پاسخ‌های مسئولان وزارت امور خارجه به پیشنهادهای غربی‌ها چیست؟ از شرط لغو تحریم‌ها تا بررسی جلسه با آمریکا

موضوع توافق هسته‌ای به نقطه سرنوشت سازی رسیده است. مقامات غربی مدعی اند که ایران باید به تعهدات خود عمل کند و در عین حال مقام های ایرانی نیز می گویند این غرب و به خصوص آمریکا بوده که زیر تعهدات خود زده است. با این همه اما مصوبه مجلس نیز می تواند موضوع برجام را پیچیده تر کند. با این همه نشریه ساندی تایمز در گزارشی مدعی شد که رئیس جمهور آمریکا در حال بررسی لغو تحریم های وضع شده علیه ایران است.
نشریه بریتانیایی ساندی تایمز در گزارشی به نقل از یک مقام امنیتی آمریکایی مدعی شد که جو بایدن، رئیس جمهوری جدید آمریکا به دنبال آن است که تحریم‌های وضع شده علیه ایران را با هدف حفظ توافق هسته‌ای ۲۰۱۵ کاهش دهد و این توافق را به مسیر خود بازگرداند.
این نشریه در ادامه با اشاره به تاکید ایران بر لزوم رفع کامل تحریم ها نوشت که نشانه هایی از رفع این تحریم ها وجود دارد، هرچند که دولت بایدن اصرار دارد ابتدا می بایست یک نشست در چارچوب ۱+۵ با حضور ایران برگزار شود.
دولت جو بایدن بارها از تمایل برای بازگشت به برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) سخن گفته است و به تازگی نیز اعلام کرده که آماده بازگشت به مذاکرات با ایران در چارچوب ۱+۵ است.


مقامات جمهوری اسلامی ایران تاکید دارند که آمریکا به عنوان طرفی که از برجام خارج شده و تعهدات خود را نقض کرده است نخست باید به توافق هسته‌ای بازگردد و با رفع تحریم های ایران حسن نیت خود را نشان دهد.
زمانی وارد مذاکره می‌شویم که تحریم‌ها
لغو شود
همچنین در این خصوص وزیر خارجه کشورمان تاکید کرد: آمریکا نمی‌تواند به برجام بپیوندد مگر اینکه تحریم‌ها را لغو کند؛ تمامی تحریم‌ها باید لغو شوند.
به گزارش ایسنا، ظریف در بخشی از این گفت‌وگو تاکید کرد: ما تعهداتی داریم که به آن‌ها پایبند هستیم. تمام اقدامات ما در راستای برجام است. ما قوانین کشور را که پارلمان به آن مشروعیت بخشیده، اجرا می‌کنیم.
وی ادامه داد: در آمریکا، رئیس‌جمهوری می‌تواند از حق وتو برای مخالفت با هرگونه تصمیمی استفاده کند اما ما در ایران، چنین کاری نخواهیم کرد.
وی با انتقاد از درز اطلاعات آژانس بین المللی انرژی اتمی تاکید کرد که این اسناد باید محرمانه بماند.
وزیر خارجه کشورمان تصریح کرد: رئیس جمهور بایدن با سیاست های دونالد ترامپ مخالفت می کند اما در حقیقت همان سیاست را دنبال می کند.
وی گفت: اصطلاح مکانیسم ماشه ساخته آمریکاست و چنین چیزی در برجام وجود ندارد. آمریکایی‌ها برای کنترل افکار عمومی این اصطلاح را ایجاد کردند.
ظریف با اشاره به رویکرد دولت آمریکا در قبال برجام گفت: تفکر سلطه جویانه آنها مبنی بر این است که آنچه مال من است برای من است و آنچه برای توست، قابل مذاکره است. آنها با کلمات بازی می کنند تا متن برجام را تغییر دهند.
وی با بیان اینکه پس گرفتن درخواست فعال شدن مکانیسم ماشه از شورای امنیت، امتیاز به ایران نیست، افزود: بلکه آنها حقیقت را پذیرفته‌اند که نمی توانند از این طریق به جایی برسند.
