روزنامه آفتاب یزد
1399/12/27
در رویای اینترنت استارلینک
در این گزارش در گفتگو با کارشناسان به این پرسش‌ها پاسخ داده ایم: اینترنت استارلینک چیست؟ چه کیفیتی دارد؟آیا در ایران امکان استفاده دارد؟ آیا قابلیت ایجاد محدودیت برای امواج آن وجود دارد؟ چه زمانی محقق میشود؟
آفتاب یزد- گروه شبکه: دنیای فناوری با پیشرفت خود همیشه به بشر کمک کرده است. این بار هم قرار است با خدمت جدیدی چون «استارلینک» یا «اینترنت ماهواره ای» شاهد اتفاقی باشیم که در نوع خود بی‌نظیر است چرا که این فناوری که جهان بی‌صبرانه منتظر آن است رویای دسترسی به اینترنت در هر نقطه از جهان را به حقیقت تبدیل می‌کند. داستان از این قرار است که در سال ۲۰۱۵، «اسپیس اکس»، شرکت فضایی متعلق به ایلان ماسک میلیاردر اعلام کرد در حال توسعه سرویسی به نام استارلینک است که دسترسی به اینترنت را عملا در هر نقطه از کره خاکی مهیا می‌سازد. هدف پروژه استارلینک ایلان ماسک این است که هزاران ماهواره کوچک به فضا پرتاب شده و در مدار پایینی زمین جای بگیرند. سپس همین ماهواره‌ها قادر به مخابره سیگنال‌های سریع اینترنتی به زمین خواهند بود.
> سرعت اینترنت استارلینک چقدر خواهد بود؟
یکی از عواملی که این سرویس را متفاوت کرده و سبب شد مورد استقبال بسیاری قرار بگیرد، سرعت آن است. چرا که گفته میشود ماهواره‌های استارلینک اسپیس اکس، در مدار پایینی و در فاصله ۵۶۰ کیلومتری از زمین قرار می‌گیرند و به خاطر فاصله نسبتا اندک، اسپیس اکس مدعی شده که تاخیر چیزی حدود ۳۵ میلی‌ثانیه خواهد بود. این یعنی سرعت اینترنت استارلینک برای برآورده‌سازی اکثر وظایف اینترنتی، مثلا تجربه بازی‌های آنلاین، کافی خواهد بود. سرعت دانلود هم بسیار بالا بوده و حدودا به ۱ گیگابیت بر ثانیه می‌رسد. اسپیس اکس هنوز اطلاعات مربوط به سرعت آپلود را به اشتراک نگذاشته است. از سوی دیگر ماسک طی ماه آپریل گذشته در یک پست توییتری مدعی شد که بتای خصوصی سرویس اینترنتی‌اش به فاصله سه ماه از انتشار توییت آغاز
خواهد شد. اگرچه این موضوع به تایید رسمی نرسیده، اما به نظر می‌رسد که اکنون برخی کاربران قادر به تست سرویس باشند. اما نکته دیگری که در خصوص استارلینک مطرح است اینکه این سرویس اینترنتی برای استفاده در منازل و دفاتر کار و به عنوان جایگزینی برای اینترنت ثابت طراحی شده است. البته که مثل سرویس‌های اینترنتی مشابه، از طریق سخت‌افزار وای‌فای می‌توان موبایل را به شبکه اینترنت خانگی متصل نمود.
