تخفیف هایی‌که ‌گران‌تمام می شود

 این روزها اگرچه به توصیه مراکز درمانی و بهداشتی باید از خریدهای غیرضروری و حضور در بازار و خیابان اجتناب کنیم اما برخی از شهروندان به دنبال خرید عید هستند و اگرچه بازار با همراهی خوب مردم آن‌چنان شلوغ نیست اما  فروشگاه‌ها از فرصت باقیمانده تا عید نوروز برای فروش اجناس خود استفاده می‌کنند، دراین‌بین عده ای سودجو هستند که با ترفندهای مختلف، سعی در تبلیغات غیرواقعی و بزرگ نمایی به نام تخفیف و حراجی برای جلب مشتری بیشتر دارند و البته در پس پرده این شگردهای ماهرانه نه ‌تنها خبری از تخفیف نیست بلکه گران‌ فروشی هم می‌کنند. حتما شما هم پیامک‌های انبوه فروشگاه‌های مختلف برای دعوت به فروش آخر فصل را دریافت کرده‌اید که گاه اجناس شان را با 70 درصد تخفیف عرضه می‌کنند و برخی شهروندان هم فریب همین تخفیف‌ها را می‌خورند اما در واقع قیمت‌های پس از تخفیف بالاتر از حد تصور است. از این‌رو با بازرسان اتاق اصناف خراسان رضوی و معاونت بازرسی و نظارت سازمان صنعت، معدن و تجارت (صمت) سری به برخی از این فروشگاه های پوشاک در یکی از مراکز خریدی که همواره تابلوهای تبلیغات و تخفیف‌های آن برپاست زدیم تا ببینیم چقدر این تخفیف‌ها به واقعیت نزدیک است. یک فروشگاه پر از تخفیف 70 درصدی به یکی از بزرگ‌ترین مراکز فروش مشهد می رویم که عمده آن به فروش پوشاک اختصاص دارد ، در طبقه همکف این فروشگاه ،تابلوهای کوچکی روی تمامی رگال‌های لباس وجود دارد که از 20 تا 70 درصد تخفیف را نشان می‌دهد. قیمت‌های روی اجناس همان قیمت انتهایی کالاست، یک پیراهن مردانه تولید داخلی شهر مشهد با 50 درصد تخفیف حدود 250هزار تومان قیمت خورده است. شلوارهای پارچه‌ای کلاسیک که اکثراً بین 20 تا 50 درصد تخفیف خورده از حدود 200 تا 400 هزار تومان قیمت دارد، کت ‌ و شلوارهای این فروشگاه نیز که دوخت یکی از شرکت‌های داخل مشهد است دو نوع قیمت دارد و یک مدل با تخفیف 50 درصدی، یک میلیون و 400 هزار تومان قیمت‌گذاری شده که 700 هزار تومان به فروش می‌رسد و یک مدل با تخفیف 70 درصدی، یک‌میلیون و 400 هزار تومان را به 400 هزار تومان می‌فروشد. این قیمت‌ها در اجناس ظاهراً خارجی بسیار بالاتر از این‌هاست، شلوارهای اسپرت ورزشی با 20درصد تخفیف 240 هزار تومان و تی‌شرت‌های تابستانی ساده و بسیار نازک این فروشگاه با تخفیف 20 درصدی از قیمت اولیه 250 هزارتومانی به 199 هزار و 500 تومان رسیده است. یک کت جین با قیمت 500 تا 700 هزار تومان فروخته می‌شود که 20 تا 50 درصد هم تخفیف دارد. برای اطلاع از شیوه این قیمت‌گذاری و تخفیف‌های نجومی، بازرسان اتاق اصناف و سازمان صمت استان، مدیر فروشگاه را فرا می خوانند و از وی سؤال می کنند که آیا مجوزی برای فروشگاه و برگزاری حراجی و تخفیف دارد؟ این فرد در پاسخ می‌گوید: خیر اصلاً هیچ اطلاعی از این موضوع ندارم و اطلاع نداشتم که فروش اجناسم با تخفیف مجوز می‌خواهد. این فروشنده می‌گوید: اجناس را من می‌خواهم با هر قیمتی که خریده‌ام زیر قیمت و با تخفیف زیاد بدهم چه ارتباطی به دیگران داردو نمی‌فهمم کجای این ایراد است؟ کارشناس بازرسی سازمان صمت استان با تشریح موضوع تخفیف‌های غیرواقعی و قانون مرتبط با این موضوع به‌عنوان تبلیغ غیرواقعی و گران‌فروشی  اظهار می کند: فروشگاه‌های زنجیره‌ای و بزرگ باید از سازمان صمت پروانه بهره‌برداری داشته باشند و می توانند بر اساس فاکتورهای خریدی که برای هر جنسی ارائه می‌کنند از 25 درصد سود مجاز خود اقدام به ارائه تخفیف کنند که همین کار نیز نیازمند مجوز و بررسی و کارشناسی همه فاکتورها و اجناس است و برگزاری هر فروشی به‌عناوین‌مختلف مانند فروش فوق‌العاده، حراج یا تخفیف باید با کارشناسی قیمت‌ها و مجوز لازم همراه باشد. مدیر فروشگاه در پاسخ به این توضیحات می‌گوید: پروانه کسب این فروشگاه تهران است و الان نمی‌توانم آن را ارائه کنم و مجوزی هم برای فروش با تخفیف ندارم. 45 درصد تخفیف از قیمت خرید! بازرس اتاق اصناف که در این گشت مشترک همراه ماست خطاب به مالک فروشگاه می‌گوید: چطور می‌شود کت‌وشلواری که قیمت آن‌یک میلیون و 400 هزار تومان است و فقط 25 درصد حاشیه سود مجاز دارد 70 درصد تخفیف خورده؟ این یعنی نه‌تنها این فروشنده از سود خود گذشته بلکه 45 درصد پایین‌تر از قیمت خرید ،کالا را می‌فروشد. این فروشگاه باید اولاً فاکتور خرید خود به قیمت یک‌میلیون و 400 هزار تومان را ارائه کند، چون اگر مثلاً قیمت خرید کالا یک‌میلیون و 300 هزار تومان باشد عملاً این قیمت‌گذاری اولیه غیرقانونی و تخلف است، در مرحله بعدی برفرض اگر به همین میزان قیمت اولیه ،فاکتور خرید معتبر شامل کد اقتصادی و مهر و امضای معتبر از فروشگاه رسمی ارائه کنند باید کارشناسان ما تایید کنند که این اجناس باقیمت درج‌شده مناسب و دقیق تعیین‌شده است، یعنی آن قیمت برای کت‌وشلواری با جنس مشخص و نوع دوخت و طرح و رنگ پارچه با قیمت تعیین‌شده تناسب دارد یا خیر ؟ اگر این‌ها ازنظر کارشناسان ما تایید شود این فرد می‌تواند از میزان سود خود یا حتی قیمت خرید هم با دریافت مجوز تخفیف بدهد و کسی اعتراض نمی‌کند. اما گاهی عده‌ای هستند که قیمت اولیه را بدون هیچ منطقی بالا می‌برند و بعد از روی آن قیمت ،تخفیف‌های عجیب‌وغریب می‌دهند. فاکتورها را بعداً می‌آورم  مدیر فروشگاه در پاسخ می‌گوید: همه فاکتورهای این اجناس راداریم اما الان در فروشگاه نیست و بعداً هرکجا که بگویید برای شما می‌آورم. شما فقط بگویید فاکتور کدام جنس را می‌خواهید من فاکتورش را ارائه می‌کنم اما چند روز فرصت می‌خواهم. من دقیقا این اجناس را به ضرر می‌دهم و هیچ سودی در این ‌بین در کار نیست و زیر قیمت خرید می‌دهم چون اگر نفروشم در انبار می‌پوسد و از بین می‌رود، اوضاع بازار بسیار بد است و من دو ماه حقوق کارگرانم را نداده‌ام و به هر صورت باید نزدیک عید این نقدینگی را جور کنم.  این اظهارات فروشنده در حالی بود که روی میز اداری این فروشگاه یک دسته کامل از آرم و اتیکت‌های برند اصلی به‌صورت کلی وجود داشت که معلوم بود این مارک‌ها در فروشگاه به پوشاک وصل می‌شود که این هم از دید بازرسان دور نماند. برخی از شهروندان که برای خرید به این فروشگاه مراجعه کردند ،متوجه حضور بازرسان سازمان صمت و اتاق اصناف می‌شوند. یکی از همین خریداران می گوید: کل این فروشگاه پرشده از تبلیغات و اتیکت تخفیف‌های سنگین که با وجوداین ، قیمت نهایی بعد از تخفیف همچنان بالاست. گشت مشترک کارشناسان سازمان صمت و اتاق اصناف بدون هیچ برخورد قانونی قصد ترک فروشگاه را دارند اما با پیگیری خبرنگار خراسان و بعد از تأملی، بالاخره به این نتیجه می‌رسند که باید پرونده و صورت‌جلسه بازرسی برای این فروشگاه تشکیل شود، ارائه