وزیر خارجه کشورمان گفت: اروپایی ها به تعهدات خود در برجام عمل نکرده اند. ممکن است دولت هایشان درباره پایبندی به توافق حرف بزنند اما شرکت‌هایشان به حرف واشنگتن گوش می‌کنند. اروپایی‌ها برای تصمیم‌گیری نیازمند تایید واشنگتن هستند. آنها باید از آمریکا بخواهند که به جایگاه‌شان احترام بگذارد و اجازه دهد که به الزامات خود عمل کنند.
وی با بیان اینکه آمریکا پس از بازگشت به برجام باید خسارات ما را جبران کند، تاکید کرد: باید متعهد شود که دیگر چنین رفتاری را تکرار نکند.
ظریف گفت: ما درخواست‌های زیادی داریم و خواهان اقدام عملی از سوی آمریکا هستیم، نه حرف. اما اکنون مشکل این است که بایدن در حال دنبال کردن سیاست های ترامپ است، نه اوباما
وزیر خارجه کشورمان تصریح کرد: ما تنها زمانی وارد مذاکره می‌شویم که تحریم ها لغو شود و رفتار آمریکا تغییر کند. به دلیل سیاست های آمریکاست که دارایی های ما در کره جنوبی و ژاپن بلوکه شده اند. این رویکرد می باید تغییر کند. اما دولت بایدن همچنان به مسدود کردن پول ایران برای خرید واکسن کووید ١٩ ادامه می‌دهد.
ظریف با اشاره به تحولات هسته ای ایران از زمان خروج آمریکا از برجام گفت که ایران اکنون ذخیره اورانیوم بیشتری دارد، هرچند که ما هیچ کس را تهدید نمی‌کنیم و تنها از حق خود استفاده می‌کنیم.
به گفته وی اگر آمریکا خواهان تعامل اقتصادی با ما نیست اما باید به بقیه اجازه تجارت با ایران را بدهد.
وی در پاسخ به سوالی درباره احتمال خروج ایران از برجام تاکید کرد که ایران نیازی به این کار ندارد. آمریکا باید بداند که ما نیازی به خروج از برجام نداریم و می توانیم از حقوق خود در توافق بهره ببریم. ما توافق نکردیم که آن را کنار بگذاریم ما مذاکره کردیم که به تعهداتمان عمل کنیم. ما طبق مفاد برجام حق داریم که از اجرای تعهدات‌مان عقب بنشینیم.
ظریف یادآور شد: آمریکا در بازی خود و تلاش برای اعمال فشار بر ایران یک اشتباه بزرگ کرد؛ اکنون وابستگی ما به نفت به مراتب کمتر شده است. آمریکا در نهایت، دیر یا زود خواهد فهمید سیاست‌هایش غیر قانونی است و باید این سیاست های خود را تغییر دهد چراکه نتیجه‌ای نداشته است.
ایران پیشنهاد جلسه با آمریکا را
بررسی می‌کند
عباس عراقچی معاون وزیر خارجه گفت که ایران پیشنهاد جوزپ بورل مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا برای جلسه غیر رسمی مشترک با آمریکا را بررسی می‌کند.
عراقچی گفت پیشنهاد بورل برای ترسیم نقشه راه آینده است.
معاون وزیر خارجه ایران تاکید کرد: ما حال بررسی این پیشنهاد بورل هستیم و با بقیه دوستان و شرکای خود مثل چین و روسیه در حال مشورت هستیم اما علی الاصول تصور می‌کنیم بازگشت آمریکا به برجام و اجرای تعهداتش و لغو تحریم‌ها، به مذاکره‌ای نیاز ندارد.
عراقچی با تاکید بر اینکه ما به صورت اصولی نیاز به گفت‌ وگو نداریم، افزود: «ممکن است برخی گفت‌ وگوهای فنی و ترتیبات عملیاتی نیاز باشد و تشکیلات بورل می‌توانند ترتیبات آن را بدهند ولی به صورت اصولی احتیاجی به گفت‌ وگو نیست.»
پیش از این آمریکا اعلام کرده بود که حضور در جلسه مشترک با ایران و دیگر امضا کنندگان توافق هسته‌ای را پذیرفته است.اما محمد جواد ظریف در واکنش تاکید کرده بود ابتدا آمریکا تعهد دهد سپس اقدام کند و پس از آن جلسه تشکیل می شود. ظریف در توئیتی نوشت: ایالات متحده باید بدون قید و شرط و به صورت موثر تمام تحریم‌های اعمال، بازاعمال یا تغییر برچسب ‌داده شده توسط ترامپ را لغو کند. سپس ما نیز تمام تدابیر جبرانی خود را بلافاصله به حالت قبل بازمی‌گردانیم. ساده است: «تعهد-اقدام-جلسه».
