امیدی تازه از دل پیشین-مند


محمد سرگزی نماینده زابل در گفتگو با آفتاب یزد: کشورهای افغانستان و پاکستان نیازمندی‌های زیادی به کالاهایی که در کشور ما تولید می‌شود، دارند. این فرصتی است که مردم ما بتوانند از امکانات بازارچه‌های محلی برای رونق دادن به زندگی و کسب و کار خود استفاده کنند
آفتاب یزد: مرزنشینان ایران یکی از دلیرترین و سختکوش‌ترین گروه‌های این کشور هستند. کافی است به تاریخ این سرزمین رجوع کنیم تا ببینیم آن‌ها که لب خط زندگی می‌کنند چه فداکاری‌ها و از جان‌گذشتگی‌هایی برای ایران به خرج داده‌اند. در مواقع جنگ، قحطی، رکود و بسیاری از بحران‌های دیگر نخستین کسانی که تحت تاثیر قرار می‌گرفتند مردمان حاشیه‌ی سرحدات بودند. این هم‌میهنان همواره به دلیل مرزنشینی یکی از دشوارترین سبک‌های زندگی را داشته‌اند. آن چه که در گذشته بیشتر زندگی آن‌ها را با آسیب روبه‌رو می‌ساخت جنگ و دست‌درازی کشورهای همسایه بود. اما امروز شکل آسیب تغییر یافته و زندگی حدنشینان ایران با دشواری‌های تازه‌ای مواجه شده است.مرزنشینان به دلیل دوری از پایتخت کشور بهره‌ی کمتری از امکانات به ویژه امکانات اقتصادی نظیر شغل با درآمد مناسب، داد و ستد پر سود و برخورداری‌هایی از این دست برده‌اند. بسیاری از این مردم حتی از پیدا کردن شغل با درآمد حداقل نیز ناتوانند. دوری از مرکز در کشور پهناوری مانند ایران، زندگی اقتصادی دشواری را برای بسیاری از مرزنشینان رقم زده است. البته شاید منصفانه نباشد که تمام مسئولیت شرایط اقتصادی ناگوار مردمان مرزنشین را بر گردن جغرافیا و وسعت کشورمان بیندازیم. چرا که در کشورهای وسیع و پهناور نیز می‌توان با برنامه‌ریزی، دلسوزی و تدبیرهای درست و کارآمد زندگی قابل قبول و نسبتا نزدیک به زندگی پایتخت‌نشینان برای مرزنشینان ایجاد کرد.
>تفاهم‌نامه توسعه تجارت مرزی و تاسیس گذرگاه‌های مشترک
یکی از روش‌های رونق دادن به زندگی اقتصادی و اجتماعی مرزنشینان در هر کشوری، تسهیل ارتباطات اقتصادی آنان با مردمان کشورهای همسایه است. افزایش گذرگاه‌های مرزی، ایجاد منطقه‌ی آزاد مرزی و گسترش بازارچه‌های مرزی از مهم‌ترین عوامل بهبود وضعیت معیشت مرزنشینان است. در همین رابطه چند روز پیش یک گذرگاه مرزی جدید بین ایران و پاکستان راه‌اندازی شد. این گذرگاه که در شهر ایرانشهر قرار دارد و "پیشین-مند" نام گرفت، سومین گذرگاه مرزی دو کشور ایران و پاکستان است. به گزارش ایرنا، در روز اول اردیبهشت امسال «همزمان با سفر شاه محمود قریشی وزیر امور خارجه‌ی پاکستان به ایران، سومین گذرگاه مرزی مشترک با جمهوری اسلامی ایران در منطقه مند (پاکستان) و پیشین (ایران) با حضور مقامات ارشد دو کشور افتتاح شد. این سومین سفر وزیر امور خارجه پاکستان به ایران در طول سه سال گذشته است. قریشی در سوم دی ماه ۹۷ و ۲۱ دی ماه ۱۳۹۸ دو سفر رسمی به ایران داشت.» به گزارش ایسنا وزارت امور خارجه‌ی پاکستان پیش از این دیدار، اطلاعیه‌ای نیز با این محتوا منتشر کرد: «تفاهم‌نامه توسعه تجارت مرزی و تاسیس گذرگاه‌های مشترک نیز در طول این سفر میان هیئت‌های ایران و پاکستان امضا می‌شود.»


