آبنبات های بایدن


گروه سیاسی کورش شرفشاهی: با رفتن ترامپ و روی کار آمدن بایدن، شاهد تصمیمات عاقلانه ای از سوی دولت جدید آمریکا هستیم. دیگر از آن موضع گیریهای ترامپ که باعث آبروریزی دولت آمریکا می شد، خبری نیست. اما آنچه برای ایران اهمیت دارد، بازگشت سریع آمریکا به برجام و همزمان برداشتن تمامی تحریم های ظالمانه ای است که از سوی دولت نابخرد ترامپ اعمال شده بود. با نگاهی به خصومت های دور از عقلانیت ترامپ، به یاد می آوریم که دولت دونالد ترامپ در ماه مه ۲۰۱۸ در اقدامی خلاف عرف بین الملل، از برجام خارج شد و مایک پمپئو وزیر خارجه او نیز در ماه اوت اعلام کرد که روند ۳۰ روزه در شورای امنیت به منظور بازگرداندن همه تحریمهای سازمان ملل علیه ایران یا «مکانیزم ماشه» را کلید زده است. البته این رویکرد آمریکا با اقبال عمومی رو به رو نشد و سیزده کشور از پانزده عضو شورای امنیت این اعلان را باطل دانستند و تاکید کردند آمریکا حق استفاده از مکانیزمی که خود ۲۰۱۵ از آن خارج شده است را ندارد.

در نهایت دوره ریاست ترامپ بر آمریکا به سر آمد و اکنون نوبت جو بایدن است که شعارهای انتخاباتی خود مبنی بر عقلانیت را عملیاتی کند که یکی از مهمترین رویکردهای عقلانی، می بایست پاک کردن رد تمامی اشتباهات ترامپ در باره ایران باشد. اما این یک واقعیت است که بایدن بشدت تحت فشار قرار دارد و اگر بخواهد در مورد ایران تصمیمی بگیرد، باید با درایت صورت گیرد. بازگشت یک باره بایدن به برجام شاید تبعات خوبی در بین جمهوری خواهان کنگره و سنا نداشته باشد، به همین دلیل لازم است بایدن حرکات گام به گامی را اجرا کند.

در این رابطه دولت جو بایدن در نامهای به شورای امنیت سازمان ملل خبر داد که آمریکا اعلان خود مبنی بر بازگشت تحریم های سازمان ملل علیه ایران را که در دولت ترامپ به سازمان ملل اطلاع داده شده بود، لغو کرده است. ریچارد میلز، نماینده موقت آمریکا در سازمان ملل متحد در نامهای به شورای امنیت اطلاع داد که دولت جدید ایالات متحده اعلان دولت دونالد ترامپ، رییس جمهوری سابق مبنی بر بازگشت کلیه تحریمهای سازمان ملل علیه ایران را لغو کرده است. همچنین یک مقام وزارت امور خارجه آمریکا اعلام کرد که دولت این کشور قصد دارد محدودیت تردد اعمال شده بر دیپلمات های نمایندگی ایران در سازمان ملل را که در دولت ترامپ اعمال شده بود، به حالت اولیه بازگرداند. همچنین سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا در بیانیهای اعلام کرد که این کشور دعوت نمایندگان ارشد اروپا برای شرکت در نشستی با حضور گروه ١+۵ و ایران پیرامون آغاز مذاکرات درباره توافق هستهای را، خواهد پذیرفت. دولت جو بایدن در اقدامی قابل توجه گفت که پیش از هر اقدام محسوسی از سوی هر یک از طرف های توافق هسته ای برای بازگشت به پایبندی به توافق، آماده مذاکره با ایران و دیگر طرف های توافق است.ند پرایس سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا در بیانیهای گفت: آمریکا دعوت نمایندگان ارشد اتحادیه اروپا برای شرکت در نشست ١+۵ و ایران به جهت مذاکره پیرامون راهکاری دیپلماتیم برای توافق هسته ای ایران را می پذیرد.

اگرچه این نامه، رفع محدودیت تردد و اعلام آمادگی برای مذاکره در نشست ۱+۵ می تواند گامی رو به جلو از سوی دولت بایدن باشد، اما برای مردم ایران در حد یک آبنبات تلقی می شود. واقعیت این است که اگر بایدن می خواهد اقدامی عملی انجام دهد، یک فرمان کافی است تا تمامی تحریمها علیه ایران برداشته شود. نکته دیگر اینکه دولت ایران وقت زیادی برای تلف کردن ندارد زیرا مجلس شورای اسلامی در مصوبه ای دولت روحانی را مکلف کرده در صورت تاخیر دولت جدید آمریکا، اقدامات متقابلی انجام دهد که افزایش سانتریفیوژها، غنی سازی ۲۰درصدی و... را انجام داد و اکنون تنها تا پنجم اسفند فرصت باقی است که تحریم های یک جانبه برداشته شود، در غیر این صورت خارج شدن از پروتوکل الحاقی که یکی دیگر از بندهای مصوبه مجلس است، اجرایی خواهد شد. بدلیل حساسیت جهان از غنی سازی ایران، رییس سازمان انرژی اتمی اعلام کرده که به ایران سفر خواهد کرد تا همچنان حضور بازرسان انرژی اتمی ادامه یابد. با این وصف مسولان کشورمان تاکید دارند هرگونه بازگشت آمریکا به برجام زمانی ارزش دارد که همه تحریمهای ظالمانه که در دولت ترامپ علیه ایران وضع شده است، لغو شود. مهمتر اینکه مقام معظم رهبری تاکید کردند که حرف کافی است و منتظر اقدام عملی برای حذف تحریمها هستیم.

البته تصمیم دولت بایدن برای عقب نشینی از اعلام فعال شدن مکانیسم ماشه به معنای لغو تحریمهای ظالمانه آمریکا علیه ایران نیست و در همان دوره ترامپ نیز سازمان ملل تاکید کرد که تنها با درخواست آمریکا، بازگرداندن تحریمهای این سازمان علیه ایران ممکن نیست.

محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه کشورمان در واکنش به این عقب نشینی آمریکا، خواستار لغو تمام تحریم های بازگردانده شده و اعمال شده در دولت ترامپ علیه ایران شد.او صفحه توییترش نوشت: ایالات متحده اذعان کرد که ادعاهای پامپئو در خصوص قطعنامه ۲۲۳۱ فاقد وجاهت قانونی بوده است. موافقیم. در انطباق با قطعنامه ۲۲۳۱:ایالات متحده باید بدون قید و شرط و به صورت موثر تمام تحریمهای اعمال، بازاعمال و یا تغییر برچسبداده شده توسط ترامپ را لغو کند.سپس ما نیز تمام تدابیر جبرانی خود را بلافاصله به حالت قبل بازمیگردانیم.