عراقچی درخصوص مذاکره بر سر مسائل منطقه ای و موشکی در جلسه با آمریکا گفت: «ما بطور قطع قبول نخواهیم کرد و موضع ما کاملا روشن است. نه الان و نه بعدا به این مسائل نخواهیم پرداخت. توانمندی‌های دفاعی ما به هیچ وجه قابل مذاکره و مصالحه نیست. آماده‌ایم بدون کم و زیاد به اجرای کامل برجام بازگردیم به شرط این که اول آنها بازگردند. اگر قرار باشد در جلسات رسمی یا غیررسمی با حضور آمریکا و یا بدون حضور آمریکا گفت‌ وگو کنیم فقط درباره برجام است و درباره برجام پلاس و... هیچ مذاکره‌ای نخواهیم کرد.»
عراقچی کوتاهی ایران در اجرای برجام را رد کرد و تاکید کرد که ایران براساس گزارش‌های آژانس به توافق برجام پایبند بوده است.
او از اروپا در حفظ برجام انتقاد کرد و گفت: «آن یک سالی که صبر کردیم فرصت دادن به اروپا برای عمل به تعهدات آنها و دیپلماسی بود. متاسفانه اروپا در عمل به تعهدات خود ناتوان بود، البته برخی دیدگاه‌ها وجود دارد که اساسا اراده نداشتند. بعد از یک سال فرصت تمام شده بود و امکان ادامه مسیر وجود نداشت و ما براساس حق خود در برجام مندرج در پارگراف‌های ۲۶ و ۳۶ از حق خود استفاده کردیم.»
معاون سیاسی وزیر امور خارجه افزود: «اگر در این چهار سال گذشته هنوز برجام زنده است، به خاطر سیاست‌های ایران است و اروپایی‌ها سهمی ندارند الا سهمی که در شورای امنیت جلوی آمریکا برای اعمال اسنپ بک ایستادند. ما بودیم که در چهار سال گذشته مدام به دیپلماسی فرصت دادیم.»
عراقچی در ادامه همچنین به سفر رافائل گروسی مدیرکل آژانس بین المللی انرژی اتمی به تهران اشاره کرد و دراین‌باره افزود: «زمانی که پنجم اسفند ماه فرا برسد و اجرای داوطلبانه پروتکل الحاقی متوقف شود، و با توقف این دو قسمت یعنی نظارت‌های بیشتر و پروتکل الحاقی، وضعیت جدیدی ایجاد خواهد شد.»
او ادامه داد: گروسی خودش اظهار علاقه کرد که به ایران بیاید که در این وضعیت نوع جدیدی از همکاری بین ایران و آژانس برقرار شود که همکاری‌های ایران و آژانس کمترین آسیب را ببیند.
معاون سیاسی وزیر امور خارجه با تاکید بر اینکه سفر گروسی هیچ ارتباطی به تصمیم ایران ندارد و این تصمیم اجرا خواهد شد، گفت: مدیرکل آژانس بین المللی انرژی اتمی آمده تا نظم جدیدی در روابط ایران و آژانس ایجاد شود.
معاون سیاسی وزیر امور خارجه همچنین به اقدام اخیر آمریکا در‌خصوص نوشتن نامه به رئیس شورای امنیت اشاره کرد و در این باره افزود: «اقدامی که آمریکا در شورای امنیت انجام داد و نامه‌ای به رئیس این شورا نوشت و تمام نامه‌های قبلی دولت ترامپ را پس گرفت، درست است آثار عملیاتی در رفع تحریم‌ها ندارد ولی بیشتر از یک اقدام نمادین است.
او به ارزش حقوقی و سیاسی اقدام آمریکا اشاره کرد گفت: این که آمریکا رسما به اشتباه خود در رابطه با برجام و قطعنامه ۲۲۳۱ اقرار و آن را مکتوب و ارائه کند و به نوعی توبه از اقدام های گذشته کند، ارزش سیاسی و حقوقی خود را دارد اما وقتی به بحث تحریم‌ها می‌رسد ارزشی ندارد.