تشنگی در کمین 90 روستای مشهد

دشت تشنه مشهد هرسال چشم انتظار بارندگی ها بوده تا بتواند آب مورد نیاز زائران و مجاوران خود را تامین کند اما خشکسالی و کم آبی سال های اخیر مشکلات جدی برای دسترسی به آب شرب به ویژه در روستاهای اطراف این شهر به وجود آورد. این مشکلات تا حدی در سال های گذشته جدی بود که گاهی به دلیل کم آبی این روستاها در تابستان گرم و در دمای 40 درجه با گلایه های جدی از سوی مردم و اهالی این روستاها همراه بود که البته با راه حل هایی موقتی تسکین یافت. از سال گذشته اما با ادغام آب و فاضلاب روستایی و شهری و زیر پوشش گرفتن روستاهای مشهد توسط آبفای مشهد بخشی از نیاز آن ها از محل اعتبارات شهری این شهرستان تامین  شد و اقداماتی هم در این زمینه صورت گرفت اما هنوز کاملا تکمیل نشده و راه بسیاری تا بهبود کامل اوضاع هست. با وجود زمستان خشک 99 و بارندگی کم فروردین نگرانی ها در این زمینه افزایش  یافته و به گفته مدیران آبفا تعداد بیشتری از روستاهای اطرف مشهد با خطر بی آبی یا کم آبی شرب مواجه خواهند بود. طوری که به گفته مدیر منطقه 5 آبفای مشهد حدود 90 درصد با مشکل آب شرب مواجه خواهند بود. هرچند حسین اسماعیلیان، مدیرعامل آبفای مشهد نیز در این باره می گوید: سال گذشته 40 روستا در شهر مشهد با بحران آب روبه رو بوده اند اما براساس برآورد جدید در سال 1400حدود 61 روستاها با مشکل کم آبی و بی آبی مواجه می شوند. البته تمهیداتی در این زمینه اندیشیده شده و آب رسانی با تانکر در دستور کار قرار گرفته است. خشکسالی بی سابقه در مشهد به گزارش خراسان رضوی، اسماعیلیان با اشاره به بارندگی کم در سال گذشته بیان کرد: بیشتر منابع آبی شرب روستاها ارتباط مستقیمی با بارندگی دارد چون اکثر آن ها از طریق چشمه، قنات و چاه های کم عمق با دبی پایین تامین می شود که با توجه به این که وضعیت بارندگی های اخیر بسیار نامتعادل بوده و در 40 سال گذشته سابقه نداشته این حجم از بارندگی به این ترتیب که در مشهد متوسط میزان بارندگی از استان نیز پایین تر بوده با این که در سال های گذشته همواره بارندگی در شهر مشهد از میانگین استان بالاتر بوده است. کاهش 70 درصدی آب دهی 2 قنات  مشهد  وی همچنین تاکید کرد: دو قنات در شهر مشهد از منابع آبی این شهر بوده که به نسبت مدت مشابه سال گذشته حدود 70 درصد کاهش آب دهی داشته و بیش از دو سوم کاهش را شاهد هستیم و این مسائل به تعداد روستاهایی که در شهر مشهد دچار مشکلات آب شرب می شوند ارتباط مستقیم دارد.  مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب مشهد همچنین تصریح کرد: در سال گذشته اقداماتی برای تامین آب شرب روستاهای مشهد انجام شده، برخی از این روستاها به شبکه آب شرب مشهد متصل شده اند. وی در پاسخ به این سوال که سرنوشت 79 روستای بحرانی مشهد که سال گذشته اعلام شده بود به کجا رسید توضیح داد: مشکلات مربوط به آب شرب در روستاها به چند دسته تقسیم می شود، مشکلاتی که مربوط به کیفیت آب و مشکلاتی که مربوط به کمیت آن  است، از این نظر تعداد روستاهای بحرانی ما تا 140  روستا می‌رسیده که به شکلی یکی از این مشکلات را داشتند که 79 روستا در اولویت اصلی و اول بحران آبی و 61 روستا هم در اولویت‌های بعدی  بودند اما با اقداماتی که انجام شده بخشی از آن ها نسبت به سال گذشته رفع شده است.   