روزنامه خراسان
1399/12/11
گورهای سرداب «مسجد 72 تن»
نوائیان – مسجد 72 تن، یکی از معروفترین مساجد تاریخی مشهد است؛ مسجدی که ساخت آن در دهه 830ق/ 800ش به پایان رسید و بعدها در کنار آن، حمام تاریخی مهدیقلیبیگ ساخته شد؛ جایی که امروزه در انتهای بازار فرش مشهد(اندرزگوی 13) قرار دارد. این بنا، با دو مناره و کاشیکاریهای بسیار نفیس، چندسالی است که مرمت شده و میتوان زیباییهای آن را بهتر دید. اما این اثر قدیمی، با همه زیباییاش، اسراری دارد که شاید کمتر کسی از آن خبر داشتهباشد؛ از جمله این اسرار میتوان به چند گور در سرداب مسجد اشاره کرد که در دهههای اخیر کشف شد. البته تدفین اموات در چنین مکانهایی بیسابقه نیست. در مدرسه «دو در» که امروزه داخل حرم مطهر قرار گرفته است هم، قبری وجود دارد که ظاهراً متعلق به بانی مدرسه است. اما اسرار مسجد 72 تن، فقط به این گورهای ناشناخته مربوط نیست؛ این مسجد اصلاً محراب ندارد و جهت دیوار جنوبی آن هم رو به قبله نیست! تا چند دهه قبل که در این مکان نماز جماعت برگزار میشد، پیشنماز مسیر دقیق قبله را تعیین میکرد و نمازگزاران هم پشت سر او صف میکشیدند؛ اما چرا باید چنین باشد؟ واقعیت این است که مسجد 72 تن، اصلا مسجد نیست؛ یک مقبره بسیار زیباست که بر اساس سبک دوره تیموری، حدود 600 سال قبل ساخته شده است. نمونههایی از اینگونه بناها را میتوان در هرات (مقبره گوهرشاد خاتون و شاهرخ تیموری) و سمرقند (مقبره تیمورلنگ) مشاهده کرد. ظاهراً در این دوره رسم بودهاست که اعیان و صاحبمنصبان، در دوران حیاتشان، برای خود مقبرههایی مجلل میساختند. بر طبق کتیبههای موجود در بنای مسجد 72 تن، این مکان به فرمان غیاثالدین ملکشاه ساخته شد؛ یکی از اُمرای عصر تیموری که در دوره اُلُغبیگ، فرزند شاهرخ، در خراسان و شاید مشهد امارت داشت. به همین دلیل، برخی معتقدند که قبرهای موجود در سرداب بنا، متعلق به غیاثالدین و افراد خاندان اوست.
سایر اخبار این روزنامه
ردپای بیتکوین در خروج سرمایه از کشور
«بروس لی» در نقش «نلسون ماندلا»!
رانت سیمانی 18 هزار میلیاردی!
گورهای سرداب «مسجد 72 تن»
کالری شماری
فوتبال فقط فدراسیون نیست
مصوبه آمد، نگرانی بازنشستگان نرفت!
متن و حاشیه انتخابات جنجالی فدراسیون فوتبال
خودزنی استقلال، پژمان لابهلای سریالها و جاسوسهای «گاندو» رقیب «نون خ»
تستر شیشه و کارتمام کن حرفهای!
امروز؛آزمون دشوار شورای حکام
رویارویی قاتل و پدر مقتول در شب اعدام !
مقصر کمبود انسولین کیست؟