روزنامه خراسان
1400/01/19
قهرمان دفاع هنرمندانه از «دفاع مقدس»
الهه آرانیان- صدای گرم و آشنایش که راوی «روایت فتح» بود، با دل و جانِ ایرانی‌ها پیوند خورده‌است. مجموعه مستندهای ارزشمند «روایت فتح»، میراث ماندگار شهید سیدمرتضی آوینی است؛ کسی که 20 فروردین‌ماه 1372 در فکّه به فیض شهادت نائل آمد. شهید آوینی، مظهر عشق و ارادت به آرمان‌های بلند انقلاب اسلامی بود و به همین دلیل، روز شهادتش، روز هنر انقلاب اسلامی نام گرفت. حرکت و مسیر طی‌شده این مستندساز و نویسنده تا امروز بر آثار بسیاری از هنرمندان از جمله نویسندگان تأثیر گذاشته‌است و به‌راستی لقب «سید شهیدان اهل قلم» برازنده اوست. گذشته از آثار شهید آوینی که مظهر هنر متعهد و انقلابی هستند، شخصیت او، ویژه و منحصربه‌فرد است. در ادامه، گفت‌وگوهایی را درباره ویژگی‌های آثار شهید آوینی، شخصیت او و خصوصیات هنر انقلابی‌اش می‌خوانید. آوینی از مسیر رفته‌اش می‌گوید محسن دریا لعل، مدیر مرکز فیلم و سریال سازمان هنری رسانه‌ای اوج و مدیرعامل سابق انتشارات روایت فتح، نیت اولیه را در خلق یک اثر هنری مهم می‌داند و درباره نیت و هدف اولیه شهید آوینی در آثارش می‌گوید: «وقتی که یک رویکرد یا موضوع و سوژه خیلی مهم باشد، نیت اولیه است که نتیجه اثر را مشخص می‌کند. زاویه نگاه هنرمند در بررسی آثار هنری خیلی مهم است. به آثار شهید آوینی که نگاه می‌کنیم، می‌بینیم سوژه‌اش انسان‌ها و تغییر و تحول انسان‌هاست. در یکی از مستندهای روایت فتح، پیرزنی را می‌بینیم که با یک بسته پلاستیکی به سمت یک کامیون می‌آید. هر کارگردان دیگری بود شروع می‌کرد به تعلیق درست‌کردن از این صحنه که این پیرزن کیست و چه‌کاره است و...؛ اما آوینی همان اول سر اصل مطلب می‌رود و می‌گوید این پیرزن بچه ندارد و کل دارایی‌اش همین بسته بادام است و آمده آن را به جبهه هدیه کند. آوینی ما را در تعلیق نگه نمی‌دارد و همان ابتدا ما را هُل می‌دهد که این آدم چطور به چنین درکی رسیده‌است. کاری که آوینی در آثارش می‌کند، نمایشِ رسیدنِ درونی است، نه بیرونی. این زاویه نگاه ماست که یک اثر را انسانی یا غیرانسانی می‌کند. شهید آوینی خودش مسیری را طی کرد و به یک تحول درونی رسید و این تحول را در آثارش ساختارمند کرد. آوینی مسیرِ رفته‌اش را برای ما تعریف کرد و در آثارش به نمایش گذاشت». ارائه تصویری متعالی از آرمان‌های رزمندگان جواد شمقدری، نویسنده و کارگردان، شهید آوینی را مصداق بارز هنرمند متعهد و انقلابی معرفی می‌کند و می‌گوید: «یکی از اندیشه‌هایی که خیلی رایج شده، این است که برخی هنر را برای هنر می‌دانند، ولی وقتی از هنر متعهد و انقلابی نام می‌بریم، یعنی در کنار این‌که باید ارزش‌های هنری و خلاقانه داشته باشد، باید متعهدانه هم باشد. شهید آوینی مصداق شخصیتی است که این ویژگی را دارد. ایشان بعد از اوج گرفتن حرکت انقلاب اسلامی با آن همراه میشود و تمام وجود و سرمایه‌اش را وقف می‌کند که تجلی آن را در هشت‌سال دفاع مقدس می‌بینیم. دشمنان بسیاری سر راه انقلاب اسلامی سبز شدند و لازم بود که کسانی مانند شهید آوینی موفق شوند انقلاب و هنر انقلاب را در کنار رزمندگان و بسیجیان تبیین کنند. آوینی با مجموعه مستندهایش از دفاع مقدس که بعدها به نام «روایت فتح» معروف شد، توانست از انگیزه، اهداف و آرمان‌های بسیجیان و رزمندگانی که تا مرز شهادت می‌روند، یک تصویر متعالی و محتوای روشن به ما ارائه کند. در واقع هنر