> راه طولانی در پیش دارد
قطعا استارلینک، سرویس جذابی است که بسیاری خواهان آن هستند ایران هم از این قاعده مستثنی نیست. از همین رو سوالی که مطرح است اینکه چه زمانی استارلینک در اختیار مردم ایران قرار می‌گیرد؟ یک کارشناس حوزه
آی تی در این خصوص به آفتاب یزد می‌گوید: «فکر نمی‌کنم
که استارلینک به این زودی‌ها در ایران عملیاتی شود به این دلیل که اولاً هزینه آن گران است و در ثانی نصب آن بسیار سخت است. از سوی دیگر ارسال اطلاعات توسط دیش‌های زمینی برای ماهواره تا زمانی که برای استفاده در منازل متداول شود راه طولانی را در پیش دارد.» احسان کریمی در خصوص تفاوت سرعت اینترنت استارلینک با اینترنت فعلی اظهار کرد: «این موضوع به تکنولوژی که درنهایت به تولید می‌رسد بستگی دارد. اما اینترنتی که درحال حاضر استفاده میشود با تجهیزاتی مثل فیبر نوری
اصلاً قابل مقایسه نیست. چرا که کانال ارتباطی ماهواره‌ها امن‌تر از تجهیزاتی مثل فیبر نوری است. اما اگر تکنولوژی ستلایت‌ها و گیرنده‌ها را افزایش دهند شاید بتواند خودش را نزدیک کند. هم اکنون سرعت اینترنت فعلی خیلی بالاتر از استارلینک است.» این کارشناس حوزه آی‌تی در پاسخ به این سوال که آیا امکان پارازیت و یا فیلتر برای استارلینک وجود دارد یا خیر گفت: «قطعاً وجود دارد. هر کانال ارتباطی که از امواج مایکروویو استفاده می‌کند حتماً امکان پارازیت انداختن در آن وجود دارد. به نظرم ماجرای استارلینک بیشتر یک بازی سیاسی است برای آنکه کشورهایی که از اینترنت برای کنترل مردم استفاده می‌کنند، عقب نشینی کنند.»
> مورد استقبال قرار می‌گیرد اگر...
امیرحسین زرین دیگر کارشناس حوزه آی‌تی در این خصوص به آفتاب یزد می‌گوید: «این سرویس برای آنکه وارد کشور شود نیاز به زیرساخت‌های داخلی کشور دارد. تصور می‌کنم اگر استارلینک منفعت و درآمدزایی نداشته باشد عملاً باید استارلینک را در کشور فراموش کرد. اما اگر نیاز به زیرساخت‌های داخلی نداشته باشد مثل شبکه‌های ماهواره‌ای که هر فردی با استفاده از وسایلی شبکه‌های مورد نظرش را دریافت می‌کند بسیار مورد استقبال مردم قرار خواهد گرفت و به سرعت هم جای خودش را در میان مردم باز می‌کند. یعنی به محض آنکه اعلام شود ایران زیر پوشش اینترنت ماهواره‌ای قرار دارد و مردم می‌توانند با داشتن امکاناتی به این اینترنت دسترسی پیدا کنند، مطمئن باشید با یک سرعت غیر قابل باوری اینترنت را برقرار می‌کنند. امیدوارم نیاز به زیرساخت‌های کشوری نداشته باشد چون در این صورت راه به جایی نمی‌برد.» وی در پاسخ به این سوال که آیا امکان پارازیت و فیلتربرای استارلینک وجود دارد یا خیر بیان کرد: «در وهله اول باید دید که سبک و سیاق این سرویس به چه شکل است. زمانی که استارلینک مطرح شد برای همه ما در حد یک رویا بود که آیا همچین چیزی ممکن است به وجود بیاید که به مرور زمان پذیرش این موضوع برای ما قابل قبول‌تر شد که چنین چیزی وجود دارد. اما قطعاً این امکان وجود دارد که بر روی آن پارازیت بیندازند به این دلیل که کسی که چنین چیزی را به وجود می‌آورد مطمئن باشید که راهکار جلوگیری از آن را هم دارد حتی راه‌های عبور از این موانع را هم دارد.» امیرحسین زرین در خصوص تفاوت سرعت اینترنت استارلینک با اینترنت فعلی گفت: «اعدادی که در خصوص سرعت اینترنت استارلینک عنوان میشود اعداد سنگینی است به هر حال خود استارلینک هم زیرساخت‌هایی دارد. فرض کنید ۱۰۰ یوزر بیایند از یک مودم وای فای استفاده کنند قاعدتاً سرعت آن به شدت پایین می‌آید. بنابراین باید ببینیم که ساز و کار پشت استارلینک چیست و تا وقتی که این موضوع را ندانیم به طور قطع به یقین نمی‌توان در این مورد صحبت کرد اما به نظر من سرعت اینترنت استارلینک به این شکلی که عنوان می‌کنند نیست.»
