چینی‌ها، آمریکا و متحدانش را «بادقت» رصد می‌کنند


آفتاب یزد - رضا بردستانی: سفارت چین در واشنگتن در بیانیه‌ای اعلام کرد: «مذاکرات آمریکا و ژاپن از چارچوب روابط دو جانبه فراتر رفته است.» این بیانیه نشات گرفته از آن است که سران دو کشورِ آمریکا و ژاپن بعد از نشست مشترک، بیانیه‌ای صادر کردند و برای اولین بار در بیش از پنج دهه اخیر به «تایوان» اشاره می‌کنند. در بیانیه سفارت «چین» آمده است که «ما بر اهمیت صلح و ثبات در دو سوی تنگه تایوان تاکید داریم و از یک راه حل صلح‌آمیز برای رفع مسئله این تنگه حمایت می‌کنیم.» آن طور که ایرنا نوشته، آخرین بار سال ۱۹۶۹ بود که در بیانیه مشترک ژاپن و آمریکا به مسئله تایوان اشاره شد. در آن زمان ساتو اِیساکو نخست وزیر وقت ژاپن و ریچارد نیکسون رئیس جمهوری وقت آمریکا با یکدیگر گفتگو داشتند. در آن زمان هنوز روابط دیپلماتیک این دو کشور با چین عادی نشده بود. چین تایوان را یکی از منافع کلیدی خود می‌داند. این نشست نخستین دیدار حضوری بایدن با رهبر یک کشور خارجی پس از عهده‌داری ریاست جمهوری آمریکا بود.
> چینی ها، آمریکا و متحدانش را «بادقت» رصد می‌کنند
یک استاد دانشگاه و تحلیلگر مسائل آمریکا در واکنش به بیانیه‌ی اعتراضی سفارت چین در واشنگتن نسبت به آن چه در نشست «بایدن» و «یوشی هیده سوگا» گذشته به «آفتاب یزد» می‌گوید: «طبیعی است چین نسبت به آن چه در منطقه و اطراف خود می‌گذرد حساس باشد خاصه آن که آمریکا و یکی از همسایگان چین در حال دیدار و رایزنی باشند.»
امیرعلی ابوالفتح می‌افزاید: «سیاست نگاه به شرق آسیا باعث خواهد شد تا چین نسبت به متحدان آمریکا یعنی کره جنوبی و ژاپن حساس‌تر نیز شده باشد.» این استاد دانشگاه خاطرنشان می‌کند با رو به ضعف رفتن استرالیا، رقیب اصلی پکن، یعنی توکیو و سئول از آن‌جایی که ارتباطات نزدیکی با ایالات متحده آمریکا داشته و بازارهای مهم اقتصادی را در اختیار خود گرفته اند، چینی‌ها را مجاب می‌کند تا همه‌ی رخدادهای این حوزه را با دقت زیر نظر داشته باشند.»


> ۲۲ اسفند، آیا نخست وزیر ژاپن به تهران می‌آید؟
نخستین بار، رسانه‌های ایران - ۲۲ اسفند ۱۳۹۹ - به نقل از وبگاه خبری «آکسیوس» به نقل از منابع آگاه از برنامه رئیس‌جمهور آمریکا برای میزبانی نخست‌وزیر ژاپن در کاخ سفید در ماه آوریل (اواسط فروردین تا اواسط اردیبهشت) خبر دادند. در همان زمان اشاره شد؛ که به این ترتیب «یوشی هیده سوگا» اولین رهبر خارجی خواهد بود که در دوره ریاست‌جمهوری «جو بایدن» به واشنگتن سفر می‌کند. آکسیوس نشست آتی سران دو کشور آمریکا و ژاپن را فرصتی برای نمایش اتحاد خود به خصوص در مقابل کشورهایی مثل چین دانسته تاکید شده بود دیدار نخست‌وزیر ژاپن و جوبایدن هنوز نهایی نشده و ممکن است بنابر وضع همه‌گیری کرونا، به زمانی کمی دیرتر موکول شود که البته این سفر یک بار نیز به تعویق افتاد و از اواسط فروردین به اواخر این ماه موکول شد. بر اساس خبری که «آکسیوس» در همان زمان منتشر کرده بود خاطرنشان می‌شود که «سوگا» در تماس تلفنی با بایدن در ماه ژانویه برای سفر به آمریکا ابراز علاقه کرده بود. بایدن اولین نشست دوجانبه خود را با یک رهبر خارجی، با «جاستین ترودو» نخست‌وزیر کانادا به صورت مجازی برگزار کرد. در زمان مخابره‌ی خبر مورد اشاره رئیس‌جمهور ۷۸ساله آمریکا میزبان هیچ یک از رهبران خارجی در واشنگتن نبوده، به هیچ کشوری هم به عنوان رئیس‌جمهور سفر نکرده بود.
