انبوه‌سازان خوشحال؛ شهروندان خریدار در اغماء !

آفتاب یزد: وام مسکن یکی از پرطرفدارترین وام‌هاست؛‌ این وام صرفاً برای تسهیل خانه‌دار شدن افراد ارائه می‌شود. بدیهی است که مسکن یکی از نیازهای اساسی انسان بوده و وام مسکن یکی از راه‌هایی است که مسیر خرید مسکن را برای ما هموار می‌کند. در این میان قاعدتا به دلیل نیاز به سرپناه، همواره باعث رونق بازار وام مسکن بوده است، در هیچ دوره‌ای نبوده که مردم نیاز به مسکن یا تعویض آن نداشته باشند. با این حال می‌بینیم که بسیاری از خانوارها با گذشت سالیان دراز از زندگی مشترک، موفق به خرید خانه و ملک شخصی نشده‌اند. در این میان یکی از تدابیری که دولت‌ها برای کاهش مسائل و مشکلات مربوط به مسکن اندیشیده‌اند، ارائه تسهیلاتی در قالب وام مسکن به متقاضیان است. وام مسکن در انواع مختلف و با شرایط خاصی (چه در نحوه پرداخت وام و چه برای وام‌گیرنده) ارائه می‌شود.
در این میان در تازه‌ترین اظهارات مرتبط با موضوع وام مسکن، «محمدحسن علمداری» عضو هیئت عامل بانک تخصصی بخش مسکن گفت: تسهیلات ساخت در تهران و کلانشهرها تا ۴۵۰ میلیون تومان و در بافت فرسوده به ۳۰۰ میلیون تومان افزایش یافت.
وی با اعلام اینکه بانک عامل بخش مسکن در سال‌جاری برای کمک به رونق تولید مسکن برای انبوه‌سازانی که جزو مشتریان بانک هستند و رسوب حساب بانک برای آن‌ها حداقل ۱۰ درصد است، تسهیلات را افزایش داده است ادامه داد: بانک تخصصی بخش مسکن به مشتری‌های فعال بانک که انبوه‌ساز هستند به شرط انجام ساخت‌وساز با استفاده از فناوری‌های نو در شهر تهران، تمامی کلانشهرها، شهرهای بندرعباس، بوشهر، کیش و قشم تا ۴۵۰ میلیون تومان تسهیلات ساخت، پرداخت می‌کند. این رقم برای مراکز استان‌ها و شهرهای بالای ۲۰۰ هزار نفر جمعیت ۴۰۰ میلیون تومان و سایر شهرها نیز ۳۰۰ میلیون تومان است که سود تسهیلات نیز ۱۸ درصد خواهد بود.
وی رقم تسهیلات ساخت و نوسازی را در بافت فرسوده برای سازندگانی که فناوری‌های نو را رعایت کنند در تهران و کلانشهرها ۳۰۰ میلیون تومان عنوان کرد و افزود: برای مراکز استان‌ها و سایر شهرها، تسهیلاتی که پرداخت می‌شود به ۲۵۰ میلیون تومان افزایش یافته است.


در این میان تاثیر این تصمیم بر بازار مسکن در مسیر پیش رو چه خواهد بود. این پرسشی است که خبرنگار روزنامه آفتاب یزد با یکی از کارشناسان مسکن مطرح کرده است؛ اگرچه خالی از لطف نخواهد بود تا دیدگاه فرشید پورحاجت دبیر کانون سراسری انبوه‌سازان را نیز که از افزایش وام ساخت مسکن استقبال کرده و خواستار رعایت مصوبات شورای پول و اعتبار در این زمینه شد را خواند.
وی در گفت‌وگو با تسنیم، با اشاره به افزایش وام ساخت مسکن،‌ اظهار کرد: بر این اساس وام ساخت مسکن در تهران و کلانشهرها به 450 میلیون تومان افزایش یافته که می‌تواند به افزایش ساخت و سازها و تولید مسکن منجر شود.
وی افزود: با توجه به رشد هزینه‌های ساخت و ساز، لازم بود که تسهیلات ساخت نیز افزایش یابد. در صورتی‌که تسهیلات 450 میلیون تومانی به سازنده پرداخت و پس از دوران مشارکت به خریدار منتقل شود، نه تنها شاهد افزایش تولید مسکن خواهیم بود، بلکه هیچ اثر تورمی نیز به دنبال نخواهد داشت.