نکردن پروانه کسب، مجوز حراجی و فاکتور خرید معتبر ازجمله مواردی است که در این فروشگاه وجود دارد و علاوه بر این‌ها چند نمونه از اجناس ازجمله تی‌شرت 300 هزارتومانی، کت جین 700 هزارتومانی، پیراهن پارچه‌ای 300 هزارتومانی و کت‌وشلوار یک‌میلیون و 400 هزارتومانی این فروشگاه برای بررسی قیمت تا ارائه فاکتور معتبر فروشگاه به‌صورت نمونه ضمیمه پرونده می‌شود تا تعزیرات حکومتی در این باره تصمیم‌گیری کند. در ادامه به فروشگاه دیگری می رویم که گفته می‌شود مرکز فروش پوشاک خارجی و برند است. این فروشگاه هم با روشی عجیب تغییراتی در مدل قیمت‌گذاری داده بود و مشتری را به این شیوه جذب می‌کرد. تابلوهای کوچک روی رگال‌ها همگی قیمت ها به تومان بود اما یک صفر از قیمت ها حذف و قیمت واقعی آن‌قدر درشت شده بود که در نگاه اول مشتری با قیمتی عجیب و شاید باورنکردنی روبه رو می‌شد. بافت 26 هزارتومانی در فروشگاه معروف مثلاً اگر شما با تبلیغی برای یک بلوز بافت روبه رو شوید که قیمت آن 26 هزارو800تومان باشد، چه واکنشی نشان می‌دهید؟ این فروشگاه هم قیمت 298 هزارتومانی پلیور خود درفروش ویژه پایان فصل را با 30 درصد تخفیف 268 هزار تومان می فروخت اما طوری قیمت را اعلام و تبلیغ کرده بود که با حذف یک صفر مبلغ روی تبلیغ 26 هزار و 800 تومان خوانده می‌شد، به همین ترتیب قیمت دیگر اجناس هم بیش از  اندازه عجیب و باورنکردنی بود. بازرس سازمان صمت که ابتدا خود از این قیمت‌ها تعجب کرده بوده ،پس از چندین بار سؤال از فروشنده و مشخص شدن قیمت دقیق برای او تایید کرد که این‌ یکی از مصادیق تبلیغ غیرواقعی است. بازرسان از مدیر فروشگاه پروانه، فاکتورهای فروش و مجوز فروش فوق‌العاده را خواستند که با ارائه مدارک مشخص شد این فروشگاه یک شعبه از چندین شعبه یک کارخانه تولیدی مرکزی در کشور است و تمام قیمت گذاری ها روی فاکتورهای اجناس توسط تولیدی اصلی، تعیین شده و در تمام کشور یکسان است. بازرس اتاق اصناف دراین‌باره توضیح می‌دهد: پروانه این فروشگاه معتبر و به‌عنوان نمایندگی رسمی ثبت‌شده است، قیمت‌هایی که اعلام‌شده در فاکتور اصلی کارخانه وجود داشته و کشوری است و قیمت‌های روی بارکدها هم با قیمت صندوق الکترونیک همخوانی دارد. وی می‌افزاید: مجوز فروش فوق‌العاده نیز برای آن صادرشده و به‌صورت منطقی برای پایان فصل 30 درصد تخفیف در نظر گرفته‌شده است. این بازرس اتاق اصناف استان در پاسخ به این سؤال که اگر در شیوه قیمت‌گذاری و قیمت‌ها شبهه ای وجود داشته باشد رسیدگی به آن به چه صورت است؟ می‌گوید: چون این کارخانه در تهران مشغول به فعالیت است سازمان صمت استان تهران مسئولیت رسیدگی به آن را دارد اما اگر نیاز به بررسی ببینیم در مشهد این کار را انجام خواهیم داد. اما درباره شیوه تبلیغ قیمت‌گذاری دستورات لازم طی یک صورت‌جلسه برای اصلاح تمامی قیمت‌ها و شیوه تبلیغات صادر شد و چون این فروشگاه مجوزها را دارا بوده با تخفیفی که قائل شدیم فقط این فروشگاه موظف است که همه تبلیغات غیرواقعی را جمع‌آوری کند. 50 درصدی که مفت  آن گران است به فروشگاه دیگری می‌رویم، فروشگاه بزرگ زنجیره‌ای با انواع و اقسام کالاهاست اما در قسمت پوشاک کالاهایی را قرار داده که در نگاه اول به نظر می‌رسد لباس‌ها بسیار بی‌کیفیت یا حتی استفاده‌شده است. در این فروشگاه هم تخفیف‌های 50 درصدی برای فروش