۲۴ اسفند ۹۹ بر اساس برخی اخبار از بعضی منابع آگاه مطلع شدیم که «ممکن» است «یوشی هیده سوگا» که به تازگی جانشین «آبه شینزو» نخست وزیر مستعفی ژاپن شده بود، در سر راه سفر به واشنگتن، توقفی چندساعته نیز در «تهران» برای انجام برخی «رایزنی»‌ها داشته باشد که البته چنین مسئله‌ای رخ نداد!
ابوالفتح معتقد است: «اولاً چنین سفرهایی را باید از منابع رسمی دنبال نکرد نه منابع خبری به اصطلاح آگاه (!) ثانیاً با توجه به آغاز مذاکرات غیر مستقیم ایران و آمریکا در حاشیه‌ی «نشست وین» لزومی هم نداشت که «سوگار» توقفی نیز در تهران داشته باشد. »
این کارشناس مسائل آمریکا ضمن ابراز بی‌اطلاعی از شدید‌تر شدن سطح اصطکاک مابین چین و آمریکای بایدن از سطح تقابل‌های اقتصادی می‌گوید: «این که می‌بینیم ایالات متحده‌ی آمریکا حساب ویژه‌ای روی منطقه‌ی شرقی آسیا باز کرده به دولت بایدن و سیاست خارجی دولت وی چندان ارتباطی ندارد بلکه این یک تصمیم در سطح کلان و سیاست‌های راهبردی ایالات متحده است که حتی در زمان اوباما و قبلِ آن نیز مورد اشاره بود.»
ابوالفتح تاکید می‌کند: «از حدود ۳۰ یا ۳۵ سال قبل نگاه آمریکا معطوف به منطقه‌ی شرق آسیا و به منظور مهار چین بوده که در این سال‌ها این مسئله بیشتر به چشم آمده است.» این کارشناس مسائل سیاسی - بین‌الملل در پایان خاطرنشان می‌کند که سیاست‌های ایالات متحده‌ی آمریکا در حوزه‌ی نفوذ چین قطعا با همکاری، همراهی و هماهنگی کشورهایی نظیر کره‌ی جنوبی و ژاپن عملیاتی خواهد شد و به همین دلیل واکنش‌های اعتراضی چینی‌ها نیز هرجا که لازم بدانند عیان شده و طبیعی است گو این که چین هرجا احساس خطر کند منفعل نبوده و اقدامات لازم را در دستور کار قرار خواهد داد! »
کاخ سفید درباره این خبر اظهارنظر نکرده اما سخنگوی ارشد دولت ژاپن گفت که توکیو امیدوار است نشست سران دو کشور در اسرع وقت برگزار شود. او در عین حال گفت که هنوز زمان دقیق این نشست مشخص نشده است.
پکن سیاست آمریکا در قبال چین را «بسیار منفی» دانست
یک دیپلمات ارشد چینی گفت سیاست آمریکا در قبال چین، «بسیار منفی» است، در حالی که همزمان با تمرکز دولت بایدن بر مبارزه با کووید ۱۹ و تبلیغ احیای اقتصادی، همکاری دو کشور می‌تواند بسیار بااهمیت باشد. به گزارش ایسنا به نقل از آسوشیتدپرس، «لی یوچنگ»، معاون وزیر خارجه چین در مصاحبه مفصلی با آسوشیتدپرس اظهار کرد: به نظر می‌رسد آمریکا در حال تاکید بر مقابله و کاهش همکاری است. وی با بیان اینکه چنین رویکردی فاقد روحیه رو به جلو است، آن را بسیار منفی توصیف کرد. لی گفت: چین توامان با مقابله بایدن با ویروس کرونا و اقتصاد، می‌تواند شریکی برای آمریکا محسوب شود. وی خاطرنشان کرد: تصور اینکه دو اولویت مذکور (کرونا و اقتصاد) بدون همکاری سالم چین و آمریکا حل شود، برای من دشوار است. معاون وزیر خارجه چین همچنین اشاره کرد، غیرمحتمل است که چین در نشست تغییرات آب‌وهوایی که به درخواست جو بایدن برای روزهای آینده ترتیب داده شده، تعهدات جدیدی بدهد. این صحبت در حالی مطرح شد که «جان کری»، نماینده بایدن در آب‌وهوا در دومین روز جلسات غیرعلنی با همتایان چینی در شانگهای، مشغول صحبت درباره این موضوع بود. لی تصریح کرد: برای کشور بزرگی با جمعیت ۱.۴ میلیارد نفر، چنین اهدافی به آسانی محقق نمی‌شوند. برخی کشورها خواستار آن هستند که چین زودتر به این اهداف دست یابد. متاسفانه این موضوع چندان واقع‌بینانه نیست.
