روزنامه ابتکار
1399/12/05
موج تعطیلی سینماها ادامه دارد غلتک سینما صاف کن!
گروه فرهنگ و هنر – در چند سال اخیر سینماها شاهد روزهای بسیار شلوغی بودند، روزهای عید و روزهای تعطیل که همیشه سانس‌های فوق‌العاده برقرار بود. اما حالا یک سال است که رونق از سینماها رفته است. کرونا همه چیز را تغییر داده. گرچه سینماها کم و بیش فیلمی روی پرده دارند اما نه تنها خبری از شلوغی سینما نیست بلکه گاهی شاید هیچ کس برای دیدن فیلمی به سینما نرود. همین موضوع باعث شده بسیاری از سالن‌داران با مشکلاتی علاوه بر مشکلات پیشین دست و پنجه نرم کنند و گاهی هم عطای سینماداری را به لقایش ببخشند. حالا نوبت سینما «عصر جدید» است.از سال ۱۲۸۳ که اولین مکان‌های نمایش فیلم در کشور پا گرفت، ده‌ها سینمای کوچک و بزرگ با تمام فیلم‌ها، آپارات‌خانه‌ها و آپاراتچی‌هایشان آمدند و رفتند، بعضی‌ها هنوز نشانی در شهر دارند و بعضی دیگر خاطره‌ای گنگ در ذهن‌ها هستند و از بعضی هم فقط اسمی در تاریخ مانده و بس.
سینماهای قدیمی تهران چند سالی است فرسوده شده‌اند و با وجود پردیس‌های سینمایی، کمتر مخاطبی حاضر است که برای دیدن فیلم به این سالن‌های سینمایی برود؛ حتی اگر چنین سینمایی در حاشیه سر سبزترین بلوار تهران واقع شده و نوستالژی زیادی داشته باشد. گاه گاهی از گوشه و کنار و از ورای خبرهای تخریب، ریزش یا آتش‌سوزی این سینماها، از زبان این و آن مسئول زمزمه‌ای از «نوسازی» و «بازسازی» این سینماها هم به گوش می‌رسد. اما این سینماها به بهانه‌های مختلف یکی یکی برای همیشه تعطیل می‌شوند و صاحبان‌شان به دنبال تغییر کاربری می‌روند.
این روزها هم که کرونا حرکت چرخ صنعت سینما را کند کرده و بعد از 4 ماه تعطیلی تنها با نیمی از ظرفیت می‌توانند فعالیت کنند و به همین دلیل صاحبان فیلم‌ها ریسکی برای اکران آثارشان نمی‌کنند. در این شرایط شاید سینماهای قدیمی دیگر نتوانند فعالیت‌شان را ادامه دهند و کسی هم تلاشی برای بازسازی سینماهای قدیمی نکند. اما با توجه به جغرافیای این سینماها و قدمت بنای آنها - که گاه به بیش از ۶۰ سال می‌رسد - حفظ این بناها به عنوان بخشی از خاطره جمعی شهروندان، تا چه حد اجرایی و از نظر اقتصادی توجیه‌پذیر است؟
روزگاری لاله‌زار بورس سینماروها بود. زمانی سینماهایی این خیابان با حضور بهترین فیلم‌های ایرانی و فیلم‌های تازه دوبله شده دنیای غرب و هالیوود، فیلم نمایش می‌دادند. اما حالا این سالن‌ها و سینماها مانند مخروبه‌ای شده‌اند اما همه ماجرا به لاله‌زار ختم نشده است. سینماهای زیادی در سطح شهر تهران و حتی شهرستان‌ها وجود دارند که یا تعطیل شده‌اند یا تخریب شده‌اند.
تخریب سینماها در سال‌های اخیر به تیشه‌ای تعبیر شده که به ریشه هنر و فرهنگ خورده است. هر چند با ایجاد پردیس‌های سینمایی در تهران نفس تازه‌ای در این حوزه دمیده شد اما یکی از بدترین بخش‌های توسعه‌یافتگی، سالن‌های قدیمی سینما در تهران هستند که بدون هیچ بازسازی رها شده و به خرابه‌هایی بدل شده‌اند. این سینماها که یادگارهای نخستین سال‌های ورود سینما به ایران هستند می‌توانست به یکی از مهمترین قطب‌های فرهنگی بدل شود که هم جاذبه گردشگری داشته باشد و هم امکانات بسیاری را در اختیار هنرمندان قرار دهد اما متاسفانه بدون هیچ دغدغه‌ای بناهای تاریخی این‌چنینی به حال خود رها شده و معلوم نیست سرنوشت کدام یکی‌شان سوختن یا تبدیل شدن به انبار باشد.
گویا قرار نیست که هیچ گاه تمامی ظرفیت‌های اکران در تهران در یک بازه زمانی مشخص مورد استفاده قرار گیرد، آتش‌سوزی سینما آزادی را بسیاری به خاطر دارند که پس از ده‌ها سال بنای جدید توانست، نبود این سینمای مهم را در شهر جبران کند، اما تنها ۴ سال از افتتاح سینما آزادی گذشته بود که سینما جمهوری طعمه حریق شد و متاسفانه این سینمای خوب و خاطره‌انگیز جای سینما آزادی در آتش سوخته را گرفت و از گود اکران‌ها خارج شد.