انقلاب، بیانگر حرکت و مسیر انقلاب اسلامی است که شهید آوینی در این مسیر موفق عمل می‌کند». آقا مرتضی عدالت‌خواه بود رضا برجی، عکاس مستندهای ماندگار «روایت فتح» و دوست و همکار شهید آوینی درباره شخصیت او و این‌که اگر زنده بود، چه می‌کرد، به خراسان می‌گوید: «امثال شهید آوینی شخصیت‌هایی چندبعدی هستند. آوینی غرب را دیده بود؛ فلسفه خوانده بود و علاوه بر این، یک عرفان نظری و عملی داشت. می‌گفت از سال 60 خواندن زیارت عاشورای شبانه‌ام قطع نشده‌است. یقین دارم اگر آوینی شهید نمی‌شد، به‌شدت از سوی همان کسانی که الان زیر علمش سینه می‌زنند، طرد می‌شد. آقامرتضی بر تکنیک سوار بود؛ سینما را می‌شناخت و از طرفی به معنای واقعی عارف بود. ما باید آقا مرتضای واقعی را به جوانان نشان بدهیم. او به‌شدت عدالت‌خواه بود و اگر الان بود، اولین فریادش عدالت‌خواهی بود. یکی دیگر از مواردی که به نظرم اگر الان زنده بود، رویش وقت می‌گذاشت، فضای مجازی است. او در 30 سال قبل، پیش‌بینی کرده بود که زمانی مرزها از بین می‌روند و همین اتفاق هم در روزگار ما افتاده‌است. من به عنوان شاگرد کوچک شهید آوینی، مطمئن هستم اگر بود با قدرت، مفهوم جنگ رسانه‌ای را توضیح می‌داد و تبیین می‌کرد که الان هم ما در حال جنگ هستیم؛ همان‌طور که آن موقع زندگی‌اش را گذاشت برای دفاع مقدس. مرتضی یک انقلابی واقعی بود؛ یک مسلمان و شیعه و بسیجی و فرهنگی؛ یک سرباز مخلص و تمام‌عیار برای امام خمینی(ره). ما هم باید سربازانی مخلص برای مقام معظم رهبری باشیم. امثال شهید آوینی روی مین رفتند تا راه برای دیگران باز شود». روایتگر درد و نیاز درونیِ انسان‌ها مسعود زارعیان، مستندساز جوان کشورمان که آثارش از جمله مستندهای «علی ممد»، «مرهم» و «ایمان» به بخش جایزه شهید آوینی جشنواره سینماحقیقت راه یافته و مقام کسب کرده‌است، درباره تأثیر نگاه شهید آوینی بر فیلم‌سازی‌اش می‌گوید: «شهید آوینی در نوع نگاه به زندگی، فیلم‌سازی و نوشتن، جریان‌ساز و اثرگذار بوده‌است. آوینی روایتگر یک نیاز و درد درونی متناسب با روح و شخصیت خداجوی انسان‌ها بود و این درد، درد نیاز به معنویت، پاکی و تقدس است. او این درد را همیشه دنبال می‌کرده و انگار این نیاز را در پیشگاه دوربین هم می‌دیده‌است. به گفته شهید آوینی، فیلم‌سازی می‌تواند به سینمای اشراقی دست پیدا کند که نفس خود را تزکیه کرده باشد. در این صورت، اتفاقات خدامحور جلوی دوربینش می‌افتد. من در آثارم دنبال این درد و نیاز بوده‌ام. گاهی این درد در محرومان سیستان و بلوچستان بوده؛ گاهی درد بچه‌های ای‌بی(کودکان پروانه‌ای) بوده که حتی از یک پانسمان هم محروم هستند و گاهی درد طلبه‌ای که می‌خواهد برای تبلیغ دین به سمیناری برود و حمایت نمی‌شود یا جانبازی که برای مسائل معیشتی می‌افتد دنبال پرونده جانبازی‌اش. شهید آوینی در تئوری و عمل، روی نگاه نویسندگی و فیلم‌سازی‌ام تأثیر گذاشته‌است».
پربازدیدترین‌های روزنامه ها
پس از انتشار تصاویر ماهواره ای از میزان خسارت ها به پایگاه نواتیم، دیروز نیز تصاویر ماهواره‌ای پایگاه رامون ارتش صهیونیستی منتشر شد که نشان می دهد علاوه بر آشیانه ها، مراکز تجهیزات نظامی نیز توسط موشک های بالستیک ایران هدف قرار گرفته است (خراسان) امیر واحدی: این‌بار با بمب‌افکن su ۲۴ پاسخ ویرانگر می‌دهیم / سردار حاجی‌زاده: صد در صد می‌زنیم (جوان) اخبار ویژه (کيهان) پیام صریح ایران به جنگ‌طلبان صهیونیست (تجارت)