وی در عین حال با اشاره به این‌که سود این تسهیلات بالاست، اضافه کرد: به همین دلیل هزینه سازنگان افزایش می‌یابد و بایستی نرخ سود وام کاهش یابد.دبیر کانون سراسری انبوه‌سازان رسوب سپرده (10 درصد) را از موانع استفاده از وام 450 میلیون تومانی ساخت مسکن دانست و خواستار رعایت مصوبات شورای پول و اعتبار در این زمینه شد.
ایمان مجابی کارشناس مسکن در گفتگو با روزنامه «آفتاب یزد» در مورد چشم انداز و تاثیرات افزایش وام مسکن به میزان 450 میلیون تومان در سال 1400 و اظهار خوشبینی و خشنودی انبوه‌سازان می‌گوید: به طور قطع این اقدام می‌تواند عقب ماندگی در حوزه ساخت مسکن را تا حدود زیادی جبران کند و به امر تولید مسکن کمک کند، اما این موضوع را باید از دو روی سکه نگریست و آن اینکه در کنار تحرکی که این موضوع می‌تواند ایجاد کند اما در حل اساسی مسئله مسکن برای جامعه راهگشا نخواهد بود، چرا که وقتی قیمت مسکن در کلانشهرهایی مانند تهران متوسط 27 میلیون تومان است، این وام برای یک واحد 75 متری که معادل 2 میلیارد تومان خواهد شد، در واقع یک چهارم ارزش آن خواهد بود که باز هم نقدینگی سه چهارم مابقی در دسترس بیشتر مستاجران که تا کنون خانه‌ای نیز برای فروش ندارند نیست. کما اینکه پرداخت قسط آن با توجه به شرایط حقوق مردم در مقابل تورم و گرانی رایج محل مناقشه خواهد بود.
وی با ابراز تاسف از اینکه در سال‌های اخیر بانک‌ها توجهی به حوزه مسکن که یک پیشران اقتصادی است، نداشته‌اند و از پرداخت تسهیلات ساخت مسکن صرف نظر می‌کنند اظهار می‌کند: با توجه به اینکه بی‌توجهی نظام بانکی به پرداخت سهم بخش ساخت مسکن از تسهیلات پرداختی بر تولید و عرضه این کالای اساسی تاثیر منفی گذشته و به دنبال آن زمینه افزایش قیمت نجومی مسکن را به دنبال داشت، لذا مجلس شورای اسلامی در قالب تبصره ۱۸ قانون بودجه سال ۱۴۰۰، نظام بانکی را به پرداخت سهم ساخت مسکن از تسهیلات پرداختی معادل مبلغ ۳۶۰ هزار میلیارد تومان مکلف کرد تا مبلغ مذکور در حوزه احداث و نوسازی ۴۰۰ هزار واحد مسکن روستایی و شهرهای زیر ۲۵ هزار نفر و ۸۰۰ هزار واحد مسکونی در سایر شهرهای کشور هزینه شود.مجابی با مروری بر جزئیات تبصره۱۸ قانون بودجه ۱۴۰۰ می‌گوید: در سال ۱۴۰۰ هر متقاضی واجد شرایط مورد تایید وزارت راه و شهرسازی می‌تواند از تسهیلات ۳۰۰ میلیون تومانی با دوره بازگشت ۲۰ سال استفاده کند. مجابی با تاکید بر اینکه ساخت مسکن یک پیشران اقتصادی است که ۱۸۶حرفه به آن مرتبط است، می‌افزاید: در حالی نظام بانکی در سال‌های اخیر سهم بخش مسکن را پرداخت نکرده که با توجه به اهمیت تامین سرپناه در معیشت مردم باید نسبت به احیای این سهم اقدام کرد و ۳۶۰ هزار میلیارد تومان از منابع داخلی بانکی را به ساخت ۱.۲میلیون واحد مسکونی در سال هدایت کرد.
