سود روسیه در مذاکرات وین


محمود خاقانی

کارشناس حوزه بین الملل انرژی

از زمان شوروی سابق در دوره یلتسین که این کشور دچار فساد اقتصادی شده بود، نمیخواست گاز ایران به اروپا برود، بنابراین روی صادرات گاز ایران به پاکستان و هند فشار وارد کرد، امریکا هم دنبال خط لوله تاپی از ترکمنستان، افغانستان و پاکستان به هند و بنابراین تحریم ایران بود. به این ترتیب هم روسیه و هم امریکا که تمایلی نداشتند که گاز ایران به اروپا برود، منافع مشترک پیدا کردهاند، در همین حال اقتصاد شرق و چین هم که در حال رشد بود، منافعی پیدا کرد و آن اینکه اگر ایران نتواند نفت را به جایی بفروشد مجبور است با قیمت ارزان به چین صادر کند و این کشور ذخایر استراتژیک و حجم پالایش نفتخام را توسعه داده و در آینده در بازار تاثیرگذار خواهد بود.

از سوی دیگر روسیه هم تمایل نداشت نفت ایران به اروپا برود و در شمال غرب اروپا با نفت روسیه رقابت کند بنابراین درواقع چین، امریکا و روسیه منافع مشترک پیدا کردند. در این رابطه امریکا تمایل نداشت که صنعت گاز ایران توسعه پیدا کند، زیرا صنعت گاز مدیترانه که اخیرا نیز نمایندگان امریکا دنبال این بودند که لبنان را راضی کنند با اسرائیل برای توسه منابع گازی کف دریای مدیترانه کنار بیاید، با بیرون نگه داشتن ایران از بازار جهانی گاز و نفت تحقق مییابد. همچنین امریکا میتوانست سرمایهها را به در بخش نفت و گاز غیرمتعارف گسیل داشته و قیمتها را بصورت مصنوعی بالا نگه دارد که سرمایهگذاری در این حوزه به صرفه باشد.

در وین هر دو کشور چین، روسیه و امریکا میخواهند سیاست تنشزدایی حاکم شود، امریکا در شرایط اجتماعی بانضمام مشکلات اقتصادی بیسابقه دچار تحول شده و وقتی از تاپی حمایت میکند به خاطر جلوگیری از ورود روسیه است.

اکنون ماجرا این است که نفت ایران در توافق ۲۵ ساله به چین میرود، چین به برنامه امریکا برای کنترل قیمت نفت پاتک زده و با ذخیره ۱۰ و نیم میلیارد و توسعه حجم فروارش بازار را به جای غرب و اوپک کنترل میکند، بنابراین ما طی سند میتوانیم در کنار این کشور نفت را پالایش و یک اتحاد ایجاد کنیم و در این بین خطری متوجه بازارهای نفتی روسیه در اروپا نخواهد بود، نتیجه اینکه تمایل روسیه در مذاکرات وین به سرانجام رسیدن و ایجاد توافق است. به عبارت دیگر در این مذاکرات برخلاف اسرائیل و جمهوریخواهان امریکا؛ روسیه در کنار چین، امریکا و اروپا به خاطر منافع اقتصادی که دارند؛ بدنبال هستهای نشدن ایران هستند.