گروه اقتصادی – کورش شرفشاهی: فراز و فرودهای بورس به سمتی رفت که عده ای را به مرز ورشکستگی کشاند و از آنجا که گمان می کردند حق شان ضایع شده، برای بدست آوردن حقوق از دست رفته، به کف خیابان آمدند، روندی که همچنان ادامه دارد وهر از چندگاهی شاهد حضور معترضان در مقابل دستگاههای مختلف از جمله سازمان بورس و مجلس شورای اسلامی هستیم. در نتیجه این اعتراضها، بیم آن می رود که پدیده های امنیتی اجتماعی به وجود بیاید که سوژه ای برای رسانه های آن طرف آب بشود و نظام را تحت تاثیر خود قرار دهد. از آنجا که متخصصان باید در این زمینه اظهار نظر کنند و راهکار بیندیشند، بیش از ۱۰۰ نفر از مدیران و کارشناسان بازار سرمایه با صدور بیانیهای، راهکارهایی را برای بهبود وضعیت بازار سهام و خروج از بحران کنونی ارائه کردند.

پیشنهاد به جای گلایه

نکته مهم اینجاست که این ۱۰۰ نفر به جای گلایه و انتقاد، راهکار ارایه کرده اند که باید دید تا چه اندازه اجرایی می شود. این افراد در نامهای به سران قوا، ۸ راهکار عملی برای بازگشت مجدد اعتماد سرمایهگذاران به بازار بورس و تامین نقدینگی جهت بهبود وضعیت معاملات را پیشنهاد کردند. در این نامه آمده است: میدانیم که روزانه و هفتگی دهها نامه دریافت میکنید که در آن درد سهامداران مظلوم بورس را برایتان تعریف میکنند و چهبسا بهتر از ما از نابسامانیهایی که موجب این شرایط شده است، مطلع باشید. امروز، در بازار سرمایه، عرضه بر تقاضا فزونی یافته که بیشک برای این موضوع دلایل اقتصادی وجود دارد اما دلایل رفتاری آن بیشتر است. سرمایهگذاران ترسیده و احساس میکنند در این وادی تنها و بیحامی هستند. احساس میکنند پشتشان خالی شده و تمام آن وعدههای خوش صرفا جهت گذر از آن برهه خاص بود. ما فکر میکنیم اگر این حس امتداد پیدا کند، توسعه اقتصادی کشور و به تبع آن بازار سرمایه در آینده با مشکلات عدیدهای مواجه میشود. از همین رو پیشنهاد میکنیم بار دیگر دست در دست هم دهیم و این مشکل را فارغ از هر عقیده و جناحبندی سیاسی به خاطر مردم و کشورمان حل کنیم. بیایید به خاطر بیاوریم که هر جا یکدل و متحد کنار هم بودهایم تهدید را مرتفع کرده و آن را به فرصت تبدیل کردهایم.

تاخیر در مالیات پردازی

در پیشنهاد اول آمده است: بازار سرمایه مانند دیگر بخشهای اقتصاد با اندکی تاخیر مالیات را پرداخت کند. بابت فروش هر سهم، سرمایهگذار نیمدرصد ارزش معامله را به عنوان مالیات پرداخت میکند. این نیمدرصد به نام دولت در صندوق تثبیت بازار سرمایه سرمایهگذاری شده و با وجوه آن برای خرید سهام ارزنده بازار اختصاص یابد.هر زمان بازار سرمایه به وضعیت طبیعی بازگشت، سهام این صندوق به ارزش روز (که قطعا بالاتر از قیمتهای امروز خواهد بود) فروخته شده و به حساب سازمان امور مالیاتی برگردد.

کمک صندوق توسعه

در پیشنهاد دوم با تاکید بر اینکه قانون را اجرا کنید آمده است: پرداخت یک درصد از منابع صندوق توسعه ملی به صندوق تثبیت قانون است. همچنین در پیشنهاد سوم آمده که در کمیته تخلفات بازار سرمایه و دادگاه جرایم اقتصادی هر ماه ارقامی به عنوان جریمه و مجازات از فعالین و مدیران اخذ میشود تا سپریشدن شرایط کنونی، این ارقام به مانند مالیاتها به صندوق تثبیت واریز شود و با عادیشدن شرایط به حساب خزانه دولت بازگردد.

