هوایی کشور به صورت مداوم دنبال میشود، تأکید کرد: البته در توسعه ناوگان هوایی فقط بر ورود هواپیما تمرکز نداریم و نگاهمان فقط به دنبال خرید هواپیما نیست. معاون وزیر راه و شهرسازی ادامه داد: به عنوان حاکمیت صنعت حمل و نقل هوایی برنامهریزی کردهایم که هواپیمای ۷۰ نفره و جت ۱۰۰ نفره در داخل بسازیم، در این راستا تفاهمنامهای با وزارت دفاع به امضا رساندهایم تا بتوانیم از توان نظامی موجود برای ساخت هواپیماهای تجاری استفاده کنیم.

رئیس سازمان هواپیمایی کشوری در پاسخ به این سؤال که در موضوع هماهنگی با وزارت دفاع برای تولید این هواپیماها چه فعالیتهایی انجام شده است؟ گفت: در اینباره تفاهمنامهای بین وزیر راه و شهرسازی و وزیر دفاع به امضا رسید، برای آنکه بتوانیم از توانمندی یکدیگر استفاده کنیم و ساخت این هواپیما بالفعل شود، این کار در قالب یک تفاهمنامه سه جانبه انجام میشود. وی اظهار کرد: همچنین تفاهمنامهای هم به زودی در حضور وزیر راه و شهرسازی بین سازمان هواپیمایی کشوری و دبیر ستاد توسعه فناوریهای حوزه فضایی و حمل و نقل پیشرفته (منوچهر منطقی) به امضا خواهد رسید.

معاون وزیر راه و شهرسازی ادامه داد: بالاخره باید به این سمت برویم که بتوانیم خود هواپیما تولید کنیم، قطعاً اگر این قضیه را از گذشته به صورت جدی دنبال کرده بودیم، امروز در این جایگاه نایستاده بودیم، بلکه بسیار بالاتر بودیم، اما باز بیکار ننشستهایم و پیگیری میکنیم، تا این اتفاق رخ دهد. دهقانی زنگنه با بیان اینکه تولید جت ۱۰۰ نفره در مرحله مطالعات است، افزود: چندی پیش بازدیدی از مرکز تولید این هواپیماها داشتم بسیار پیشرفت خوبی انجام شده بود. وی افزود: شرکتهای دانشبنیان بسیار زیادی تشکیل شدهاند که توان بسیار بالایی دارند و در داخل توانایی بسیار زیادی داریم، شرکت مپنا و یک شرکت دیگر در حال ساخت توربینهای گازی هستند، ما هم به آنها کمک میکنیم تا به سمت ساخت موتور هواپیما بروند.

رئیس سازمان هواپیمایی کشوری گفت: البته در ابتدای راه هستیم، اما قدمهای بسیار بزرگی برداشته شده است و امیدواریم در آینده نزدیک شاهد به پرواز درآمدن هواپیماهای جت ۱۰۰ نفر تولید خودمان باشیم. دهقانی زنگنه در پاسخ به این سؤال که پیشبینی میکنید چه زمانی ساخت این هواپیما به نتیجه برسد؟ بیان کرد: در حال حاضر عملیات مطالعاتی ساخت این هواپیما آغاز شده است چندی پیش جلسهای با معاون علمی و فناوری رئیس جمهور در این باره داشتیم، به وی پیشنهادی دادم که یکی از همین شرکتهای در ساخت موتور میتواند موفق باشد که مقرر شد، وی از آن شرکت بازدید کند.

کارشناسان می گویند وقتی صحبت از بومیسازی و ساخت داخل میشود، به این معنی نیست که همه قطعات باید از داخل تأمین شود اما در بخش ساخت موتور باید از دانش فنی داخلی بهره برد که ایران به این دانش دست پیدا کرده و با تمرکز روی یک الگوی خاص میتوان به ساخت موتورهای بزرگتر رسید.