آیا این بار کره‌ای‌ها پول ایران را می‌دهند؟

کارشناس اقتصاد بین‌الملل در گفتگو با آفتاب یزد: کره جنوبی احتمالا برای پرداخت مطالبه ۷ میلیارد دلاری ایران چراغ سبز گرفته است
آفتاب یزد- گروه اقتصادی: فارغ از تحلیل‌های سیاسی بر خبر توافق سه ماهه ایران و آژانس باید به این شکل هم به این موضوع نگریست که اگر آن را به تنهایی نخوانیم و درکنارش این خبرهای همزمان یعنی ۱) توافق ایران و کره جنوبی برای پرداخت مطالبات ۲) بررسی احتمال حضور ایران و آمریکا در نشست فنی برجام ۳ ) دعوت اوپک برای حضور ایران در نشست فنی سازمان ۴) پافشاری مجلس بر لغو توافق را مرور کنیم به تحلیل‌های عمیقی از چند خبر تاثیرگذار بر اقتصاد کشور نیز خواهیم رسید که موضوع امروز گزارش «آفتاب یزد»، یکی از توافق‌های کلیدی اما چند باره ناکام شده است که ظاهرا توافق دوباره بر سر آن با اطمینان خاطر شنوندگان این خبر مواجه نخواهد شد و آن خبر توافق ایران و کره جنوبی برای پرداخت مطالبات ایران است. اتفاقی که در صورت وقوع می‌تواند در صورت تحقق تحلیل رئیس جمهوری موجب شکستن قیمت دلار تا ۱۵ هزار تومان آن هم بدون پیامد مثبت بازگشت آمریکا به برجام و لغو کامل تحریم‌ها از دوش اقتصاد شکننده امروز کشورمان باشد!
توافق امیدوارکننده ۷ میلیارد دلاری
امروز مذاکرات و مکاتبات و رفت وآمدهای هیئت‌های ایران و کره جنوبی سرآمد تمام مذاکرات دیپلماتیک و اقتصادی بوده است؛ مذاکراتی که نه در مسیر افزایش سطح مبادلات کالا یا خدمات و... بلکه در راستای اخذ مطالبات به حق ایران از کره جنوبی بوده است. نکته عجیب این مذاکرات «تکراری شدن نتیجه توافق» است. کما اینکه روز گذشته ادعا شد رئیس کل بانک مرکزی و سفیر کره جنوبی در ایران، در جلسه‌ای که به درخواست سفارت کره جنوبی برگزار شد، در خصوص نحوه جابه‌جایی و مصرف بخشی از منابع بانکی ایران در کره جنوبی توافق کرده اند. بر اساس آنچه از این توافق مخابره شده، گفته می‌شود در این جلسه توافقات لازم در خصوص انتقال منابع به مقاصد مورد نظر انجام و تصمیمات بانک مرکزی در خصوص حجم منابع مورد انتقال و بانک‌های مقصد به طرف کره‌ای اعلام شد.


بر اساس آنچه از آخرین مذاکرات مخابره شده سفیر کره جنوبی در ایران اعلام کرده است: «کشورش آماده انجام تمام اقدامات لازم برای استفاده از تمامی منابع بانکی ایران در کره‌جنوبی است و در این خصوص هیچ سقف و محدودیتی وجود ندارد.»
عبدالناصر همتی، رئیس کل بانک مرکزی نیز ضمن استقبال از تغییر رویکرد کره جنوبی گفت: اگرچه جمهوری اسلامی ایران از تغییر رویکرد کشورها و افزایش همکاری‌ها استقبال می‌کند، اما پیگیری‌های حقوقی این بانک به منظور مطالبه خسارات ناشی ازعدم همکاری بانک‌های کره‌ای در سال‌های اخیر به قوت خود باقی خواهد بود و طرف کره‌ای باید تلاش زیادی انجام دهد تا این «سابقه منفی» از بین برود.
این در حالی است که حسن روحانی، رئیس‌جمهوری کشورمان ۲۴دی‌ماه در جلسه هیئت دولت با بیان اینکه مشکل اصلی این است که ارزهای دولت در دسترس نیست، گفته بود: «همین روزها اسم کشوری (کره‌جنوبی) را می‌شنویم که ۷میلیارد دلار ارز ما را حبس کرده که اگر همین منابع در اختیار بانک مرکزی قرار گیرد، دلار از ۲۴هزار تومان، همین فردا صبح به حدود ۱۵ تا ۱۶هزار تومان پایین خواهد آمد!»
در این میان و براساس اعلام بانک‌های کره‌جنوبی، حدود ۱۰تریلیون وون (۹.۲ میلیارد دلار) وجوه ایرانی در بانک‌های کره جنوبی تحت تحریم‌های ایالات متحده آمریکا بر سر برنامه هسته‌ای تهران، مسدود شده است. شاهد آن هم خبری است که خبرگزاری «یونهاپ» چندی قبل گزارش داد و نوشت: از شهریور سال ۱۳۹۸، حدود ۳تریلیون وون، پول ایران در یک بانک کره جنوبی مسدود شده است. این پول توسط شعبه بانک ملت ایران در سئول واریز شده است.
