روزنامه ابتکار
1399/12/02
روزهای سی و ششمین جشنواره موسیقی فجر چگونه میگذرد؟ صدای کم موسیقی فجر
گروه فرهنگ و هنر – این روزها جشنواره موسیقی فجر در حال برگزاری است، جشنوارهای که نه تنها در میان جشنوارههای هنری امسال که در میان تمامی ادوار خود نیز با اختلاف لقب «کمرمقترین» دوره جشنواره موسیقی فجر را به خود اختصاص میدهد. 4 روز از شروع سی و ششمین دوره جشنواره موسیقی گذشته و هنوز تنور این جشنواره گرم نشده است.اوایل اسفندماه بود که وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در پی انتشار ویروس کرونا در کشور تمامی فعالیتهای هنری کشور را به حالت تعلیق درآورد. به دنبال این دستور تمامی کنسرتها به حالت تعلیق درآمدند. البته اهالی موسیقی اولین گروهی بودند که خود را با شرایط پیش آمده تطبیق دادند و با برگزاری کنسرتهای آنلاین بسیار با همکاری نهادهای دولتی و شهرداری تهران سعی در آسان کردن روزهای پرفشار و پر استرس ایام کرونا برای مردم داشتند. اما در این میان با وجود آنکه سالنهای سینما و تئاتر و همچنین گالریهای هنری با رعایت پروتکلهای بهداشتی، هر چند کم رونق، کارشان را از سر گرفتند ولی هیچ کنسرتی به صورت فیزیکی اجرا نشد. این شرایط ادامه پیدا کرد تا زمزمههای برگزاری جشنوارههای هنری فجر شنیده شد. در این میان اگرچه همیشه برگزاری آنلاین این جشنوارهها، گزینه پررنگتری بود اما امیدهایی به برگزاری فیزیکی هم وجود داشت که برای اهالی هنر نویدبخش آغاز و از سرگیری فعالیتشان به صورت فیزیکی بود. سرانجام با رسیدن به زمان موعود و با همه اما و اگرها جشنواره فیلم، تئاتر و هنرهای تجسمی کارشان را به صورت فیزیکی اما محدود آغاز کردند اما از آنجا که رعایت پروتکلهای بهداشتی خصوصا در جشنواره فیلم فجر چندان قابل کنترل نبود و در نهایت منجر به ابتلای چند برنده سیمرغ شد، تصمیم بر آن شد که سی و ششمین دوره جشنواره موسیقی فجر کاملا به صورت آنلاین برگزار شود. گرچه تا پیش از این، موسیقی توانسته بود تجربههای موفقی را در حوزه اجرای آنلاین داشته باشد اما این تجربهها نتوانست به جشنواره موسیقی فجر گرما بدهد. شاید به همین دلیل بود که رضا شایسته، رهبر ارکستر چکاوک، پیش از آنکه جشنواره آغاز شود، میگفت که بهتر بود جشنواره موسیقی فجر امسال برگزار نمیشد. او در این رابطه افزود: برگزاری امسال جشنواره تنها برای این است که بگویند جشنواره برگزار میشود و از یاد نرفته وگرنه که کار بسیار سنگین و سختی است؛ چراکه برخی از اجراها از قبل ضبط خواهند شد و حتی آنلاین هم به روی صحنه نمیروند و معلوم نیست که قرار است نتیجه و حس کار به چه صورتی باشد. به نظر من و خیلی از همکارانم بهتر بود که امسال از برگزاری جشنواره صرف نظر میشد.
به هر نحو جشنواره امسال به صورت آنلاین آغاز شد اما هیچ نشانی از شور و شوق گذشته را نداشت و حتی شباهتی هم به کنسرتهای آنلاینی که در این یک سال برگزار شد در آن یافت نمیشد. سیاوش کامکار، نوازنده سنتور، آهنگساز در همین زمینه معتقد است که در این شیوه برگزاری، انگار در خانه برای خودمان ساز میزنیم! او که امسال با گروه «ژاو» در جشنواره حضور دارد، درباره اجرایشان گفت: فضای امسال جشنواره حس و حال خاصی برای ما به همراه نداشت؛ چون به هر حال یک اجرا بود که آن را انجام دادیم و تنها میتوان گفت بدتر بود نه بهتر. البته نبود مخاطبان در سالن باعث شده بود انرژی کمتری به ما منتقل شود؛ زیرا طبیعتا اجرا در حضور مردم خیلی بهتر است.
او در ادامه درباره پیشبینی خود از بازخورد مردم نسبت به اجرایی که در جشنواره ارائه دادهاند، اظهار کرد: نوع موسیقی که ما اجرا میکنیم، عامه پسند نیست که انتظار بازخوردهای متفاوتی داشته باشیم؛ زیرا همان دسته از مخاطبانی که به تماشای اجراهای حضوری ما مینشستند، میتوانند هرگاه که فرصتش را داشتند اجرایمان در جشنواره را نیز ببینند. درواقع انتظارِ داشتن بازخوردهای متفاوت نسبت به اجراهای از پیش ضبط شده، صرف گروههای پاپ است و برای ما تنها به این صورت خواهد بود که چون کلیه اجراها رایگان است شاید کسانی که خرید بلیط برایشان سخت بوده این اجرا را ببینند.
