روزنامه آفتاب یزد
1400/01/30
آشتی تهران و ریاض؟
محمدعلی بصیری کارشناس در گفتگو با آفتاب یزد در واکنش به تایید و تکذیب گفتگوهای مستقیم مقامات ایران و عربستان به میزبانی عراق:
علی رغم تکذیب؛ گفتگوی تهران - ریاض دور از ذهن نیست!
آفتاب یزد - رضا بردستانی: ایرنا در مطلبی کوتاه با تیتر: «گفت‌وگو بین ایران و عربستان سعودی؟ این همه جنجال برای چه؟» می‌نویسد: «روزنامه «فایننشال تایمز» انگلستان کوشید تا نزدیکی بین عربستان و ایران را تابوشکنی یا برخلاف عرف دیپلماتیک تلقی کند، موضوعی که فارغ از صحت و سقم آن به عنوان اصل رایزنی و گفتگو بین دو کشور مسلمان و همجوار عجیب و نامانوس نیست بلکه در گذشته هم حتی در دوره‌های پرتنش وجود داشته است. برخلاف آنچه که این رسانه غربی کوشیده است آن را تابوشکنی یا برخلاف عرف دیپلماتیک بازتاب دهد، اصل گفتگو بین دو کشور مسلمان و همسایه حتی در شرایط ناخوشایند مسبوق به سابقه و عادی است ضمن اینکه در مورد ایران و عربستان قبلا در مواردی همچون مذاکرات مناسک حج وجود داشته است. در حالی که این روزها ارتباطات غیر متعارف از جمله عادی‌سازی رابطه بین رژیم صهیونیستی و برخی کشورهای عربی طبیعی جلوه داده میشود، برخی رسانه‌ها کوشیدند که گفتگو و ارتباط بین دو کشور عربستان سعودی و ایران غیر طبیعی و نامتعارف قلمداد شود. »
> اصلِ دیدار و گفتگو را انجام شده تلقی می‌کنم!
محمد علی بصیری استاد روابط بین‌الملل دانشگاه اصفهان با تاکید بر این نکته که «دیپلماسی» صرفاً برای موقع صلح نیست بلکه در حالت تنش و حتی جنگ هم می‌توان به دیپلماسی تکیه کرد به آفتاب‌یزد گفت: «منهای خبری که روزنامه‌ی انگلیسی «فایننشال تایمز» مخابره کرده و بدون توجه به تکذیب طرف‌های ایرانی و عربستانی، فضا و موقعیت به گونه‌ای است که اولاً تکذیب چنین خبری امری بدیهی و طبیعی است و ثانیاً ذهن به این سمت متمایل است که دیدار و گفتگو را نامحتمل ندانسته آن را انجام یافته تلقی کند! »
این تحلیلگر مسائل سیاسی ادامه می‌دهد: «کشورهای بسیاری نظیر عراق، قطر، کویت، عمان، ترکیه و حتی روسیه بارها اعلام کرده‌اند که خواهان ایفای نقش میانجی مابین ایران و عربستان هستند و در این راه از هیچ کوششی فروگذار نخواهند بود.»
بصیری می‌افزاید: «از آن جایی که دولت فعلی عراق مصطفی الکاظمی - با مقامات ریاض روابط حسنه‌ای دارد و نیز مایل به نزدیکی بیشتر با حکام سعودی است چنان بعید به نظر نمی‌رسد که تلاش کرده باشد میزبان گفتگوهای مقدماتی مابین تهران و ریاض باشد.»