این گزارش می‌افزاید: علاوه بر این ۳ تریلیون وون، حدود ۷میلیارد دلار پول نفت ایران در ۲ بانک کره جنوبی به نام‌های بانک صنعتی کره و ووری بانک مسدود شده است.
اگرچه پس از این گزارش، توقیف یک نفتکش کره جنوبی در آب‌های تنگه هرمز از سوی ایران بازتاب گسترده‌ای یافت و مناسبات دو کشور تیره و تار شد و در واقع توقیف این نفتکش، بار دیگر موضوع دارایی‌های بلوکه شده ایران در کره جنوبی را مطرح کرده است.
احتمال بسیار بیشتر تحقق مذاکره اخیر
اما در کنار تمام مجادلات لفظی مانند اظهارات تنش‌آمیز یا تهدیدکننده علیه کره جنوبی از سوی برخی نمایندگان مجلس یازدهم و توقیف نفتکش کره جنوبی و تفسیر جامعه بین‌الملل از این اقدام به نوعی مقابله به مثل آنچه از دید تحلیلی و مستقل یک کارشناس مستقل می‌تواند راهگشا باشد در هیچ یک از اظهارات احساسی نتیجه قابل انتظار و مثبت نخواهد داشت. لذا خبرنگار روزنامه «آفتاب یزد» روز گذشته با دکتر «کمیل طیبی» کارشناس اقتصاد بین‌الملل در مورد چشم‌انداز توافق تازه ایران و کره جنوبی در خصوص بازگرداندن مطالبات ارزی ایران از آن کشور گفتگو کرد.
وی در ابتدا با اشاره به مذاکرات پیشین و یادآوری این نکته که بر اساس تفاوت ساختارهای هر کشور مواضع آن‌ها در قبال این دست مشکلات متفاوت است و می‌تواند مانع به نتیجه رسیدن یک فرآیند مذاکره یا عملیاتی شدن توافقات فی‌مابین شود، می‌گوید: براساس آنچه از بررسی سیستم بانک مرکزی کره جنوبی آشکار است استقلال کامل و ۱۰۰ درصدی بانک مرکزی آن‌ها از دولت سئول است؛ در حالی که در ایران بانک مرکزی از دولت استقلال ندارد و کاملا به دستورات دولت وابسته است.
طیبی با بیان اینکه به دلیل همین استقلال بانک مرکزی کره جنوبی از دولت حتی با فرض تمایل و اصرار دولت کره جنوبی هم این خواسته امکان‌پذیر نیست و کاری از دست دولت بر نمی‌آید می‎افزاید: به معنای دیگر اگر مانع بزرگی به نام تحریم پیش روی بانک مرکزی یک کشور مانند کره جنوبی قرار گرفته باشد آن‌ها نمی‌توانند دست به ریسک زده و پیامد تاوان سنگین نادیده گرفتن تحریم اعمال شده را به عهده بگیرند.
این کارشناس اقتصاد بین‌الملل با بیان اینکه طرف کره‌ای بارها در کنفرانس‌های مختلف بین‌المللی به داشتن استقلال بانک مرکزی از دولت اشاره کرده بود، می‌گوید: در واقع وقتی مشمول تحریم می‌شدند و باید خسارت سنگینی را متحمل می‌گردیدند، به لغو تحریم اعمال شده یا حداقل اجازه آمریکا به عنوان وضع‌کننده تحریم‌ها
احتیاج داشتند.
وی با بیان اینکه رویدادهای همزمان چند روز اخیر در خصوص بررسی احتمال حضور ایران و آمریکا در نشست فنی برجام؛ دعوت اوپک برای حضور ایران در نشست فنی سازمان و همچنین بیانیه مشترک ایران و آژانس انرژی اتمی نشان‌دهنده این است که احتمال اجرایی شدن این توافق «بسیار بیشتر از تمام مذاکرات پیشین» است اظهارمی‌دارد: در واقع چراغ سبز دولت آمریکا به بازگشت به برجام و کاهش تنش‌های دوجانبه گویای این است که بانک مرکزی کره جنوبی نیز مجوز بازگرداندن مطالبات ایران را از دولت آمریکا کسب کرده است.
با توجه به اظهارات این کارشناس اقتصاد بین‌الملل به نظر می‌رسد این روزها کشورمان شرایط حساسی را سپری می‌کند. از سویی دولت می‌کوشد به سیگنال‌های دولت جدید جو بایدن واکنش مثبت نشان دهد و از سوی دیگر جمعی کثیر از نمایندگان مجلس ساز مخالف می‌دمند گویی در جریان پیامدهای سنگین تحریم‌های شدید اقتصادی علیه اقتصاد کشور نیستند! با این وجود، باید دید آیا در این کشمکش سیاسی- اقتصادی داخلی، سیستم بانکی کره جنوبی به تصمیم اخیر اعلام شده‌اش پایبند خواهد ماند یا با هرگونه اتفاق خارج از برنامه ریزی شده باز هم به نقطه قبل باز خواهیم گشت!؟