ولادت امام حسین(ع) مبارک باد

حمیدرضا حلاجیان -  ولادت باسعادت امام حسین(ع) بی‌شک یکی از پربرکت‌ترین روزهای سال است. این روز را به‌درستی و به مناسبت ایثارگری بی‌نظیر امام سوم شیعیان(ع)، در میدان‌های مختلف دفاع از دین، روز پاسدار نامیده‌اند. در واقع باید گفت که امروز، ولادت بزرگ‌مردی است که نماد واقعی عشق به خدای متعال و غرق شدن در دریای معرفت الهی محسوب می‌شود. امام حسین(ع) افزون بر این جایگاه بلند، در عرصه تعاملات اجتماعی نیز، همچون پدری مهربان، یاری‌رسان مردم بود و برای رفع گرفتاری‌ها و گره‌گشایی از مشکلات آحاد جامعه، از هیچ کمکی فروگذار نمی‌کرد. برای اطلاع بیشتر از سیره اجتماعی امام حسین(ع) در سالروز ولادت آن امام همام، با حجت‌الاسلام والمسلمین حسین عبدالمحمدی، مدیر گروه تاریخ اهل بیت(ع) جامعة المصطفی العالمیه و نویسنده کتاب دوجلدی «زمینه قیام امام حسین(ع)»، گفت‌وگو کردیم که در ادامه آن را می‌خوانید.     تکریم مردم و تلاش برای حفظ آبروی آن‌ها، در سیره سیدالشهدا(ع) چه جایگاهی دارد؟  اهل‌بیت(ع) نسبت به گرفتاری‌های مردم بی‌تفاوت نبودند؛ اما با حفظ کرامت انسان‌ها، به آن‌ها کمک می‌کردند. فردی از انصار خدمت امام حسین(ع) رسید و خواست اظهار نیاز کند؛ آن حضرت فرمود: لازم نیست که حضوری به من بگویی، آبروی خود را حفظ کن و حاجتت را در نامه‌ای بنویس؛ قطعاً من آن‌چه را باید انجام بدهم، انجام خواهم داد. سیدالشهدا(ع)، حاجت او را بیش از آن‌چه نیاز داشت، برطرف کرد و فرمود: از سه فرد حاجت خود را طلب کن؛ یکی مردی که دیندار است، دیگری کسی که جوانمرد است و سومی فردی که از خاندان بزرگی است؛ زیرا  آن کسی که دیندار است، به خاطر دین، حاجت تو را برآورده می‌کند و آدم صاحب مروت و جوانمردی، به خاطر آن جوانمردی و حیا به دنبال رفع نیاز تو می‌رود و کسی که از خاندان بزرگی است، به خاطر شرفش در پی حفظ آبروی تو است. بنابراین، آن‌چه در سیره سیدالشهدا(ع) بسیار به چشم می‌آید، اولاً رفع گرفتاری از مردم و ثانیاً حفظ حرمت و شأن انسانی آن‌هاست.   آیا می‌توان گفت که یکی از دلایل اباعبدا...(ع) برای قیام در برابر بنی‌امیه، همین تکریم حقوق مردم و رعایت انصاف و عدالت درباره آن‌ها بوده‌است؟ بله، این سخن صحیح است. امام حسین(ع) نسبت به جامعه دینی بی‌تفاوت نبود؛ اگر آن بزرگوار قیام کرد و خود و خانواده را به خطر انداخت، برای این بود که بشریت را از هلاکت نجات دهد و قصد آن حضرت، جلوگیری از اجحافی بود که بنی‌امیه در حق مردم روا می‌داشتند؛ به‌خصوص ظلمی که نسبت به مومنان وجود داشت. امام حسین(ع) نسبت به مردم، تواضع و محبتی ویژه داشت.   مدارا و مردم‌داری امام حسین(ع) چه ویژگی‌هایی داشت؟ امام حسین(ع) نسبت به همه انسان‌ها خیرخواه بود و برای هدایت آن‌ها تلاش می‌کرد؛ مخالفان را تا زمانی که دست به سلاح نبرده بودند و عناد و دشمنی نمی‌کردند، تحمل می‌فرمود و تلاش می‌کرد با آن‌ها همزیستی مسالمت‌آمیز داشته باشد؛ اما خُب، جاهایی که افراد با حق دشمنی می‌کردند و کمر به محو آن می‌بستند، امام(ع) با قدرت وارد مبارزه می‌شد و در برابر بی‌عدالتی و حق‌کُشی می‌ایستاد یا اگر حدود الهی را زیر پا می‌گذاشتند، آن حضرت حساسیت نشان می‌داد و به این امور، ابداً بی‌اعتنا نبود. با این حال، مدارای امام حسین(ع) بسیار قوی‌تر بود و این درس بزرگی برای ماست؛ آن حضرت با عنایت داشتن به این موضوع که ایمان همه یکسان نیست، سعی می‌کرد مؤمنان را در هر سطحی که باشند، مورد تفقد قرار دهد. این رویکرد برای دوران ما، درس بزرگی است. ما باید قدرت تحمل خودمان را در مورد افرادی که خودی هستند و مؤمنانی که شاید سطوح ایمانی متفاوتی داشته‌باشند، بالا ببریم و سعی کنیم با مدارا و مهربانی، زمینه رشد اجتماع را فراهم کنیم. این رویکرد مبتنی بر سیره نورانی سیدالشهدا(ع) است.   به نکته خوبی اشاره کردید؛ این‌که باید بتوانیم از این الگو، در جامعه امروزمان که بیش از هر زمانی به تعالیم اخلاقی اهل‌بیت(ع) نیاز دارد، استفاده کنیم. واقعاً همین‌طور است؛ در آستانه سال جدید هستیم، همه باید به همدلی مومنان کمک کنیم. مبنای ما در جامعه دینی باید دستورها و سفارش‌های اهل بیت(ع) باشد؛ در دعای بیست وششم صحیفه سجادیه می‌خوانیم که در جامعه، مومنان باید به هم محبت کنند، نسبت به هم گذشت داشته‌باشند؛ می‌فرماید که دشمنی را از بین ببرید، اختلافاتی را که با برادران و خواهرانتان دارید، کنار بگذارید و بکوشید که گره از کار مردم بگشایید؛ این رفتار حسنه، میراثی از سیره الهی امام حسین(ع) است.