آیا دور محوطه مجموعه فرهنگی هنری تئاتر شهر حصارکشی خواهد شد؟ قلب تئاتر ایران در حصار

گروه فرهنگ و هنر – چند روزی است که موضوع حصارکشی مجموعه فرهنگی هنری تئاتر شهر به یکی از مباحث اهالی تئاتر تبدیل شده است. البته این نخستین باری نیست که درخواست حصارکشی این مجموعه مطرح می‌شود اما بدون نتیجه خاصی تا اطلاع بعدی رها می‌شود. اما آیا این بار تئاتر شهر در میان میله‌ها محصور خواهد شد؟
موضوع ناامنی محدوده مجموعه فرهنگی هنری تئاتر شهر مدتی است که مورد اعتراض هنرمندان قرار گرفته است. تردد اوباش در ساعات نیمه شب و نزاع‌های خیابانی باعث کمرنگ شدن امنیت در این محدوده جغرافی شهری است. در این مدت چندین راهکار برای برقراری امنیت مطرح شد که یکی از آن‌ها حصارکشی محدوده تئاتر شهر بود.
گرچه نقطه آغاز مطرح شدن این موضوع به چند سال گذشته برمی‌گردد اما این تصمیم در ابتدای پاییز امسال جدی شد. درست بعد از از جلسه شهردار منطقه ۱۱ با مدیرکل هنرهای نمایشی و مدیر جدید تئاتر شهر که صحبت از مشکلات و آسیب‌های پیرامون ساختمان تئاتر شهر شده بود و به نظر خروجی آن اجرای یک طرح ضربتی می‌آمد. نصرالله آبادیان، شهردار منطقه ۱۱، از اجرای پهنه رودکی خبر داده بود «ما موفق به بهره‌برداری از فاز اول پهنه فرهنگ و هنر رودکی شدیم و حالا که این شرایط توانست شانیت محیط پیرامونی تالار وحدت را دو چندان کند این امیدواری وجود دارد که بتوانیم از اواخر مهرماه امسال فاز دوم پروژه را آغاز کنیم تا شرایط ویژه‌ای برای متصل کردن پهنه به بوستان دانشجو فراهم شود.»
قادر آشنا، مدیرکل هنرهای نمایشی، هم در این جلسه دو درخواست از شهردار منطقه داشت، او تاکید کرده بود که «خواهش می‌کنیم که ابتدا حریم تئاتر شهر را احیا کنند و پس از آن نسبت به آغاز فاز دوم پروژه پهنه فرهنگ و هنر رودکی از مجموعه تئاتر شهر به جای ادامه پروژه از تالار وحدت همکاری‌های لازم را داشته باشند. من بر این باورم محیط پیرامون تئاتر شهر این قابلیت را دارد که بیشتر و گسترده‌تر از اینها تبدیل به یک پاتوق برای تئاتر خیابانی و اجرای مجالس شبیه‌خوانی در این منطقه شود.»


او با اشاره به شرایط ناخوشایند پیرامون تئاتر شهر گفته بود: «محیط پیرامونی تئاتر شهر در این سال‌ها اصلاً در شرایط خوبی به سر نمی‌برد. بنابراین لازم است هرچه زودتر نسبت به رفع التهابات و اتفاقات دلخراش فضای بیرونی این مجموعه اقدامات لازم را انجام دهند. من مطمئنم در این زمینه تمامی هنرمندان از همه اقدامات حمایت می‌کنند.» آشنا اما ۲۷ بهمن ماه حجت را بر همه تمام کرد. او به مهر خبر داد که جلسات و گفت‌وگوهایی درباره حصارکشی مجموعه تئاتر شهر به خوبی پیش رفته است مصاحبه‌ای که در آن صحبتی از حریم نشد و تنها لفظ حصارکشی چند باری تکرار شد. «هیچ مانعی در روند حصارکشی تئاتر شهر وجود ندارد و شهرداری منطقه و سازمان زیباسازی شهرداری و میراث‌فرهنگی همکاری‌های لازم را در این خصوص دارند.»
او همچنین گفته: «موضوع حصارکشی مجموعه تئاتر شهر خیلی بدیهی است و این امر هم مورد تایید مدیران و مسئولان و هنرمندان و حتی اصحاب رسانه نیز است، تئاتر شهر نیاز به حصاری دارد که هم به لحاظ بصری زیبا باشد و هم از این مجموعه هنری محافظت کند.» آشنا همچنین ابراز امیدواری کرده که این حصارکشی در مجموعه در روزهای پایانی سال ۹۹ انجام شود.
اما پس از این بود که علی اعطا، سخنگوی شورای شهر تهران، در این‌باره با بیان اینکه عرصه عمومی محدوده چهارراه ولیعصر قلب فرهنگی تهران است، اظهار کرد: از این پیکر نیمه جان چه باقی مانده است؟ از سال ها پیش مردم به تونل‌های تنگ و تاریک زیرزمینی سوق داده می‌شوند و فضای شهر از عابر پیاده گرفته شده است. اخیرا زمزمه حصر تئاتر شهر شنیده می‌شود و گاهی برای توجیه موضوع هم از تعابیر زیباتری مثل تعیین حریم استفاده می‌شود.
به گفته وی، محوطه تئاتر شهر باید به عنوان بخشی از عرصه عمومی و فضای شهری به حیات خود ادامه دهد.
