سایه آسیب‌های اجتماعی بر سر 1400

مجید ابهری آسیب شناس مطرح نمودن موضوع تلخ و آزار‌دهنده آسیب‌های اجتماعی در آستانه سال جدید و ایام نوروز ممکن ذائقه تلخ مردم را تلخ‌تر کند، اما نمی‌شود واقعیات ملموس و موجود جامعه را نادیده گرفت. در این سال نیز اعتیاد به‌عنوان عارضه و چالش جدی دامن‌گیر بخش قابل توجهی از خانواده می‌شود. گسترش مواد مخدر گیاهی، سهولت کاشت آنها در باغچه، خانه و رسیدن سن استفاده از ماده مخدر گُل به 12 یا 13 سال، باعث شده این مواد مخدر دروازه ورود به مواد غلیظ‌‌ و خطرناک‌تر قلمداد شود. کمتر دکه‌ای می‌توان یافت که پیپر یا کاغذ سیگار برای پیچیدن گل در آن پیدا نشود، از آسیاب نرم کردن تا فندک استعمال، چوب سیگار‌های مخصوص کشیدن گل، دیگر بدون هیچ مانع در دسترس خواستاران است. به‌رغم تلاش‌های گسترده پلیس مبارزه با مواد‌مخدر و تقدیم بیش از سه هزار شهید در راه مبارزه با سوداگران مرگ نیز در این زمینه‌ها غیر قابل انکار است، اما با کمال تاسف عدم هماهنگی وانسجام بین سازمانها ونهادهای پیشگیری کننده وتعدد مراکز سیاست‌گذاری در مقابله، آمار معتادین رو به افزایش است. کاهش سن اعتیاد افزایش تعداد زنان معتاد نیز گوشه‌ای از این جنگ نابرابر و چالش خانمان برانداز است. ظهور و افزایش معتادان یقه سفید بین افرادی که دارای توانمندی مالی قابل توجه هستند با موادی مثل کوکائین که هر گرم ان بین دو نیم تا سه ملیون تومان به‌فروش می‌رسد، مشتریان خاص خود را در میان اقشار خاص داشته و هنوز به افراد کم درآمد نرسیده  است. در میان آسیب‌های اجتماعی دیگر «بیکاری» یکی از عوارض آسیب‌ساز در جامعه است. امروزه دو آسیب بیکاری و طلاق دربین آسیب‌های اجتماعی علاوه بر آسیب‌ها و عوارض تحمیلی به‌جامعه، خود بستر آشکار‌ساز و توسعه دهنده آسیب‌ها است. در صد قابل توجهی از آمار طلاق ناشی از بیکاری بوده و بخش گسترده‌ای از سرقت‌ها خُرد و کلان مرتبط با بیکاری است. انچه که جامعه ما را به‌سوی افسردگی، انزوا و اعتیاد می‌کشاند، بیکاری اقشار تحصیل‌کرده و دارای مدرک بالاتر از دیپلم است.    بارها مشاهده شده که فرد با داشتن مدرک دانشگاهی، به شغل کاذب پیک موتوری یا راننده اژانس روی آورده است. از دید نگارنده کار اصلا «عار» نیست، اما تحقیری که از این رهگذر به یک جوان تحمیل می‌شود، آثار روانی به‌جای گذاشته و در میان جوانان و نوجوانان دیگر به‌عنوان ضد ارزش معرفی می‌گردد و میل به ترک تحصیل، فرار و مهاجرت از کشور به‌عنوان اخرین راه حل به‌کارگرفته می‌شود. از دید نگارنده، اولین قدم دولت آینده از هر جناح و خط سیاسی که باشد، ایجاد بانک اطلاعات آسیب‌های اجتماعی ضروری‌ترین قدم در حل وفصل مشکلات خواهد بود. هنوز بعد از چهل سال، حتی مسئولان اصلی مبارزه با مواد مخدر تعداد معتادین موجود را به تفکیک مواد مصرفی منحنی سنی، توزیع جغرافیایی، جنسیت، را دقیقا در دست ندارند و از آنجا که اساس هر برنامه‌ریزی و سیاست‌گذاری داشتن اطلاعات دقیق است، نمی‌توان به توفیق هر برنامه امید داشت. حتی پژوهشگران و کارشناسان نیز به‌ جزئیات یاد شده دسترسی ندارند، به همین جهت است که هرکس به فراخور تجربه، شغل و مسئولیت خود عندالزوم عدد و رقمی را بیان میکنند که گاه همین آمار نادرست موجب بروز مشکلات ریز ودرشت می‌گردد. امید آن‌که دولت آتی با به‌کارگیری نیروهای جوان، مبتکر و دلسوز در حرکتی جهادی از رشد بیشتر آسیب‌های اجتماعی جلوگیری نماید.