چند پرده از دلایل گرانی گوشت قرمز

سعید سلطانی سروستانی‪-‬ علت گرانی گوشت قرمز با وجود تولید قابل توجه در داخل کشور را می‌توان در عوامل متعددی دخیل دانست. به زعم اینجانب مقصر اصلی گرانی‌های اخیر در حوزه کالاهای اساسی خود دولت است؛ چرا که دولتمردان برنامه‌ریزی درستی برای تولید و توزیع محصولات کشاورزی از جمله گوشت، مرغ و انواع میوه ندارند؛ با دخالت‌هایشان نمی‌گذارند بخش خصوصی کار خودش را بکند؛ خودشان هم درست برنامه ریزی نمی‌کنند. در حالی که اگر برنامه ریزی درستی برای تولید باشد و دولت از تولیدکنندگان و تشکل‌های آن‌ها حمایت کند، آنان ناچار به فروش محصول خود به واسطه‌ها و دلالان نخواهند بود تا جایی که دلالان کنترل بازار را بر عهده بگیرند و از این طریق به تولید‌کننده و مصرف‌کننده اجحاف شود.
در حوزه تولید گوشت قرمز بهره وری ما نسبت به متوسط دنیا پایین است و متاسفانه دولتمردان تاکنون اقدام موثری برای بهبود این وضعیت انجام نداده‌اند.
در این میان از آنجا که متوسط وزن لاشه دام سبک در دنیا ۲۲.۵ کیلوگرم است اما در کشور ما براساس اعلام مرکز آمار ایران متوسط وزن لاشه ۱۷ کیلوگرم و براساس اعلام سازمان دامپزشکی ۱۵.۵ کیلوگرم است؛ بنابراین ما با افزایش میزان بهره وری می‌توانیم تمام نیاز کشور به گوشت قرمز را در داخل تامین کنیم.
در این میان با توجه به وابستگی کشور به واردات نهاده‌های دامی، بهبود تغذیه و ضریب تبدیل خوراک دام از جمله کارهایی است که باید معاونت امور دام وزارت جهاد کشاورزی، آن را به طور جدی در دستور کار قرار می‌داد.


همه اینها در حالی است که وزارت جهاد کشاورزی بجای پیگیری راهکارهای ارائه شده از سوی تشکل تولیدکنندگان درگیر امور سامانه بازارگاه شده است. کمااینکه خود اینجانب به عنوان یک تولیدکننده برای واحد خودم در تاریخ ۵ و ۶ شهریور ۱۳۹۹ دو محموله ۱۵تنی جو از سامانه بازارگاه خریداری کردم و بعد از طریق جهادکشاورزی به بنده اعلام شد که درهمان تاریخ مقدار ۹۳۴ تن جو از سامانه به نام بنده خریداری شده در حالی که من از آن کاملاً بی‌خبر بودم. تاسف بار اینکه شهریور ماه امسال، به نام بنده و دو واحد دیگر، جمعاً ۳ هزارتن نهاده از سامانه خریداری شده، بدون اینکه ما در جریان باشیم! در همان روز به نام بنده و به نام یک واحد مرغ مادر و به نام یک واحد تامین خوراک دام در شهرستان سروستان استان فارس جمعاً ۳ هزارتن نهاده از سامانه خریداری شده بدون اینکه ما در جریان باشیم.
در حالی که این خرید تنها می‌تواند توسط خود خریدار که کد دسترسی به سامانه را دارد، انجام شود و بجز واحد تولیدی، کسانی که امکان دسترسی به سامانه را دارند امکان چنین تخلف گسترده‌ای را دارند. براین اساس انتظار می‌رود دستگاه‌های نظارتی متخلفان را شناسایی و مورد تعقیب
قرار دهند.