رایزنی بایدن و نخست‌وزیر ژاپن با تمرکز بر چین و کره‌شمالی
رئیس جمهوری آمریکا در اولین نشست دوجانبه رو در روی خود از زمان ورود به کاخ سفید میزبان یوشیهیده سوگا، نخست‌وزیر ژاپن شد. طرفین درباره دیدگاه استراتژیک خودشان برای هند - پاسیفیک در مواجهه با رشد چالش‌هایی از جانب چین و کره‌شمالی رایزنی کردند. به گزارش ایسنا، به نقل از پایگاه خبری هیل، جو بایدن، رئیس جمهوری آمریکا در کنفرانس خبری مشترکی با یوشیهیده سوگا گفت: ژاپن و ایالات متحده جزو دو دموکراسی قوی در این منطقه هستند و ما به و دفاع از ارزش‌های مشترکمان از جمله حقوق بشر و حاکمیت قانون متعهد هستیم. ما برای اثبات اینکه دموکراسی‌ها هنوز می‌توانند رقابت کنند و در قرن بیست و یکم پیروز شوند، با یکدیگر همکاری می‌کنیم و می‌توانیم برای مردم خودمان در مواجهه با تغییر سریع جهان حاصلی داشته باشیم. این مقام‌ها همچنین بر لزوم مقابله با چالش‌هایی در دریای چین جنوبی و دریای چین شرقی تاکید کردند که اشاره‌ای به رشد قدرت‌نمایی پکن است. بایدن در سخنانش به نام تایوان اشاره‌ای نکرد. نگرانی‌هایی در دیده‌بان‌های بین‌المللی مبنی بر اقدام نظامی احتمالی چین علیه این جزیره خودگردان وجود دارد. چین همچنین بابت حقوق بشر و همچنین مداخله در کودتای میانمار و رفتار با اویغورها زیر ذره‌بین است. نخست وزیر ژاپن بر اهمیت روابط سه‌جانبه میان کشورش با آمریکا و کره جنوبی برای مدیریت کره شمالی تاکید کرد. پیونگ‌یانگ به تازگی یک سری پرتاب‌های موشکی جدید داشته و به تماس‌های دولت بایدن پاسخی نمی‌دهد. همچنین بایدن به تعهدش به گروه «چهار» شامل آمریکا، ژاپن، هند و استرالیا به منظور توزیع واکسن و دیگر مسائل منطقه‌ای اشاره کرد. رهبران آمریکا و ژاپن همچنین درباره المپیک‌های تابستانی که امسال در توکیو برگزار می‌شود، رایزنی کردند. بایدن به اهمیت این بازی‌ها برای ژاپن اشاره کرد اما هیچ کدام از آن‌ها اشاره‌ای نداشتند که آیا باید بازی‌های المپیک در بحبوحه پاندمی کرونا برگزار شود یا خیر. بایدن همچنین گفت که دو طرف برای تشکیل یک شراکت جدید که بتواند برای چالش‌های مشترک مورد استفاده قرار بگیرد، به ویژه پاندمی کرونا توافق کرده‌اند. رئیس جمهوری آمریکا همچنین گفت که دو کشور در امنیت، سلامت و تلاش برای دستیابی به اصلاحات در سازمان جهانی بهداشت همسو هستند. جن ساکی، سخنگوی کاخ سفید هم گفت که این رهبران در ضیافتی به منظور صرف غذا شرکت نداشتند و مقام‌ها حین ملاقات در نشست‌ها فاصله ایمن خود را حفظ کرده‌اند. او گفت: این دیدار شبیه به نشست‌های دوجانبه مرسوم که در گذشته برگزار می‌شد، نبود و ما منتظریم تا از این جنبه و از خیلی جهات به گذشته عادی بازگردیم.
نخست‌وزیر ژاپن آماده دیدار بدون پیش‌شرط
با کیم جونگ اون
نخست وزیر ژاپن از آمادگی خود برای ملاقات بدون پیش شرط با کیم جون اون، رهبر کره شمالی خبر داد تا روابطی سازنده میان دو کشور ایجاد و راه‌حلی برای مسئله ربوده شدگان اندیشیده شود. به گزارش ایسنا، به نقل از خبرگزاری اسپوتنیک، یوشیهیده سوگا، نخست وزیر ژاپن در مرکز مطالعات استراتژیک و بین‌الملل در واشنگتن گفت: من خودم را برای ملاقات بدون پیش شرط با رئیس کیم جونگ اون به منظور حل و فصل مسئله ربوده‌شدگان و برای ایجاد روابطی سازنده با کره‌شمالی آماده کرده‌ام. ژاپن تاکید دارد که کره‌شمالی ۱۷ تن از شهروندان آن را در دهه ۷۰ و ۸۰ میلادی به منظور آموزش زبان ژاپنی و فراگیری در مدارس جاسوسی ربوده است. کره شمالی در سال ۲۰۰۲ اذعان کرد که عوامل آن ۱۳ شهروند ژاپنی را ربوده‌اند اما هرگونه دست داشتن در ناپدید شدن افراد دیگر را رد کرد.