> تا چند ماه آینده در ایران ظاهر میشود
اما یک کارشناس حوزه فناوری با اشاره به اینکه ایجاد محدودیت در اینترنت ماهواره‌ای شرکت اسپیس‌ایکس امکان‌پذیر نیست، گفت: «اینترنت استارلینک یا اینترنت ماهواره‌ای خیلی سریعتر از آنچه فکر می‌کنیم در ایران در دسترس خواهد بود و تا چند ماه آینده در آسمان ایران ظاهر میشود.» امید رهبر در گفتگو با ایسنا، درباره پروژه استارلینک که در ایران به عنوان اینترنت ماهواره‌ای شناخته میشود، گفت: «استارلینک، پروژه اینترنت فضایی «ایلان ماسک» بنیان‌گذار شرکت «اسپیس ایکس» است. خدمات استارلینک ابتدا در سال گذشته در آمریکای شمالی ارائه شد و به افراد این امکان را داد تا از شبکه پرسرعتی که از صورت فلکی ماهواره‌ای اسپیس ایکس ارسال می‌شد استفاده کنند. بیش از ۱۰۰۰ ماهواره استارلینک در حال حاضر در مدار هستند و طرحی در دست است که طی چند سال آینده ده‌ها هزار ماهواره دیگر نیز به آن‌ها اضافه شود. »رهبر با بیان اینکه استارلینک یک پروژه خصوصی است، گفت: «اما آقای ماسک که اخیراً به‌عنوان ثروتمندترین فرد جهان شناخته شد، اعلام کرده که با دستیابی به رشد پایدار سوددهی، می‌تواند عمومی شود. هر ثروتی که از این راه تولید شود می‌تواند به سرمایه‌گذاری در رویای جاه‌طلبانه او یعنی استقرار انسان در مریخ به کار گرفته شود.» وی در ادامه افزود: «ایلان ماسک و اسپیس‌ایکس امیدوارند که فناوری استارلینک در پر کردن شکاف اتصال به اینترنت، بین مناطق روستایی و شهری کارآمد باشد. ماهواره‌های استارلینک سیگنال اینترنت را مستقیماً به یک گیت‌وی یا کامپیوتر کاربر ارسال می‌کنند. این یعنی زیرساخت بسیار کمتری برای دریافت سیگنال اینترنت در خانه‌های روستایی مورد نیاز است. علاوه بر این، اسپیس‌ایکس می‌گوید که اینترنت استارلینک، سریعتر و با تاخیرکمتر از اینترنت‌های ماهواره‌ای کنونی ارائه خواهد شد.» این کارشناس حوزه فناوری در خصوص اینکه تاخیر در اینترنت استارلینک کمتر از سایر اینترنت‌های ماهواره‌ای است، توضیح داد: «تاخیر مدت زمانی است که برای ارسال داده‌ها از یک نقطه به نقطه دیگه لازم است. هنگامی که ماهواره‌ها از زمین دور هستند، تاخیر زیاد است در نتیجه عملکرد ضعیفی برای فعالیت‌هایی مثل تماس‌های تصویری یا بازی‌های آنلاین وجود دارد اما ماهواره‌های استارلینک ۷۰ تا ۱۰۰ برابر از ماهواره‌های مخابراتی متداول به‌زمین نزدیک‌تر هستند و به همین دلیل اینترنت استارلینک با تاخیر کمتری مواجه خواهد بود.»