وی در ادامه با بیان اینکه این وام با انتقال به خریدار می‌تواند باعث افزایش نسبی توان برخی از خریداران و نه تمام آنها شود، می‌افزاید: البته باید توجه داشت که سود این وام ۱۸ درصد است که ماهانه بیش از ۶ میلیون تومان اقساط آن است و ممکن است خریدار با توجه به شرایط اقتصادی دشوار این روزها توان پرداخت اقساط آن را نداشته باشد! کما اینکه مسئله دوم مورد توجه نمایندگان به تامین مالی ساخت مسکن در این مصوبه، توجه به مسئله خانوارهای پرجمعیت بوده است. از همین رو حداقل ۲۰درصد از منابع ۳۶۰ هزار میلیارد تومانی موضوع این قانون معادل ۷۲ هزار میلیارد تومان به خانوارهایی تعلق می‌گیرد که ۳ یا بیش از ۳ فرزند دارند، لذا این خانوارها در اولویت قرار گرفته‌اند. و در این خصوص هم این پرسش بدون پاسخ است که چنین خانوارهایی با هزینه کمرشکن معیشت اقتصادی تا چه حد بضاعت پرداخت اقساط آن را خواهند داشت!؟
این کارشناس مسکن با بیان اینکه کمک به سازنده همزمان با افزایش توان خریدار می‌تواند بازار مسکن را از رکود در ساخت و خرید و فروش خارج کند، می‌گوید: اگرچه این وام هم چندان نجات بخش نیست اما به هر حال نشان از رویکرد بیشتر برنامه‌های دولت و مجلس برای سال جدید دارد که امیدآفرین است و نشان خواهد داد امکان اصلاح بازار مسکن وجود دارد.
مجابی در ادامه با بیان اینکه طرح مسکن ملی، اتمام مسکن مهر، اجرای مصوبه اخذ مالیات از خانه‌های خالی همه می‌تواند تا حد زیادی موجب تولید و عرضه مسکن و ایجاد تعادل در بازار متلاطم مسکن شوند تصریح می‌کند: مصوبه جهش تولید مسکن نیز در صورت تصویب نهایی و ابلاغ، بندهای بسیار خوبی برای کمک به حمایت از تولید مسکن دارد. اینکه دولت تلاش دارد ۲۰ درصد تسهیلات کلی از سوی نظام بانکی به امر مسکن اختصاص یابد، در رونق تولید مسکن و کمک به خانه‌دار شدن جامعه هدف موثر است.
این کارشناس مسکن با بیان اینکه بر اساس تقاضای موجود سالانه به تولید یک میلیون واحد مسکونی نیازمندیم می‌افزاید: عقب‌ماندگی در سال‌های گذشته در امر تولید مسکن باعث جاماندن جامعه هدف از خانه‌دار شدن شده است، لذا مشوق و مصوبات حمایتی لازم است تا هم تولید مسکن ملی و هم ساخت مسکن توسط بخش خصوصی سرعت گیرد.
وی با استناد به قرار و عزم دولت برای اخذ درآمد مالیات از خانه‌های خالی و لوکس به صندوق تامین مسکن با هدف هزینه تولید مسکن می‌گوید: این اقدام می‌تواند تعادل را به بازار مسکن بازگرداند.
مجابی در مجموع چنین اظهار امیدواری می‌کند که در صورت عملیاتی شدن اعطای وام ۴۵۰ میلیون تومانی ساخت، واریز درآمد مالیاتی خانه‌‎های خالی به صندوق تامین مسکن و اختصاص ۲۰ درصدی تسهیلات نظام بانکی به بخش مسکن، امسال سال خوبی برای بخش مسکن رقم بخورد.
حال با توجه به وضعیت ترسیم شده از سوی کارشناس یادشده و در عین حال ابهام‌های مهمی که در زمینه توان مردمان بدون نقدینگی حداقلی وجود دارد و آفتاب یزد می‌کوشد در گزارش تفصیلی دیگری آن‌را مورد ارزیابی دقیق قرار دهد، باید دید آیا این نوع وام که برای مسکن در کلانشهرها و حتی شهرهای متوسط با رقم ناچیز خواهد بود موجب خروج خریداران مستاصل به لحاظ اقتصادی از اغماء خواهد شد!؟ یا تحریک هر چند جزیی این وام موجب کاهش فشار تقاضا و شکستن بخشی از حباب ایجاد شده در بازار مسکن خواهد گردید.