حفر 19 حلقه چاه در یک سال اسماعیلیان درباره اقدامات صورت گرفته در این زمینه نیز اظهار کرد: طبق برنامه ریزی سال گذشته ما باید 22 حلقه چاه حفر و 80 کیلومتر شبکه انتقال آب اجرا می کردیم که بخش قابل توجهی از این برنامه ریزی اجرا شده است. تاکنون 19 حلقه چاه حفاری شده که عدد بی سابقه و مهمی است چون مثلا در سال 98 به طور کلی سه حلقه چاه حفر شده بود اما در طول سال 99 ، توانستیم 19 حلقه چاه را حفر کنیم. در بحث شبکه نیز تا امروز 70 کیلومتر از شبکه انتقال آب اجرا شده که این مورد نیز در سال 98  درمجموع14 کیلومتر بوده است. مشکل آب رسانی به 79 روستای بحرانی تقریبا رفع شد وی افزود: به طور کلی به خصوص در 79 روستای اولویت اول، برنامه زمان بندی ما با پیشرفت حدود 90 درصدی انجام شده است و مثلا اگر چاهی حفر شده ، بخشی از لوله گذاری آن هنوز به پایان نرسیده که البته عمده پروژه عمرانی همان حفر چاه بوده است و بقیه زمان زیادی نیاز ندارد. اسماعیلیان همچنین با اشاره به گزارش های قبلی خراسان رضوی درباره برخی روستاهای بخش مرکزی مشهد توضیح داد: با توجه به گزارش هایی که خود شما هم از وضعیت آبی روستاهای بزرگی مانند همت آباد، گرجی سفلی و دهرود داشته و پیگیری کرده اید امسال ان شاءا... در این روستاها مشکلی نخواهیم داشت چون به شبکه اصلی آب شرب مشهد متصل شده اند. تحت پوشش قرار گرفتن 40 روستای جدید عباس اسحاقیان، مدیر منطقه 5 آبفای مشهد نیز گفت: منطقه 5 آبفای مشهد مربوط به کلیه روستاهای مشهد و سه شهر بینالود، ملک آباد و رضویه است که در ابتدای ادغام شرکت آب و فاضلاب شهری و روستایی 222 روستا تحویل گرفتیم اما در این مدت یک ساله این تعداد به 230 روستا افزایش یافته است و طبق الزامی که مدیرعامل آبفای مشهد مشخص کرده 80 روستای غیر تحت پوشش را نیز باید تحویل بگیریم که امسال 40 روستا را باید تحت پوشش قرار دهیم، این روستاها تاسیسات آب رسانی دارند که طبق قانون باید تحت پوشش آبفا قرار گیرند که از 80 روستا، اولویت ما با روستاهایی بوده که مردم خودشان تمایل به ادغام با شبکه آبفای مشهد داشته اند، این روستاها با مشکلات مختلفی روبه رو هستند، بعضی کنتور ندارند، برخی شبکه و تعدادی از آن ها  هم بی آبی داشته اند یا لوله گذاری در آن روستاها انجام نشده است. 60 روستا خوش بینانه است، برآورد ما 90 روستاست مدیر منطقه 5 آبفای مشهد تصریح کرد: درخصوص برآورد روستاهایی که با مشکل آب روبه رو هستند طبق گفته مدیرعامل شرکت، حدود 60 تا 70 روستا در شرایط فعلی است اما با روستاهایی که در حال تحویل آن هستیم قطعا مشکلات تامین آب به شکلی خواهد بود که نیاز به آب رسانی دارند و جمع برآورد حدود 90 روستا خواهد بود. وی تاکید کرد: برای تامین نیاز آبی روستاها جایی که امکان اتصال به شبکه آب شهر را داشتیم روستاها را به شبکه آب مشهد وصل کردیم و در بقیه روستاها نیز از نظر حفر چاه جدید و لایروبی قنات و چاه و چشمه ها و جلوگیری از هدررفت آب سعی کردیم بازدهی را افزایش دهیم و امسال هم با موافقت مدیرعامل شرکت حفر 15 حلقه چاه دیگر در دستور کار قرار گرفته که آن را هم انجام می دهیم اما بالاخره با این شرایط یک راه جدی ما آب رسانی با تانکر و ایجاد مخزن در روستاهاست. آب شهر مشهد در لوله روستاها اسحاقیان در پاسخ به این سوال که آیا متصل شدن این روستاها به شبکه مشهد، این شهر را با مشکلات آبی روبه رو می کند؟ توضیح داد: نیاز آبی روستاها به مراتب بسیار کمتر از شهر است و اولویت اصلی تامین آب از طریق چاه و قنات های موجود در روستاهاست اما مازاد بر نیاز آن و بخشی از کمبود را از طریق شبکه آب مشهد تامین می کنیم که  ان شاءا...  مشکلی برای شبکه ایجاد نخواهد کرد. وی افزود: انشعابات غیر مجاز در روستاها یکی از معضلات جدی ماست و سال گذشته سه هزار و 200 انشعاب غیرمجاز شناسایی کردیم که از این تعداد هزار و 200 اشتراک ایجاد شد و جریمه هایی را پرداخت کردند، برخی از آن ها نیز به طور کلی قطع شدند. همین موضوع یکی از مشکلات جدی کم آبی در برخی مناطق است که به ویژه در باغ ویلاها با مصرف بالای خود برای روستاها کم آبی را به همراه دارد. اسحاقیان تاکید کرد: با توجه به گستردگی و فراوانی روستاها انشعابات غیر مجاز بسیار بالاتر از این هاست و نکته جالب توجه این است که برخی از این انشعابات توسط شوراهای روستا به صورت غیرمجاز واگذار می شود که برای هر منطقه یک پیمانکار شناسایی انشعابات غیر مجاز در نظر گرفتیم که با شناسایی آن ها این انشعابات غیر مجاز قطع شوند. وعده های عمل نشده برای تامین آب شرب روستاها سال گذشته نیز پس از پیگیری های روزنامه خراسان درباره مشکلات آب شرب روستاهای مشهد، پیشنهاد تامین آب شرب روستاهای بحرانی را از محل موکب های اربعین دادیم که سال گذشته به دلیل شیوع بیماری کرونا راهپیمایی اربعین برگزار نشد، پیشنهادی که به همکاری بنیاد کرامت آستان قدس رضوی و آبفا برای تامین اتاقک و کانکس دستگاه های کلرزنی و تجهیزات آب رسانی منجر شد. پس از چندین جلسه و بازدید میدانی از روستاهای هدف، قرار بود سال گذشته این اقدامات انجام شود اما هر بار طرح و برنامه های دو طرف مورد توافق قرار نگرفت، هرچند در آخرین جلسه حامد صادقی، معاون خدمات اجتماعی بنیاد کرامت آستان قدس رضوی سه روستا در بخش رضویه و روستای کنبیست در بخش مرکزی را مصوب و قول اجرای پروژه تا پایان سال 99 را اعلام کرد.  اسحاقیان، مدیر منطقه 5 آبفای مشهد همچنین درباره این توافق و اجرای این تعهدات نیز گفت: طبق اعلام آستان قدس، برنامه ریزی برای همکاری در این بخش و تامین کانکس و تجهیزات دیگر انجام شده و حتی بودجه این کار نیز در نظر گرفته شده اما هنوز کار عملیاتی صورت نگرفته است.  وی افزود: با توجه به این که چندین بار اعلام شد از طرف آستان قدس بودجه ای برای این  کار در نظر گرفته شده است ما دیگر برنامه ای برای آن موارد پیش بینی نکردیم و اولویت را برای بقیه روستاها گذاشتیم و فعلا منتظر هستیم، به نظرم به زودی عملیات اجرایی آن طرح ها نیز انجام خواهد شد. از سوی دیگر امیری کارشناس امور مجاورین معاونت خدمات اجتماعی بنیاد کرامت آستان قدس نیز در این باره می گوید: با توجه به این که طرح های اعلامی آبفا از نظر آستان قدس تاثیری جدی در آب رسانی و تغییر کیفیت تامین آب شرب سالم در روستاها نداشت چند بار تقاضای تغییر طرح را دادیم و درنهایت تا امروز برای پنجمین بار طرحی از سوی آبفا پیشنهاد شده که براساس نظرات جمعی بوده  است و امیدوارم تا چند روز آینده تایید و کار اجرایی آغاز شود.