چرا دنیا بی‌صبرانه منتظر اینترنت استارلینک است؟
رهبر در ادامه با بیان اینکه اینترنت ماهواره‌ای پدیده جدیدی نیست و همین حالا نیز شرکت‌هایی وجود دارند که خدمات اینترنت ماهواره‌ای ارائه می‌دهند، گفت: «بزرگ‌ترین ارائه‌دهنده‌های اینترنت ماهواره‌ای درحال‌حاضر دو شرکت ویاست (ViaSat) و هیوزنت (HughesNet) هستند. جالب است بدانید هر دو این شرکت‌ها برای اولین‌بار در سال ۲۰۱۲ سرویس اینترنت ماهواره‌ای خود را ارائه دادند و هیوزنت یک میلیون و ۳۰۰ هزار مشترک در آمریکا دارد.» وی در پاسخ به اینکه چرا با وجود اینکه اینترنت ماهواره‌ای از حدود یک دهه پیش ارائه شده ولی اکنون بسیاری از مردم دنیا با اشتیاق فراوان اخبار پروژه استارلینک را دنبال می‌کنند و بی‌صبرانه منتظر عرضه اینترنت ماهواره‌ای اسپیس ایکس هستند هم اظهار کرد: «یکی از دلایل این است که استارلینک سرعت بسیار بیشتر و تاخیر یا Latency بسیار کمتری نسبت به دیگر اینترنت‌های ماهواره‌ای دارد. استارلینک قرار است جهانی باشد و از لحاظ تئوری قابلیت سرویس‌دهی آن مختص منطقه جغرافیایی خاصی نخواهد بود. استارلینک باتوجه‌به تعداد بیشتر ماهواره، پهنای باند بسیار بیشتری خواهد داشت و درنتیجه به کاربران بسیار بیشتری سرویس خواهد داد.» رهبر در خصوص سرعت اینترنت استارلینک هم گفت: «بنا به اعلام وبسایت رسمی پروژه استارلینک، سرعت بین ۵۰ مگابیت بر ثانیه تا ۱۵۰ مگابیت بر ثانیه و تاخیر آن بین ۲۰ الی ۴۰ میلی‌ثانیه است.» وی در پاسخ به اینکه اینترنت استارلینک چه زمانی به ایران خواهد رسید و بهترین سیاست در قبال این موضوع چه باید باشد، گفت: «اینترنت استارلینک خیلی سریعتر از آنچه فکر می‌کنیم در ایران هم در دسترس خواهد بود و تا چند ماه آینده در آسمان ایران ظاهر میشود اما باید صبر کرد تا دید شرایط ارائه سرویس اینترنت ماهواره‌ای اسپیس ایکس در ایران چگونه خواهد بود». رهبر افزود: «علاوه بر این سوال اینجاست که آیا وزارت ارتباطات ایران مجوز استفاده از این نوع اینترنت را صادر می‌کند. از آنجا که اسپیس ایکس یک شرکت آمریکایی است ملزم به رعایت قوانین دولت آمریکاست بنابراین ارائه این سرویس مانند سایر سرویس‌های دیگر شرکت‌ها دستخوش برخی جهت گیری‌های سیاسی خواهد بود. مواضعی که در همین ابتدای کار دیده میشود بدون شک بر کیفیت و کمیت ارائه سرویس اینترنت موثر خواهد بود.» وی ادامه داد: «جدای از بحث مشکلات گرفتن مجوزها واقعیت امر این است که هزینه اشتراک ماهانه برای دریافت سرویس اینترنت ماهواره‌ای بسیار بیشتر از هزینه دیگر راه‌های دریافت اینترنت است. طوری که یک‌بار باید ۴۹۹ دلار برای سخت‌افزارهای زمینی لازم هزینه کرد و سپس ماهانه ۹۹ دلار برای خود سرویس اینترنت پرداخت به همین دلیل استفاده از اینترنت ماهواره‌ای نه تنها در ایران بلکه در کل دنیا در حال حاضر یک روش رایج نیست.»
> اینترنت ماهواره‌ای را نمی‌توان محدود کرد
این کارشناس حوزه فناوری در پاسخ به اینکه آیا امکان اختلال در اینترنت ماهواره‌ای استارلینک به وسیله پارازیت وجود دارد یا خیر هم گفت: «شرکت اسپیس ایکس اعلام کرده قطر هر دیش که در پک خریداری شده موجود است، ۷۰ سانتی متر است. دیش را در هر جا که قرار دهید از غرب به شرق به ازای هر ۱۰ سانتیمتر یک سیگنال ماهواره اسپیس ایکس دریافت می‌کند. با این حساب تا امروز هر دیش در هر جایی که قرار بگیرد از سه ماهواره سیگنال دریافت خواهد کرد. دیش‌ها دارای سیستمی هستند که به صورت کاملاًهوشمند چرخیده و قویترین سیگنال از بین سه سیگنال را تشخیص داده و روی بهترین و قویترین آن‌ها متمرکز می‌شوند. اوج تکنولوژی اینجاست که با جابجا کردن محل دیش، مثلاً ۷۰ سانتیمتر، کاربر سیگنال را از سه ماهواره دیگر دریافت خواهد کرد. قرار است تا دو سال دیگر سه سیگنال تبدیل به ۱۰ سیگنال شود. بنابراین جلوگیری رسیدن سیگنال به دیش کاری بسیار دشوار است.» وی اضافه کرد: «همچنین کسانی که به دنبال مقابله با اینترنت ماهواره‌ای هستند به اندازه کافی با استار لینک آشنا نیستند چون شبکه جی پی اس موقعیت‌یابی در دنیا دارای ۶۰ ماهواره است.