محصولات اعلام‌شده که حتی پس از کسر 50 درصد از قیمت اولیه باز هم قیمت بعد از تخفیف، تناسبی باکیفیت کالا ندارد. یک پالتو با 50 درصد تخفیف با پارچه‌ای که به گفته کارشناس اتاق اصناف ،ضعیف‌ترین و ارزان‌ترین پارچه موجود در بازار و با دوختی نامنظم به قیمت اولیه یک‌میلیون و 600هزارتومانی، بعد از تخفیف 850 هزار تومان قیمت خورده است. یک تی‌شرت نازک نخی با همان کیفیت ضعیف پس از کسر 50 درصد تخفیف، 120 هزار تومان و یک کت‌وشلوار نیز بعد از تخفیف، یک‌میلیون و 100 هزار تومان قیمت‌گذاری شده است. مدیر فروشگاه پس از حضور به بازرسان اعلام می‌کند که پروانه فروشگاه در تهران است و موجود نیست، مجوز تخفیف و فروش فوق‌العاده ندارد و فاکتورهای خرید نیز در فروشگاه نیست و باید از مرکز اداری این فروشگاه زنجیره‌ای در تهران فاکتورها ارسال شود. در پایان این گشت مشترک با بازرسان سازمان صمت و اتاق اصناف مشهد برای هر سه فروشگاه که با الصاق اتیکت‌های تخفیف چند ده درصدی اقدام به فروش محصولات خود به شهروندان کرده بودند، پرونده تشکیل و بنا شد به تخلفات آن‌ها در سازمان صمت رسیدگی شود همچنین نمونه پوشاک تخفیف‌دار این فروشگاه‌ها برای بررسی کارشناسی به سازمان صمت استان منتقل شد. مدیر بازرسی و نظارت اتاق اصناف مشهد نیز در گفت و گو با خراسان رضوی درباره پرونده تخلفات این فروشگاه‌ها می‌گوید: پرونده‌های تشکیل‌شده در این گشت مشترک بلافاصله به تعزیرات حکومتی استان ارسال شد چون با توجه به این که در دو سال اخیر نمایشگاه عرضه مستقیم کالای بهاره در کشور تشکیل نشده، اتاق اصناف ایران ،برنامه فروش ویژه‌ای را برای همه فروشگاه‌ها و اجناس مختلف در ایام نوروز در نظر گرفته با عنوان نمایشگاهی به وسعت ایران و تمام فروشگاه‌های سراسر ایران برای فروش فوق‌العاده باید در این سامانه نام‌نویسی و کالاهای تخفیفی خود را برای کارشناسی قیمت اعلام کنند و هر فروشگاهی که این مجوز را نداشته باشد مرتکب تخلف شده است. امیر دلداری، همچنین درباره کارشناسی اجناس نیز می‌افزاید: کالاها برای کارشناسی به اتحادیه تخصصی ارسال‌شده اما اگر قیمت فاکتور و قیمت روی جنس با نرخ کارشناسی شده مغایرت داشته باشد یا مانند موضوعی که در گزارش مطرح‌شده است،مارک‌های برند در فروشگاه به‌صورت فله‌ای موجود باشد این‌ها مصادیق تقلب درفروش بوده که مطابق قانون برخورد لازم صورت می‌گیرد. خارج از متن عمده تخفیف ‌های عجیب‌وغریب این روزها در فروشگاه‌های بزرگ و زنجیره‌ای اتفاق می‌افتد که سازمان مرکزی آن‌ها در پایتخت بوده و شعباتی در دیگر شهرستان‌ها اقدام به فروش با سیاست کلی آن مجموعه می‌کنند. موضوعی که اگر تخلفات این فروشگاه‌ها در هر شهرستان بررسی شود عملاً هیچ مدارکی در لحظه بازرسی برای ارائه در این فروشگاه‌ها وجود ندارد، موضوعی که درست برخلاف قوانین صنفی بوده و به گفته کارشناسان و بازرسان همین خلأ قانونی باعث شده هر نوع فاکتور و قیمت خریدی که موردنیاز این فروشگاه‌ها در شهرستان ها باشد برای درج در پرونده از فروشگاه اصلی در تهران ارسال ‌شود. این همان نقطه تاریکی است که تمام فروشگاه‌های زنجیره‌ای بزرگ را از ترس بازرسی و ورود ارکان نظارت بازار به فضای کسب‌وکار خود دور کرده و باعث شده با خیالی آسوده تخلفات خارج از عرف خود را انجام دهند که ضابطین قانونی باید به همین مسئله توجه کنند.