> طرح ادعای مذاکره مستقیم ایران و عربستان در عراق
فایننشال تایمز در گزارشی به نقل از «سه مقام» مدعی شد، مقام‌های ارشد عربستان سعودی و ایران در تلاش برای بهبود روابط بین این دو کشور رقیب در منطقه، در حال انجام مذاکرات مستقیم بوده‌اند. طبق این گزارش، مذاکرات مستقیم مقام‌های سعودی و ایرانی در بغداد صورت گرفته و بعد از گذشت پنج سال از قطع روابط دیپلماتیک ریاض و تهران انجام شده است. منابع استنادی فایننشال تایمز مدعی شدند، اولین دور مذاکرات مستقیم عربستان سعودی و ایران در تاریخ نهم آوریل (۲۰ فروردین) انجام شد و به گفته یکی از مقام‌ها، این گفت‌وگوها، «مثبت» بودند. بنا بر این گزارش ادعایی، ریاست هیئت سعودی در مذاکرات بیستم فروردین ماه را «خالد بن علی الحمیدان» رئیس سازمان اطلاعات عربستان سعودی برعهده داشت و دور بعدی مذاکرات مستقیم بین ریاض و تهران هم برای هفته آینده برنامه‌ریزی شده است. فایننشال تایمز گزارش داد: «مصطفی الکاظمی نخست‌وزیر عراق فرایند (مذاکرات مستقیم ادعایی بین عربستان سعودی و ایران) را تسهیل کرده است و الکاظمی ماه گذشته در ریاض با شاهزاده محمد (ولی‌عهد عربستان سعودی) در این باره گفت‌وگوهایی داشت.» یک «مقام مطلع» که نام و هویتش فاش نشده، به این رسانه انگلیسی گفت: «(مذاکرات ادعایی بین عربستان سعودی و ایران) با سرعت به جلو حرکت می‌کند چرا که مذاکرات ایالات متحده (در رابطه با توافق هسته‌ای ایران) با سرعت در حال حرکت به جلو است و همچنین به خاطر حملات حوثی‌ها (به مواضع عربستان سعودی).» فایننشال تایمز در ادامه این گزارش ادعایی خبر داد که «یک مقام ارشد سعودی انجام شدن هرگونه مذاکرات با ایران را تکذیب کرد و دولت‌های ایران و عراق اظهارنظری در این باره نکرده‌اند.» به گزارش ادعایی این روزنامه، یک مقام ارشد عراقی و یک دیپلمات خارجی اما تایید کردند که میان نمایندگان عربستان سعودی و ایران در بغداد مذاکرات مستقیم انجام شده است. این مقام عراقی ناشناس همچنین مدعی شد که بغداد برقراری «کانال‌های ارتباطی» بین ایران و مصر و همچنین ایران و اردن را تسهیل کرده است. این مقام افزود: «نخست‌وزیر (مصطفی الکاظمی) بسیار مشتاق است که شخصا در تبدیل کردن عراق به پل ارتباطی میان قدرت‌های متضاد در منطقه ایفای نقش کند. این به نفع منافع عراق است که بتواند این نقش را بازی کند. هر چه قدر در منطقه تقابل بیشتر باشد، اینجا (در عراق) این موضوع خودش را بیشتر نشان خواهد داد. این دیدارها (میان نمایندگان عربستان سعودی و ایران) در حال انجام شدن است.» در پایان گزارش فایننشال تایمز، به نقل از «یک مقام دیگر عراقی» مطلع از مذاکرات عربستان سعودی و ایران ادعایی مطرح شده است. این مقام ناشناس تصریح کرد: «الکاظمی ارتباطات خوبی با نظام ایران دارد. موضوع جدیدی است که الکاظمی همین نقش را در قبال عربستان سعودی هم دارد بازی می‌کند. برای عراق خوب است که چنین نقشی را ایفا کند اما هنوز در روزهای بسیار ابتدایی قرار داریم.» ادعای فایننشال تایمز درباره مذاکرات مستقیم عربستان سعودی و ایران با ایفای نقش نخست‌وزیر عراق در شرایطی مطرح شده که به دنبال اعدام «شیخ النمر» روحانی شیعه برجسته عربستان سعودی و اتفاق‌های صورت گرفته در مقابل سفارت ریاض در تهران، سعودی‌ها روابط دیپلماتیک این کشور با ایران را قطع کردند.
> میانجی نه اما میزبان شاید!
محمد علی بصیری در ادامه‌ی این گفتگو به آفتاب یزد می‌گوید: «اگرچه کشورهایی مایل به ایفای نقش میانجی هستند اما همواره میانجی‌ها تسهیل‌کننده نبوده و ممکن است مشکلاتی را به وجود آورند اما در موضوع اخیر یعنی «احتمال» انجام گفتگوهایی ما بین تهران و ریاض در بغداد این مسئله را تقویت می‌کند که عراق تنها میزبان گفتگو بوده و نقشی در قامت میانجی برعهده نداشته زیرا کشورهایی چون عربستان و ایران باید رو در رو و بی‌واسطه به حل و فصل موضوعات فی مابین بپردازند. »
این استاد روابط بین‌الملل دانشگاه اصفهان با اشاره به رویکرد دولت بایدن در قبال مشکلات منطقه‌ای برخی از متحدان خود از جمله عربستان خاطرنشان می‌کند: «چندان بعید نیست این ماموریت از سوی دولت آمریکا به عراق داده شده باشد تا تسهیل کننده‌ی دیدار مقامات ایرانی و عربستانی باشد ضمن آن که همگان می‌دانند آمریکایی‌ها صریحاً به مقامات سعودی گفته بودند مشکلات خود با تهران را حل کند.»