تدبیر برای تشویق

در پیشنهاد چهارم با تاکید بر اینکه باید برای تشویق طرف تقاضای بازار تدابیری اخذ کنیم، برای دستیابی به این هدف در سه بند آمده است: صندوقهای توسعه و تثبیت بازار امروز به انباشتی از دارایی سهام تبدیل شدهاند و توازن وجه نقد و سهام در آن از بین رفته است. این صندوقها برای گذر از شرایط کنونی بخشی از سهام موجود در پرتفوی را عادلانه و با نرخ سود متناسب به صورت اقساطی به تمام علاقهمندان (با رعایت شرایط انصاف و عدالت) واگذار کنند تا هم خصوصیسازی تعمیق یابد هم با افزایش وجوه نقد این صندوقها دوباره موفق به انجام رسالت خود شود. در شرایط کنونی افراد زیادی حاضرند تسهیلات گرفته و در طرف تقاضا به خرید سهام بپردازند ولی قوانین دستوپاگیر سازمان بورس و بانک مرکزی گاه مانع از این کار میشود. بازار سرمایه ایران قادر به تامین منابع از درون خویش است ولی تحقق این امر نیاز به پالایش قوانین دارد. لذا تقاضا میشود به ریاست سازمان بورس و بانک مرکزی دستور دهید با فوریت زمانی مسیر را برای علاقهمندان به سرمایهگذاری بلندمدت حدالامکان تسهیل نمایند. همچنین در سالهای گذشته پروندههای بسیاری برای فعالان بازار سرمایه تشکیل شد که حرف و حدیثهای فراوان درباره آنها وجود دارد. افراد بسیاری که حضورشان برای سرمایهگذاران قوت قلب بود، امروز دلخورند و سکوت پیشه کردهاند. عدالت ترمیمی راه حل عادلانهای برای حل این مشکل است که تقاضا داریم اجرای عدالت ترمیمی را از ریاست سازمان بورس خواستار شوید.

کنارگذاشتن قیمت گذاری دستوری

در پیشنهاد پنجم با انتقاد از اینکه قیمتگذاری دستوری با وجود مخالفت مسئولان همچنان در حال اجراست آمده است: در راستای حمایت از تولید، یکبار برای همیشه قیمتگذاری دستوری را کنار بگذاریم و تلاش کنیم فرآیندهای بازار را بهبود بخشیم.

حضور نمایندگان بورسی در جلسات

در پیشنهاد ششم با تاکید بر اینکه بازار به نرخ سود، ارز و سیاستهای خرد و کلان اقتصادی حساس است آمده است: نص صریح قانون این است که سازمان بورس اوراق بهادار محافظ منافع سرمایهگذاران خرد باشد. ریاست سازمان بورس در جلساتی که در آن تصمیمات مهم در سرنوشت میلیونها سهامدار در آن رقم میخورد، از جمله جلسات هیات دولت، حضور داشته باشد تا مبادا بخشنامه و سیاستی نافی منافع چند ده میلیون ایرانی اتخاذ گردد و در غیاب کانون سهامداران حقیقی نمایندهای از سازمان بورس به عنوان حافظ منافع سرمایهگذاران در تمام جلسات و شوراهای اقتصادی حضور داشته باشد.

اصلاح سریع قوانین

در پیشنهاد هفتم بر نیاز بروزسانی بخشهایی از قانون تجارت تاکید شده و آمده است: ثبت افزایش سرمایه شرکتها که به هیچ وجه عملیات پیچیدهای نیست گاهی به سال کشیده میشود و سرمایهگذار یک سال کامل دسترسی به داراییاش ندارد. پرداخت سود شرکتها در مدت ۸ ماه، آن هم از تاریخ برگزاری مجمع سالیانه که خود معمولا ۴ ماه بعد از پایان سال مالی است، در شرایط تورمی امروز قطعا ناعادلانه بوده و به هیچ وجه مشوق سرمایهگذاری بلندمدت نیست. این قوانین در فضای امروز به جای تشویق سرمایهگذاری بلندمدت، مجازاتکننده سرمایهگذاری بلندمدت است. پیشنهاد میکنیم کمیتهای در سازمان بورس برای اصلاح سریعتر این قوانین تشکیل شود.

توجه به سیاست های تشویقی

در پیشنهاد هشتم سیاستهای تشویقی یکی از ابزارهایی عنوان شده که میتواند به عنوان محرک در کنار نرخگذاریهای غیر دستوری کمک بزرگی به اقتصاد و بازارسرمایه داشته باشد و آمده است: تخفیفات مالیاتی، تعدیل نرخ ارز تسعیر بانکها، تخفیف نرخ خوراک پتروشیمیها و پالایشگاه و ... میتواند چراغ سبز قوی از سوی حاکمیت برای تقویت سرمایهگذاری و سهامداران این بازار باشد.

اتحاد برای دستیابی به موفقیت

در پایان این نامه آمده است: هدف ما از نگارش این نامه اعلام همدلی و همکاری برای رهایی و خروج از این شرایط است. بازار سرمایه ایران در ابتدای راه قرار دارد و میتواند در تولید و اقتصاد نقشآفرینی مولد داشته باشد. قلب سرمایهگذاران بورس ایران مانند قلب هر ایرانی دیگری برای وطنشان میتپد و جز افتخار برای این مرز و بوم چیزی از خداوند نمیخواهند. ما ایمان داریم اگر همگی دست در دست هم دهیم این مقطع را نیز به سلامت و پرافتخار سپری خواهیم کرد.