البته اینجانب این موضوع را از طریق تمامی دستگاه‌های نظارتی و حتی معاونت امور دام و معاون بازرگانی وزارت جهادکشاورزی پیگیری نمودم که تاکنون پاسخی دریافت نکرده‌ام ونگران هستم در آینده، به استناد خریدهایی که انجام نداده ایم، درگیر پرداخت مالیات نیز بشویم! این در حالی است که اگر یک کیلو باری اضافه‌تر از خرید ما، برایمان ارسال شود، تا تسویه حساب آن انجام نشود سیستم برای خرید جدید ما قفل می‌شود.
این اختلالات در توزیع و حمل، مشکلات زیادی را برای تولیدکننده به وجود آورده است و قابل تامل آنکه شنیده‌ایم تا کنون افراد زیادی از دست اندرکاران این موضوع نیز دستگیر یا برکنار شده‌اند، ولی این امر تاثیر چندانی در کاهش قیمت نهاده‌ها در بازار آزاد نداشته است!
یکی از اشکالات مهم وارده به نظام توزیع گوشت در کشور این است که‌عدم مدیریت تولید و توزیع و هر تصمیمی هم که مربوط به سرنوشت تولید‌کنندگان است بدون نظر تشکل‌های آن‌ها گرفته می‌شود. بارها شاهد بودیم که در جلسات ستاد تنظیم بازار ساعت‌ها وقت صرف کردند و درباره گوشت وارداتی به کشور بحث کردند، اما حاضر نشدند ۲ ساعت وقت بگذارند و درباره ۹۰۰ هزار تن گوشت تولید داخل صحبت کنند و برای مشکلات آن چاره اندیشی نمایند! در واقع وقتی دولت به پیشنهادات تشکل‌های تولیدی که دلسوز تولید و بازار مصرف هستند، توجه نمی‌کند، دلالان پر و بال می‌گیرند؛ الان هم بازار گوشت کاملاً به حال خود رها شده و چوبداران که سلف‌خری می‌کنند، مدیریت آن را
در دست گرفته‌اند.
چوبداران دام‌ها را از دامداران پیش خرید می‌کنند و بخشی از بهای دام را نیز در قالب خوراک و علوفه می‌پردازند؛ بعد این دام‌ها را به دلالان می‌فروشند و آن‌ها نیز دام‌ها را تحویل کشتارگاه می‌دهند؛
بعد از آن نیز گوشت یا به شکل لاشه و یا به صورت بسته‌بندی وارد بازار می‌شود که هر کدام از این حلقه‌ها درصدی به قیمت
اضافه می‌کنند.
چوبداران دام‌ها را از دامداران پیش خرید می‌کنند و بخشی از بهای دام را نیز در قالب خوراک و علوفه می‌پردازند و دامدار نیز چاره‌ای جز پذیرش این مسئله ندارد، چوبداران نیز بعداً این دام‌ها را به دلالان می‌فروشند و آن‌ها نیز دام‌ها را تحویل کشتارگاه می‌دهند و بعد از آن نیز گوشت یا به شکل لاشه و یا به صورت بسته‌بندی وارد بازار می‌شود که هر کدام از این حلقه‌ها درصدی به قیمت اضافه می‌کنند و تا گوشت به دست مصرف‌کننده برسد، قیمت آن نجومی بالا می‌رود و اختلاف قیمت فروش دامدار تا خرید مصرف‌کننده بعضاً تا ۶۰درصد می‌رسد.
نکته قابل تامل در این خصوص آنکه «در ذهن مردم جا انداخته‌اند که در هر مناسبتی باید گوشت را گران بخرند»! در واقع مقصر همه این مسائل مسئولان دولت هستند و دود آن نهایتاً به چشم تولیدکننده و مصرف‌کننده می‌رود. دولتی که تولیدکننده را رها کرده و به تشکل آن‌ها میدان نمی‌دهد و به جای حمایت، مدام در کار آن‌ها دخالت می‌کند، باعث شده تولیدکننده در معرض نابودی قرار گیرد.