بصیری معتقد است: «اگرچه عربستان با تکیه بر متحدان و شرکای اروپایی و غربی خواهان وارد آوردن فشار بر جمهوری اسلامی است اما از آن جایی که مواضع تهران را می‌داند چندان بعید نیست خود و به طور مستقیم وارد کارزار دیپلماسی در عین اختلاف شده باشد.»
این استاد دانشگاه در پایان به این نکته اشاره می‌کند: «از آن جایی که تهران به شدت با هرگونه مذاکره یا در خلال مذاکرات برجام با موضوعات منطقه‌ای مخالفت کرده، این دیدار می‌تواند در راستای تمایل تهران به حل و فصل موضوعات اینچنینی خارج از مباحث برجامی باشد و از این جهت نیز باید گفت انجام دیدار و
گفتگوی ایرانی‌ها و مقامات سعودی چندان مسئله غامض و غیر قابل درکی نیست!»
> عراق بارها تلاش کرده است تا روابط تهران و ریاض را بهبود ببخشد
یک کارشناس دیگر مسائل منطقه نیز در این مورد گفت: آقای مصطفی الکاظمی، نخست‌وزیر عراق بارها برای بهبود روابط ایران و عربستان تلاش کرده است اما هیچ‌گاه نشانه‌ای از آب شدن یخ میان دو کشور دیده نشده که البته در صورت بهبود روابط، این مسئله به نفع کشورهای منطقه خواهد بود.
حسن هانی‌زاده در گفت‌وگو با ایلنا، گفت: در اینکه عراق بارها تلاش کرده است تا روابط تهران و ریاض را بهبود ببخشد اما رفتار تهاجمی مقامات عربستان نشان نمی‌دهد که رژیم آل سعود قصد داشته باشد تا با ایران به یک نقطه توافق برسد. وی ادامه داد: در طول دوران چهارساله دولت دونالد ترامپ، عربستان با پشتوانه شخص رئیس جمهور آمریکا و وزیر امور خارجه او، یک شیوه پرخاشگرایانه نسبت به ایران اعمال کرد و در محور مقاومت هم دخالت تخریبی داشت، جنگ ظالمانه عربستان علیه مردم یمن، دخالت عربستان در بحران سوریه و جلوگیری از شکل‌گیری کابینه در لبنان بخشی از رفتار تهاجمی و غیرمنطقی عربستان علیه محور مقاومت در منطقه است.
این کارشناس مسائل خاورمیانه با تاکید بر اینکه رژیم آل سعود هیچ‌گاه در صدد ترمیم روابط خود با تهران نبوده و هدفش تضعیف تهران
و محور مقاومت است، گفت: با روی کار آمدن دولت جدید در ایالات متحده و تغییر دیدگاه حاکمیت این کشور نسبت به عربستان، این احتمال وجود دارد که ریاض بخواهد برای برون رفت از انزوای سیاسی به سمت تهران متمایل شود. وی افزود: با این حال تا زمانی که گام‌های عملی از سوی مقامات عربستان برای پرهیز از شیوه‌های رفتار تهاجمی برداشته نشود، امکان برقراری رابطه میان دو کشور امکان‌پذیر نخواهد بود و به نظر می‌رسد گزارش رسانه انگلیسی در این رابطه دقیق نیست. وی ادامه داد: آقای مصطفی الکاظمی، نخست‌وزیر عراق بارها برای بهبود روابط دو کشور تلاش کرده است اما هیچ‌گاه نشانه‌ای از آب شدن یخ میان دو کشور دیده نشده که البته در صورت بهبود روابط، این مسئله به نفع کشورهای منطقه خواهد بود.
سایر اخبار این روزنامه
ازدواج با حقوق۴میلیون تومان، ممکن یا ناممکن؟
ماموریت ارتش، ورود به رقابت سیاسی نیست
متهم خرابکاری نطنز از مرز هوایی کشور فرار کرده
چرا جهانگیری باید کاندیدا شود
پولدارها زودتر واکسن می‌زنند؟
مخالف کاندیداتوری روحانیون و نظامیان هستم
مزارع گندم به دامداران اجاره داده میشود
استفاده از شیره تریاک برای درمان کرونا خطرناک است
آشتی تهران و ریاض؟
وقتی می‌گفتیم شفافیت برای این روزها بود!
ابعاد حمایت اجتماعی
بالیوود به سبک پسران قرمز!؟
سامانه جامع حمایت از دوچرخه‌سواران
گندم و نان؛ نیازمند نگاه ویژه
سعید ابوطالبی بعنوان رئیس جدید هیات سوارکاری استان یزد انتخاب شد
همه مقصریم