اعطا تاکید کرد: هیچ اقدامی در جهت محصور کردن و محدود کردن دسترسی آزادانه شهروندان قابل قبول نیست و شخصا با هر نوع تحدید عرصه عمومی به هر بهانه مخالفم. بعد از تحدید جدی فضای شهری در چهارراه ولیعصر با احداث زیرگذر برای عبور شهروندان پیاده، حصر تئاتر شهر تیر خلاص به قلب فرهنگی پایتخت است.
اعطا افزود: اگر بحث ایمنی و امنیت مجموعه است، مگر در شهرهای توسعه یافته چه کار می‌کنند؟ چرخ را لازم نیست از ابتدا اختراع کنید؛ اگر دستگیره در یک ساختمان ارزشمند در وسط یک پارک به سرقت رفت، باید پارک را حصارکشی کرد؟
اما اهالی تئاتر هم با این حصارکشی چندان موافق نیستند. عنایت بخشی، بازیگر پیشکسوت سینما و تئاتر، درباره حصارکشی اطراف تئاتر شهر اظهار کرد: من وقتی این خبر را شنیدم تعجب کرد، مگر می‌توان اطراف محیطی فرهنگی را حصارکشی کرد، چرا باید تئاتر شهر که مهد تئاتر کشور است حصارکشی شود.
وی در همین راستا اضافه کرد: تئاتر شهر به عنوان مرکز اصلی این هنر می‌تواند باعث آشنایی مردم با عرصه هنرهای نمایشی باشد، اینکه بخواهیم با حصارکشی مشکلات اطراف این محیط را برطرف کنیم به نوعی پاک کردن صورت مسئله است.
اما نظر ابراهیم گله‌دارزاده، مدیر مجموعه تئاتر شهر، در این‌باره چیست؟ او ضمن رد گمانه‌زنی‌ها و شائبه‌های پیش‌آمده این مساله را یک مساله خلط مبحث شده عنوان می‌کند که «برخی با عجله درباره‌اش قضاوت کرده و چنین نتیجه گرفته‌اند که قرار است دور مجموعه تئاتر شهر حصار کشیده شود؛ به‌هیچ عنوان چنین چیزی نیست.»
مدیر مجموعه تئاترشهر به گفته خودش موضوع را از اول تشریح می‌کند که اساس داستان چیست و خلط مبحث‌ها کجا اتفاق افتاده است. او می‌گوید: مسئله اول اینجاست که موضوع اصلاً تئاتر نیست، بلکه ساختمان تئاتر شهر به عنوان یک ساختمان ثبت ملی شده در میراث فرهنگی است که بر اساس قانون باید عرصه و اعیانش مشخص باشد و این موضوع طی سالیان اخیر مورد غفلت واقع شده است. از آنجا که هر ساختمان و مکانی در حوزه میراث فرهنگی عرصه‌ای دارد که تحت قانون و عبارت تعیین حریم قرار می‌گیرد طراحی ضلع غربی تئاترشهر هم براساس همین قانون توسط معمار طراحی حریم و به عنوان عرصه تئاترشهر منطقه میراث فرهنگی به‌حساب خواهد آمد تا دخل و تصرفی در آن صورت نگیرد. این موضوع با آنچه برخی دوستان به‌دلیل عدم آگاهی کافی مطرح می‌کنند زمین تا آسمان متفاوت است و اصلاً بحث تئاتر نیست. دیوارکشی و چنین چیزی وجود نخواهد داشت و اتفاقی که خواهد افتاد تعیین حریمی است که مثلاً در خانه هنرمندان نیز وجود دارد و بین ساختمان و تماشاخانه طراحی حریم اتفاق افتاده و اصلاً قابل دیدن نیست.
مدیر مجموعه تئاتر شهر درباره نحوه اجرای این حریم و مصداق بیرونی آن نیز می‌گوید: اصلاً قرار نیست دیواری آنچنان که برخی گفته‌اند سربلند کند و تئاتر شهر میان دیواری محصور شود. مساله مهم اتفاقاً احیای معماری تاریخی تئاتر شهر است. نقشه‌هایی آماده شده و قرار است طبق همان سنت قدیم معماری، نشانه‌هایی از حریم تئاتر شهر وجود داشته باشد.
گله‌دارزاده در نهایت با تاکید موکد روی این موضوع که قرار نیست حصاری کشیده شود بلکه خلط مبحثی بین حریم و حصار میان اهالی تئاتر پیش آمده، درباره بحث مترو و نرده‌های کنونی پیاده‌رو دور تئاتر شهر هم می‌گوید: اصرار ما در تئاترشهر و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی این است که سردرهای مترو باید حذف شوند و زیرزمینی شوند. باید دسترسی مردم با تغییر طراحی مترو آنقدر تسهیل شود که ضرورتی برای وجود این نرده‌ها وجود نداشته باشد و اگر قرار است نرده وجود داشته باشد هم نباید چهره مجموعه را آن‌طور که امروز به هم ریخته، به هم بریزد.
حال با وجود تمام انتقادهایی که به این طرح وارد است، باید دید سرانجام چه تدبیری برای برطرف کردن ناامنی قلب تئاتر ایران اندیشیده می‌شود.
سایر اخبار این روزنامه