پایان نژادپرستی در فوتبال؟

مرتضی یعقوبی: فوتبال پر از افرادی است که از نژادپرستی آسیب دیده‌اند و همچنین افرادی که چه خواسته و چه ناخواسته آسیب رسانده‌اند. همیشه افرادی بوده‌اند که با ابزار و روش‌های مختلف با انواع گوناگون نژادپرستی مبارزه کرده‌اند اما این تلاش‌ها چقدر تاثیر داشته است؟ هر گاه از زشتی‌های فوتبال صحبت می‌کنیم، یکی از مسائلی که به ذهن می‌رسد نژادپرستی است. شدت گرفتن نژادپرستی در فوتبال باعث شده نهادهای نظارتی فدراسیون‌های فوتبال با حساسیت بیشتری این مساله را پیگیری کنند. در سال‌های دور نژادپرستی آنقدر در فوتبال پررنگ بود که کارلوس آلبرتوی برزیلی وقتی سال 1961 به تیم فوتبال فلومیننزه پیوست مجبور بود برای سفید کردن رنگ پوستش از پودر استفاده کند تا بتواند فوتبال بازی کند اما وقتی پودرها از صورتش پاک می‌شد مورد تمسخر هواداران قرار می‌گرفت. سال‌ها بعد هواداران فوتبال در برزیل اشیای مختلفی به سوی یکی از اعضای سیاه‌پوست کادر پزشکی پرتاب کردند تا مشخص شود حتی فعالیت‌های افرادی مثل «مارتین لوترکینگ» هم نتوانسته تفکرات نژادپرستانه را از ذهن برخی افراد خارج کند. درست است که امروز از شدت این اتفاقات کاسته شده و دیگر بازیکنی مجبور نیست برای حضور در زمین فوتبال از پودر برای سفید کردن پوستش استفاده کند اما همچنان شاهد حرف‌ها و حرکات نژادپرستانه در فوتبال هستیم. در سال‌های اخیر موارد زیادی از توهین‌های نژادپرستانه را دیده‌ایم اما حتی جریمه‌های سنگین نهاد‌های نظارتی هم نتوانسته به طور کامل این پدیده را متوقف کند که نشان از ریشه‌دار بودن نژادپرستی در ذهن هواداران، بازیکنان و به طور کلی اعضای جامعه دارد. افراد زیادی در فوتبال از نژادپرستی آسیب دیده‌اند که برای مثال می‌توانیم به «مسوت اوزیل» اشاره کنیم که در نهایت مجبور به کناره‌گیری از تیم‌ ملی آلمان شد. او در این باره می‌گوید: «از دید رئیس فدراسیون و هواداران آلمان وقتی می‌بریم من آلمانی هستم اما وقتی می‌بازیم می‌گویند مهاجر هستی». بسیاری از افراد هم شاید قصد توهین نژادی نداشته باشند اما به هر حال حرکات نژادپرستانه توهین است و با جریمه‌های سنگین مواجه می‌شود. مثل «ادینسون کاوانی» که به خاطر استفاده از لفظ «کاکاسیاه» 3 جلسه از همراهی تیمش محروم و 100 هزار پوند جریمه نقدی شد یا عیسی آل‌کثیر که به خاطر خوشحالی بعد از گلش برابر پاختاکور ازبکستان ۶ ماه از فعالیت فوتبالی محروم شد، البته او قصد توهین نداشت اما به هر حال انجام آن خوشحالی در برابر تیمی که بازیکنان چشم‌بادامی دارد، حساسیت‌برانگیز بود. شاید خوشبینانه به نظر برسد که انتظار داشته باشیم در کوتاه‌مدت به طور کامل نژادپرستی از بین برود اما می‌توانیم امیدوار باشیم در سال‌های پیش رو و با فرهنگ‌سازی‌های بیشتر، شاهد کمتر شدن این پدیده در فوتبال و جامعه باشیم.