سال 94 نیز سینما «فلور» واقع در امیرآباد، به دلیل عدم رسیدگی مالک تخریب شد. سینما «پیوند» و سینما «البرز» نیز از دیگر سینماهای تعطیل شده در این چند سال هستند.
اما امسال به نظر می‌رسد تعطیلی، تخریب یا تغییر کاربری سینماها شتابی بسیار بیش از پیش گرفته است. همین امسال سینما «شهر قشنگ» که سال ۱۳۳۲ توسط گروه سینماهای مولن روژ تاسیس شد و یکی از سینماهای درجه یک تهران بوده که حدود ۱۲ سال است به طور کامل تعطیل شد. فرحناز حجت، وارث سینما شهرقشنگ گفته است که قبل از تعطیلی کامل سینما چندبار با مسئولان جلسه داشته‌اند و خطر تعطیلی سینما را گوشزد کرده‌اند اما نه‌تنها کسی حرفشان را جدی نگرفته بلکه چنین پاسخی داده‌اند: «اگر سود ندارد سینما را تعطیل کنید»! که در نهایت هم تعطیلی سرنوشت این سینما قدیمی بود.
پس از این سینما قرعه بداقبالی به نام سینما «ایران» رقم خورد. فعالیتِ سالنِ این سینما که در لاله‌زار واقع شده است، در سال ۱۳۷۰ به دستور وزارت ارشاد و به دلیل فرسودگی زیاد لغو شد. در چند سال گذشته در ورودی این سالنِ سینما، دکه‌ای شروع به فعالیت کرد که ساندویچ و آبلیمو می‌فروخت و حتی در سالنِ انتظار آن نیز یک مغازه ساندویچی فعال بود که آن نیز در طول یکی دو سال گذشته تعطیل شد. اما چندی پیش دیوان عدالت اداری برای تخریب سینمای قدیمی حکم داد که البته پس از اعتراض‌های فراوان فعالان میراث فرهنگی این تخریب متوقف شد تا این سینما در لیست میراث ملی قرار بگیرد.
بعد هم «سینما گلریز» هم که در محله یوسف آباد واقع شده و در ابتدا پاتوق فعالیت‌های هنری مهین و مصطفی اسکویی بوده و بیش از 60 سال قدمت دارد، به دلیل اختلاف میان مالک و صاحب سرقفلی پلمب شده و احتمال تعطیلی و تخریب یا تغییر کاربری آن نیز وجود دارد. مدتی قبل سینما «بولوار» در بلوار کشاورز هم که زمانی یکی از سینماهای مدرن تهران بوده تغییر کاربری پیدا کرده و به مرکز همایش‌های دانشگاه علوم پزشکی تهران تبدیل شده است.
و حالا هم نوبت سینما «عصر جدید» است. بر همین اساس به تازگی مدیران سینما عصر جدید هم تصمیم به تعطیلی این سینما در خیابان طالقانی گرفته‌اند. عبدالله علیخانی، مدیر سینما، با تایید این خبر می‌گوید: من و آقای فرحبخش 11 سال است که این سینما را خریداری کرده‌ایم، چون سینما علاقه ما بوده، اما الان با این وضعیت نمی‌دانیم باید چه کنیم و برای رسیدن به تصمیمی قطعی آن را تعطیل خواهیم کرد.
او با اشاره به سابقه طولانی فعالیت این سینما و جایگاهی که داشته، معتقد است برای حفظ این سینماهای قدیمی باید فکری اساسی شود. فعالیت‌های ابتدایی در محل سینما عصر جدید فعلی به دهه 1320 برمی‌گردد و در مقطعی کاملا تخریب میشود و بعد به شکل سینمای فعلی بازسازی میشود.
این روزها گاهی از گوشه و کنار خبر افتتاح فعالیت یک پردیس سینمایی تازه را می‌شنویم، گرچه ساختن سالن‌های جدید کاری بسیار مفید و واجب است اما چرا نباید از ظرفیت سینماهای قدیمی هم در این میان استفاده شود؟
سایر اخبار این روزنامه
حضرت آیت الله خامنه ای :
حد غنی‌سازی ایران متناسب با نیاز کشور ممکن است به ۶۰درصد هم برسد
جلال خوش‌چهره
اختلاف دو نگرش
موج تعطیلی سینماها ادامه دارد
غلتک سینما صاف کن!
خطیب‌زاده در نشست خبری مطرح کرد
تبادل پیام بین ایران و آمریکا از طریق سوییس
بی‌وفا مثل نیمکت مربیگری جاه‌طلبی یا ثروت؟
گزارش میدانی «ابتکار» از کمبود روغن و شروط عجیبی که برای فروش گذاشته می شود
در صف روغن و کرونا
نمایندگان مجلس نسبت به بیانیه ایران و آژانس واکنش های تندی نشان دادند
مجلس علیه توافق
عصبانیت وزیر بهداشت از پروتکل‌شکنان
با دست‌های بسته در اقیانوس شنا کردیم
محمد جواد ظریف:
حمله اسرائیل به ایران همانند اقدام انتحاری است
توافق وزرای خارجه اتحادیه اروپا برای تحریم روسیه