>دستاوردی بزرگ و تاریخی
افزایش گذرگاه‌های رسمی میان دو کشور، تاثیر به‌سزایی در وضعیت اقتصادی هر دو کشور به ویژه وضعیت اقتصادی شهرها و روستاهای هم‌جوار گذرگاه‌ها دارد. در همین راستا «وزیر صنایع دفاعی پاکستان به عنوان رئیس هیئت این کشور در مراسم افتتاح سومین مرز رسمی با جمهوری اسلامی ایران گشایش گذرگاه پیشین-مند را دستاوردی بزرگ و تاریخی برای دو کشور دانست که تعهد دولت عمران ‌خان برای تحکیم روابط با ایران را نشان می‌دهد. زبیده جلال خان خاطرنشان کرد که گشایش سومین مرز مشترک یک اقدام تاریخی است که موجب تامین منافع مشترک ایران و پاکستان می‌شود. این بانوی سیاست‌مدار پاکستانی به دلیل تعلق وی به منطقه بلوچستان، از نزدیک با مشترکات دو کشور دوست و همسایه جمهوری اسلامی ایران و پاکستان آشنا است و به عنوان نماینده منتخب از ایالت بلوچستان مصمم به تحکیم روابط میان دو کشور و استفاده از ظرفیت وزارتخانه تولیدات دفاعی برای گسترش همکاری‌های
همه جانبه به ویژه در حوزه مدیریت مرزی، همکاری‌های دفاعی و اقتصادی است. وی با ابراز خرسندی از مواضع همسو و هماهنگ مسئولان ایران و پاکستان در مدیریت مرزی و نگاه مثبت به لزوم گسترش همکاری‌های تجاری، از آمادگی خود برای انجام سفر رسمی به جمهوری اسلامی ایران در آینده نزدیک خبر داد.»
>ایجاد فرصت‌های شغلی برای مرزنشینان
زبیده جلال به امکان ایجاد فرصت‌های شغلی و بهبود زندگی مرزنشینان پس از احداث سومین گذرگاه مرزی نیز اشاره کرد. زبیده جلال با یادآوری حضورش در مراسم افتتاح دومین گذرگاه رسمی ایران و پاکستان در منطقه ریمدان-گبد و گام‌های بعدی دو کشور برای توسعه زیرساخت‌ها و احداث بازارچه مرزی مشترک، گفت: تهران و اسلام‌آباد در مسیر تعمیق روابط دیرینه قدم برمی‌دارند و تحولات اخیر در مرزهای مشترک نیز مظهر عزم و تعهد آنان برای تحکیم مناسبات به ویژه اهمیت بهبود زندگی مرزنشینان دو کشور است. یکی از اهداف سیاست خارجی پاکستان و چشم انداز رویکرد دولت عمران‌ خان نخست وزیر این کشور، توسعه روابط با جمهوری اسلامی ایران است و ما گشایش سومین مرز رسمی با کشور همسایه خود را در زمره تحقق همین هدف مشاهده می‌کنیم. گشایش گذرگاه پیشین-مند
باعث ایجاد فرصت‌های شغلی برای ساکنان هر دو سوی مرز، بهبود امرار معاش قشر ضعیف، رونق همکاری‌های اقتصادی سطح بالا و همچنین تقویت تجارت قانونی میان ایران و پاکستان می‌شود.دومین گذرگاه رسمی میان ایران و پاکستان به نام «مرز ریمدان ایران و گبد پاکستان با حضور محمد اسلامی وزیر راه و شهرسازی و وزیر تولیدات دفاعی پاکستان، استاندار سیستان و بلوچستان و مسئولانی از وزارتخانه‌های کشور، خارجه و صنعت و معدن روز شنبه ۲۹ آذر ۹۹ (۱۹ دسامبر ۲۰۲۰) به صورت رسمی افتتاح شده بود.