او در پاسخ به این سوال که آیا بهتر نبود تا آنجا که ممکن بود با رعایت پروتکلهای بهداشتی، جشنواره را همانند جشنواره فیلم و تئاتر حضوری برگزار میکردند؟ پاسخ داد: نبود تماشاچی در سالن لطف را از اجرا میگیرد؛ زیرا با انرژی که از تماشاچی میگیریم کارمان را با عشق بیشتری انجام میدهیم. به خصوص هنرمندانی که همانند خود من در شهرها و کشورهای مختلف به روی صحنه رفتهایم و همیشه برایمان حائز اهمیت بوده که در هر شهری چه انرژی از تماشاچی میگیریم ولی این امکان در اجرای آنلاین وجود ندارد؛ کما اینکه این اجراها حتی آنلاین هم نیستند و بیشتر انگار در خانه نشسته و برای خودمان ساز میزنیم.
شاهین علیزاده، سرپرست گروه «ایستم» و نوازنده سازهای کوبهای نیز درباره شرایط برگزاری این دوره جشنواره موسیقی فجر گفت: قاعدتا این نحوه برگزاری هیچگاه جذابیت اجراهای حضوری را نه برای مخاطب و نه برای هنرمند نخواهد داشت؛ ولی در این شرایط چاره دیگری نداریم. اگر مخاطب در سالن حضور داشته باشد هم خودش لذت بیشتری میبرد و هم هنرمند با انرژی گرفتن از مخاطب اجرای پرشور و شوقتری را ارائه خواهد داد.
فرزاد مرادی، خواننده گروه «رستاک» نیز درباره کیفیت اجرا در جشنواره امسال گفت: به نظرم این امکان میتوانست وجود داشته باشد که اجراهای جشنواره موسیقی فجر، همانند سایر اجراهای آنلاین که امسال برگزار شد به صورت زنده اجرا و همزمان پخش شود.
مرادی افزود: در شرایط کنونی که کنسرتی برگزار نمیشود و مردم از این حال و هوا به دور هستند، برگزاری جشنواره فرصت خوبی است که بار دیگر هنرمندان با مخاطبان خود ارتباط بگیرند. اگر امکان برگزاری جشنواره وجود داشته باشد؛ چرا نباید این اتفاق رخ دهد؟ البته به نظر میرسد برگزاری جشنواره موسیقی فجر با چنین شرایطی برای متصدیان این رخداد کار آسانی نبوده است؛ چون در سالهای گذشته، اجرای گروههایی مثل گروه رستاک، همواره با سولدآوت مواجه میشدند و بخش قابل توجهی از هزینهها از طریق بلیط روشی باز میگشت.
او همچنین درباره برگزاری جشنواره با رعایت پروتکلهای بهداشتی و به صورت حضوری گفت: گرچه این اتفاق شدنی است ولی ریسک بالایی را هم به دنبال دارد. برخی منتقدان اعتقاد دارند که چنین رویدادهایی به طور کلی نباید برگزار شوند که البته منطقی و عملی نیست؛ زیرا بسیاری از فعالیتهای اجتماعی و مشاغل با رعایت پروتکلهای بهداشتی فعال هستند و متاسفانه فعالیتهای هنری جدی و حرفه ای وابسته به حضور تماشاگر به شکل جدی آسیب دیدهاند و باید در جستوجوی راهکارهای جدیدی برای ادامه حیات مشاغل هنری بود، زیرا دقیقا مشخص نیست موضوع کرونا تا چه زمانی در کشور ادامه دارد. پس بهتر است سعی کنیم با رعایت پروتکلهای بهداشتی فعالیتهای خود را تا جایی که شدنی است به پیش ببریم.
هنوز چند روز از سی و ششمین جشنواره موسیقی فجر باقی مانده است اما تصور نمیشود در این روزهای پایانی، اوضاع تغییر چندانی کند. حالا باید دید در حالی که پس از جشنواره فیلم فجر، سینماها کارشان را از سر گرفتند، چه سرنوشتی در انتظار کنسرتهای موسیقی پس از جشنواره خواهد بود.
سایر اخبار این روزنامه
روزهای سی و ششمین جشنواره موسیقی فجر چگونه میگذرد؟
صدای کم موسیقی فجر
محمدعلی وکیلی
بازی اسم ها؟
مدیر مرکز کارآزمایی بالینی دانشگاه علوم پزشکی تهران:
مطالعه فاز یک تست انسانی واکسن کوو ایران برکت پایان یافت
کارشناس حوزه نفت و انرژی:
تبلیغ پایانی دولت دوازدهم با تشکیل وزارت انرژی
دبیرکل جامعه روحانیت مبارز با اشاره به انتخابات ریاست جمهوری آتی ایران:
حتی رهبری هم نمیتوانند بگویند که رئیس جمهوری بعدی ایران کیست
سخنرانی بایدن باز هم گره کور توافق هستهای را باز نکرد
ادامه ابهام در دیپلماسی برجامی
«ابتکار» ابعاد وقوع زلزله در استان کهگیلویه و بویراحمد را بررسی کرد
روزهای سخت سیسخت
خط اول پروژه انتقال آب توسط وزارت صمت افتتاح و خط دوم و سوم به زودی اجرایی خواهد شد
روحانی: ابرپروژه ملی انتقال آب خلیج فارس، جزو طرح های بی نظیر تاریخ ایران است
حدادعادل تلویحا از ردصلاحیت احمدی نژاد خبر داد
اصلا به او فکر نکنید؛ تکلیف روشن است
رئیس ستاد انتخابات کشور:
سه گفتمان غالب کشور در انتخابات ۱۴۰۰ نماینده داشته باشند