روزنامه اعتماد
1399/12/04
لزوم آزادي حوزه و منع وابستگي به حكومت‌ها
سوم اسفندماه 67، در حالي كه 10 سال و 11 روز از پيروزي انقلاب اسلامي گذشته بود، امام خميني (ره) با صدور پيامي خطاب به روحانيون، مراجع، مدرسين، طلاب و ائمه جمعه و جماعات كه «منشور روحانيت» نام گرفت، استراتژي نظام جمهوري اسلامي ايران و رسالت حوزه‌هاي علميه را تعيين كردند. يكي از مواردي كه امام همواره نسبت به آنها هشدار داده‌اند، جريانات متحجر و مقدس‌مآبي است كه از اهداف روحانيت بي‌اطلاع هستند. حالا در شرايطي كه 32 سال از صدور منشور روحانيت از سوي امام خميني(ره) گذشته، آيت‌الله علي‌اكبر مسعودي‌خميني درباره اقدامات حوزه براي مقابله با آنچه جريان متحجر درون خود خوانده شده و مورد عتاب امام هم بوده، نكاتي را مطرح كرده است. اين عضو جامعه مدرسين حوزه علميه قم معتقد است كه امروز ديگر تحجر به معناي سابق خود وجود ندارد، بلكه مساله اساسي حوزه‌ها در مورد ديگري خلاصه مي‌شود. از روزي كه با امام آشنا شدم تا زماني كه ايشان از دنيا رفتند، مي‌ديدم به اين موضوع توجه داشتند كه حوزه علميه قم نبايد به هيچ دسته، گروه، مقام و دولتي وابسته باشد ولو دولت اسلامي.او تاكيد دارد كه «حوزه علميه قم بايد به تمام معنا آزاد باشد و مانند سابق عمل كند؛ نبايد از هيچ جا حقوقي دريافت كند. به‌طور كلي حوزه نبايد مدرك صادر كرده و امتحاناتي مشابه دانشگاه‌ها برگزار كند». آيت‌الله مسعودي‌خميني اين مسائل در زمانه امروز را باعث تعجب بسياري دانسته و گفت: «امام در سخنان خودشان اين مسائل را صراحتا مطرح فرموده‌اند. ايشان در اين باره گفته‌اند كه «لازم است علما و مدرسين محترم نگذارند در درس‌هايي كه مربوط به فقاهت است و حوزه‌هاي فقهي و اصولي از طريقه مشايخ معظم كه تنها راه براي حفظ فقه اسلامي است، منحرف شوند و كوشش كنند كه هر روز بر دقت‌ها و بحث و نظرها و ابتكار و تحقيق‌ها افزوده شود و فقه سنتي كه ارث سلف صالح است و انحراف از آن سست شدن اركان تحقيق و تدقيق است، محفوظ بماند» (صحيفه امام جلد21 صفحه425) يا اين جمله كه «حوزه علميه قم به تحصيلات علوم اسلامي بالاخص فقه فقها فعاليت كامل مبذول دارند و روش هزار ساله فقهاي شيعه را همچنان ادامه دهند.»
اين عضو جامعه مدرسين حوزه علميه قم با اشاره به اينكه امام در جاهاي ديگر هم فرموده‌اند كه حوزه بايد سنتي بوده و متحجرانه عمل نكند، توضيح داد كه «سنتي يعني اينكه حوزه‌ها هيچ‌وقت وابسته به نيرويي نباشند و بايد به تمام معنا آزاد باشند». او از اينكه در حوزه وضعي پيش آمده كه عده‌اي بسيار تندرو و در مقابل هم عده‌اي بسيار كندرو شده‌اند، ابراز تاسف كرد و هر دوي اينها را نادرست خواند.