>از ظرفیت مناطق مرزی استفاده کنیم
توجه به مناطق مرزی به عنوان ظرفیت بالقوه‌ی اقتصادی به حدی مهم است که امروزه بسیاری از کشورها با برنامه‌های بلندمدت به فکر بهره‌برداری از امکانات مرزی هستند. محمد سرگزی نماینده‌ی استان سیستان و بلوچستان در مجلس یازدهم در این خصوص به آفتاب یزد می‌گوید: « بسیاری از شهرهای مرزی متاسفانه به لحاظ توسعه‌یافتگی در شرایط مساعد و خوبی قرار ندارند. اشتغال در این شهرها از نرخ بسیار پایینی برخوردار است. به همین دلیل شرایط اقتصادی نیز وضعیت مطلوبی ندارد. اما می‌توان این شهرها را از این وضعیت نجات داد. در واقع می‌توان در هر منطقه برای ایجاد توسعه از سیاست‌هایی خاص بهره‌مند شد. در مورد مناطق مرزی نیز باید از ظرفیت مرزنشین بودن به خوبی استفاده کنیم. ما می‌توانیم از مرز به عنوان یک امتیاز برای بهبود بخشی از جنبه‌های معیشتی مردم بهره گیریم.»
>بازارچه‌های محلی فرصتی برای مرزنشینان
این نماینده‌ی مجلس در ادامه افزود: «کشورهای افغانستان و پاکستان نیازمندی‌های زیادی به کالاهایی که در کشور ما تولید می‌شود دارند. این فرصتی است که مردم ما بتوانند از امکانات بازارچه‌های محلی برای رونق دادن به زندگی و کسب و کار خود استفاده کنند. در حال حاضر متاسفانه از ظرفیت مرز سیستان و افغانستان که خط مرزی نسبتا طولانی دارد، استفاده نشده است. گذرگاه پیشین-مند در شهر ایرانشهر احداث شده است و تاثیر خوبی بر وضعیت اقتصادی منطقه خواهد داشت. بازارچه‌های محلی و گذرگاه‌های رسمی در اشتغال مردم محلی و مراودات چمدانی آن‌ها بسیار دخیل هستند و در برقراری ارتباطات برای خرید و فروش کالاها با مردم کشورهای همسایه موثرند.»
>افزایش امنیت منطقه
سرگزی در خصوص تجربه‌ی بازارچه‌های مرزی قبلی می‌گوید: «بازارچه‌های مرزی قبلی که در استان راه‌اندازی شد، فرصت بسیار مناسبی را برای خرید و فروش و اشتغال در منطقه ایجاد کرد. این بازارچه‌ها تجربه‌ی خوبی بود که حدود 1000 نفر در آن‌ها به کار مشغول شدند. بازارچه‌های محلی به طور مستقیم روی زندگی مردم تاثیرگذار هستند. گذرگاه پیشین-مند در شرایطی افتتاح شد که درخواست آن از طرف کشور پاکستان صورت گرفت. کشور پاکستان در گذشته چندان اعتقادی به بازارچه‌ی مرزی نداشت. این که کشور پاکستان امروز چنین درخواستی را ارائه داده است برای ما فرصت مناسبی را ایجاد خواهد کرد. زیرا با توجه به شرایط تحریمی ما هر چه تعداد این گذرگاه‌ها و بازارچه‌های مرزی بیشتر باشد، مبادلات و اقتصاد ما بیشتر تقویت می‌شود. ما باید مبادلات مرزی را افزایش دهیم. بدین ترتیب تغییر خوبی در وضعیت اقتصادی کشور، حوزه‌ی تولید و فروش و همچنین وضعیت معیشت مردم منطقه ایجاد می‌شود. از سویی باید به نکته‌ی دیگری هم اشاره کنم. هر چه مبادلات مرزی میان ما و پاکستان بیشتر باشد، امنیت منطقه بیشتر تامین می‌شود.»گذرگاه پیشین-مند به عنوان جنوبی‌ترین گذرگاه در خط مرزی ایران و پاکستان، می‌تواند امیدهای تازه‌ای را در دل مردم منطقه ایجاد کند. مردمی که شاید مهم‌ترین دغدغه‌شان شغلی مناسب و درآمدی قابل قبول است. هر کدام از مناطق کشور ما، از بنادر گرفته تا کوه‌ها و مرزها از ظرفیت ویژه‌ای برای تقویت و رونق گرفتن برخوردار هستند. کافی است به ظرفیت‌های منحصر به فرد هر منطقه توجه شود تا در پی آن سیاست‌های لازم برای بهبود وضعیت معیشت مردم اتخاذ شود. بدین ترتیب می‌توان تا حد زیادی شرایط را در مسیر یک زندگی شایسته برای همه‌ی مردم ایران فارغ از جغرافیای زیست آن‌ها فراهم کرد.