در آینده جی پی اس روی ماهواره‌های استار لینک می‌رود.
این اتفاق ابعاد عجیب و غریبی دارد و مقابله با آن با طرح‌های خنده‌دار ممکن نیست.» وی افزود: رهبر در پایان با اشاره به توییت ایلان ماسک در خصوص توسعه اینترنت ماهواره‌ای و امکان استفاده مردم ایران از آن، تصریح کرد: «تاکنون حدود ۴۰ درصد از ماهواره‌های این شرکت در مدار قرار گرفته و طی چند سال آینده خواه‌ناخواه اینترنت استارلینک در دنیا و ایران فراگیر خواهد شد بنابراین در چنین شرایطی به جای سیاست مقابله، همکاری شرکت اسپیس ایکس منطقی‌تر خواهد بود. البته با توجه به تحریم‌ها این همکاری می‌تواند غیر رسمی باشد. ضمن اینکه تکنولوژی هیچ مرزی ندارد و امکان دریافت مستقیم در آینده دور از ذهن نخواهد بود و در بحث هزینه اینترنت ماهواره‌ای ایلان ماسک نوید کاهش هزینه‌ها را
در آینده داده است.»
ربیعی: دولت نگاه تهدیدمحور به فناوری اینترنت ماهواره‌ای ندارد
سخنگوی دولت اینترنت ماهواره‌ای را ضرورت عصر اقتصاد دیجیتال عنوان کرد و گفت: هر شرکت بین‌المللی برای ارائه خدمات می‌تواند پس از اخذ مجوز، در ایران خدمت‌رسانی کند و دولت نگاه تهدید محوری به این فناوری ندارد. به گزارش ایرنا، علی ربیعی در پاسخ به سوالی در خصوص نظر دولت درباره دسترسی مردم ایران به اینترنت ماهواره‌ای گفت: «اینترنت ماهواره‌ای ضرورتی است که در عصر اقتصاد دیجیتال و برای توسعه صنعت اینترنت اشیا و همچنین دسترسی به اینترنت در مناطق دورافتاده در همه دنیا در حال پیگیری است.» وی افزود: «دولت هم برای توسعه دسترسی به اینترنت در سیستان و بلوچستان و همچنین اخیرا در بشاگرد از آن بهره گرفته است و در سازمان فضایی ایران و کمیسیون‌های تخصصی شورای عالی فضایی، برنامه مدونی برای توسعه و نیز همکاریهای بین‌المللی در جهت بهره‌برداری از این تکنولوژی، ترسیم شده است.» دستیار ارتباطات اجتماعی رئیس جمهوری اضافه کرد: «هر شرکت بین‌المللی برای ارائه خدمات می‌تواند پس از اخذ مجوز، در ایران خدمت‌رسانی کند و دولت نگاه تهدید محوری به این فناوری ندارد. آنچه تحت عنوان مقابله با این فناوری ابتدا در مجلس مصوب شده بود، نیز پس از ایراد شورای نگهبان، در قانون بودجه مجددا توسط مجلس محترم از قانون حذف شد.»
سایر اخبار این روزنامه
سفر به ۹۱ درصد شهرهای کشور آزاد است اما، سفر نروید
چرا فضای گفتگو شکل نمی‌گیرد؟
در رویای اینترنت استارلینک
اصلاحات قانون انتخابات به ۱۴۰۰ نمی‌رسد
هیچ!
توسعه سرمایه‌گذاری اقتصاد مقاومتی با شرکت‌های برتر
وجه سلبی بهاری شدن
وقتی دولت می‌خواهد ثابت کند همه چیز خوب است
جرم جوانی جوان ایرانی
شب عید است اما...
۳۳۵ مصدوم و سه فوتی فقط در شب چهارشنبه آخر سال
