واکسیناسیون چرا کم چرا کُند؟

مصطفی عبدالهی- از 16 بهمن‌ماه که اولین محموله واکسن «اسپوتنیک.وی» روسی وارد کشور شد، 43 روز می‌گذرد و حالا علاوه بر محموله‌های دوم و سوم این محصول روس‌ها، واکسن‌هایی از هند و چین نیز به دست ما رسیده است. با این واکسن‌های وارداتی، فاز یک برنامه ملی واکسیناسیون کرونا آغاز شده و تزریق واکسن به برخی از مشمولان این فاز (کادر درمان، کارکنان نظام سلامت، سالمندان، جانبازان و معلولان مقیم آسایشگاه‌ها، کارکنان آرامستان‌های عمومی و پاکبانان درگیر در حوزه پسماند به‎خصوص پسماندهای عفونی) و،آغاز شده است.در این مدت اما، برخی سوالات و اظهارنظرها وشائبه‌هایی همچون واکسیناسیون اقوام و خویشان برخی پزشکان و مسئولان، یا تزریق خارج از برنامه به برخی افراد مطرح شد درحدی که حتی رئیس جمهور نیز در سخنانی از وزیر بهداشت خواست روند واکسیناسیون شفاف شود. وزیر بهداشت: 80 درصد واکسن‌ها در 7 کشور توزیع شده است صبح دیروز، وزیر بهداشت به سوالات درباره چرایی کندی واردات واکسن پاسخ داد و گفت: «تقریبا 80 درصد واکسن‌های تولیدشده، فقط در 7-6 کشور توزیع شده است. دلیلش هم این است که دنیای سرمایه‌داری، دنیای خودخواهی و خودبینی است؛ اول خودشان را سیر می‌کنند و اگر ته‌سفره چیزی بماند و دوستان و هم‌پیمانان قسم‌خورده‌شان هم نیاز نداشته باشند، آن را به دیگران می‌دهند. ما هم از روز اول، این موضوع را می‌دانستیم و به همین دلیل تولید واکسن داخلی را کلید زدیم، البته طبق برنامه مشخص بود که باید تا زمان تولید واکسن، خرید خارجی داشته باشیم». به دلالان و کاسبان تحریم میدان نمی‌دهیم دکتر «سعید نمکی» در واکنش به برخی نقدها هم گفت: «عده‌ای درباره خرید واکسن خارجی، شعارهایی می‌دهند و حرف‌هایی می‌زنند. من رسما تقاضا می‌کنم هرکس می‌تواند توانمندانه‌تر از ما واکسن وارد کند، اقدام کند، ما هم ارز و ریالش را تامین می‌کنیم. اما بدانند حداقل تا زمانی که  من این‎جا هستم به دلالان و کاسبان تحریم میدان نمی‌دهیم و از این نَمَد پوسیده، کلاهی برای دلالان در نمی‌آید». وی ادامه داد: «اگر واقعا کسی ادعا می‌کند می‌تواند بهتر از ما واکسن بیاورد، اگر فکر می‌کند پشت دروازه‌های کشور کانتینرهای یخچال‌دار پر از واکسن ایستاده‌اند، چوب حراج به واکسن‌شان زده‌اند و ما نمی‌خریم، خواهش می‌کنم به عنوان نماینده تام‌الاختیار ما برود واکسن با کیفیت و قیمت مناسب بیاورد». نمکی این را هم گفت که: «من توانمندترین تیم را برای تهیه واکسن گذاشته‌ام و خوشبختانه از جاهای مختلف در حال تامین است». 920 هزار دوز رسیده است اما این‌که تا به امروز چه تعداد واکسن وارد کشور شده است و چه تعداد نیز به دست ما خواهد رسید، سوالی است که «کیانوش جهانپور»، سخنگوی سازمان غذا و دارو، به طور کامل به آن پاسخ داده و گفته است:از واکسن‌های تولیدشده در جهان، 5 واکسن موردتایید سازمان غذا و دارو بوده و مجوز مصرف اضطراری را دریافت کرده است.تاکنون 420 هزار دوز واکسن «اسپوتنیک. وی» وارد کشور شده است.همچنین 125 هزار دوز واکسن کواکسین شرکت بهارات بیوتک هند وارد شده است و محموله دوم شامل 375 هزار دوز نیز تا پنج‌شنبه (امروز) به دست ما می‌رسد.در مجموع تا به امروز، 920هزار دوز از این سه واکسن (با احتساب محموله امروز) وارد کشور شده است.250 هزار دوز واکسن سینوفارم نیز توسط دولت و مردم چین به ایران اهدا شده است. امیدواریم اولین محموله واکسن کواکس تا دو هفته آینده وارد کشور شود و تا 11 خرداد حداقل 3.6 میلیون دوز از این واکسن به دست ما برسد. مجموع واکسن‌های خرید مستقیم و خرید از کواکس 21 میلیون دوز است که روند واردات آن ادامه خواهد داشت. واکسیناسیون ملی با ظرفیت تولید داخلی اما نکته مهمی که هم وزیر بهداشت و هم سخنگوی سازمان غذا و دارو به آن اشاره کرده‌اند، شرایط مطلوب تولید واکسن کرونا در داخل کشور است. آن‎چه در ادامه می‌خوانید، توضیحات این دو مقام مسئول دراین‌باره است:بخش عمده‌ای از واکسن‌های داخلی شامل کووایران برکت، کووپارس، واکسن فخرا و واکسن مشترک انستیتو پاستور، از اردیبهشت‌ماه آماده استفاده می‌شود.تا قبل از پایان سال 1400 و در اواخر سال میلادی 2021، حداقل 1.5 برابر واکسن موردنیاز کشور (بخشی با واردات و بخش عمده با تولید داخل)، تامین خواهد شد. ردیابی واکسن تا مرحله تزریق اما در شرایط فعلی و تا زمان رسیدن واکسن‌های داخلی، نگرانی برخی کارشناسان این است که واکسن‌های خریداری‌شده، به مشمولان واقعی نرسد. هرچند تاکنون این واکسن‌ها به برخی افراد فاز یک تزریق شده، اما در گوشه و کنار، ادعاهایی درباره توزیع نامناسب هم به گوش رسیده است. جهانپور دراین‌باره گفته است: «هرگونه توزیع و تحویل واکسن پس از کدگذاری و برچسب‌گذاری در سامانه تیتک انجام می‌شود و از این مسیر رهگیری و ردیابی هر واحد واکسن تا مصرف‌کننده ممکن است». البته در پاسخ به این موضوع، برخی کارشناسان پیشنهادهایی را مطرح کرده‌اند که به اعتقاد آن‌ها می‌تواند، برای اجرای دقیق واکسیناسیون اطمینان‌خاطر بیشتری ایجاد کند و مانع سوءاستفاده‌های احتمالی هم باشد.