به عقيده آيت‌الله مسعودي‌خميني، حوزه بايد ميانه‌رو باشد و به هيچ‌وجه نبايد از نظر فكري، حقوقي و مالي وابسته به هيچ قدرت و نظامي باشد. او با تاكيد مجدد بر اينكه حوزه‌ها نبايد مدرك‌گرا شوند، گفت كه «صدور مدرك براي علما معنا ندارد؛ مگر علماي اعلامي كه داريم مدرك داشته‌اند؟» و با اعلام مخالفتش با اين مسائل، دليل مخالفت خود را مخالفت امام عنوان كرد.
او با اشاره به اين گفته امام تاكيد كرده بودند كه فقه سنتي جواهري را به هيچ عنوان از دست ندهيد، از برخي علماي سرشناس كه هيچ كدام به صورت كلاسيك درس نخوانده و مدركي نداشته‌اند، نام برد و گفت: «آنها در سايه علم و عمل و آنچه خداي متعال گفته به كمالات بالا رسيدند. امام با جرياني كه وجود آورد و انقلابي كه انجام داد ثابت كرد از هيچ‌كس جز خداي متعال ترس و واهمه‌اي ندارد. لذا حوزه بايد اين‌گونه افرادي را تربيت كند وگرنه اگر كسي مي‌خواهد با ورود به حوزه به دنبال مدرك باشد كه دانشگاه فراوان است، چرا وارد حوزه مي‌شود؟»
عضو جامعه مدرسين حوزه علميه قم با بيان اينكه «تاكيد امام بر رعايت فقه جواهري در حوزه‌ها را شاهد بوديم»، فقه جواهري را چنين معني كرد: «يعني اينكه هر انساني بايد خودجوش از درون خودش مسائل را بررسي كند و كتاب بنويسد و مانند شيخ انصاري‌ها به وجود آورد.»
مسعودي‌خميني با «عبث» خواندن اقداماتي كه طي سال‌هاي اخير در راستاي تلفيق و شبيه‌سازي حوزه‌ها و دانشگاه‌ها انجام شده، اين اقدام را مانع پيشرفت حوزه‌ها دانست و ادامه داد: «امام مي‌فرمايند: «آنچه باعث آرامش انسان‌ها و آرامش قلوب است، وارستگي از دنيا و تعلقات آن است كه با ذكر و ياد دايمي خداي متعال حاصل مي‌شود.» (صحيفه امام جلد18 صفحه 510)». به گفته اين روحاني، حوزه بايد اين‌گونه باشد و افرادي اين‌گونه را تربيت كند نه اينكه عده‌اي در آن به دنبال گرفتن نمره و پايان‌‌نامه‌نويسي باشند.
او يكي از راه‌هاي استقلال حوزه را اين دانست كه «بگوييم اگر كسي مي‌خواهد درس بخواند و مدرك بگيرد به دانشگاه رود و هر كس كه دنبال مدرك نيست و مي‌خواهد خودش را در عمل و با داشتن علم بدون مدرك نشان دهد، به حوزه بيايد. چنانكه سابقا هم اين‌طور بود كه افراد وقتي در كسب علم و درس و عمل تلاش مي‌كردند ديگران متوجه شايستگي آنها مي‌شدند و علماي ما همگي اين‌گونه بوده‌اند.»
سایر اخبار این روزنامه
تورم مسكن 111 درصد
احمدي‌نژاد با روش‌هاي پوپوليستي دنبال موج‌سواري است
لزوم آزادي حوزه و منع وابستگي به حكومت‌ها
آسان نمود اول ولي افتاد مشكل‌ها
در جست‌و‌جوي نظم جديد نظارتي
استراتژي «سكوت» درباره بازداشت يك مدير ارزي
وقتي جنگل قرباني مي‌شود
نگاه به انتخابات 1400 (2)
ديپلماسي زمان‌بر است
انتخابات اسراييل و توافق جديد با ايالات متحده
چرايي فضاي سردِ سياسي در آستانه انتخابات
عكس روز
زلزله سي‌سخت 99/11/29 و مديريت بحران در زمستان
