امریکا روابط متزلزل ترکیه- ناتو را متزلزل‌تر کرد

سرویس بین الملل جوان آنلاین: درحالی که مقامات ترکیه امیدوار بودند در دولت جدید امریکا سطح تنش‌ها بین دو کشور کاهش یابد، اما کاخ سفید با سیاست‌های خود بر تشدید این تنش‌ها دامن می‌زند. جو بایدن در اولین اقدام اعلانی خود در خصوص ترکیه، نسل‌کشی ارامنه به دست امپراطوری عثمانی در سال ۱۹۱۵ را به رسمیت شناخت تا روابط دو طرف بیش از پیش تیره‌تر شود. به گزارش خبرگزاری رویترز، در بیانیه رئیس‌جمهور امریکا که شنبه شب منتشر شد، آمده است: «در ۲۴ آوریل ۱۹۱۵، یک میلیون و ۵۰۰ هزار ارمنی به دست امپراطوری عثمانی قتل عام شدند. هر سال در این روز، ما کسانی را که در نسل‌کشی ارامنه در دوران عثمانی کشته شدند، یادآوری می‌کنیم تا بار دیگر بر تعهد خود برای جلوگیری از چنین رویدادی تأکید کنیم.» در اطلاعیه کاخ سفید همچنین بر ضرروت اتخاذ رویکردی مؤثر برای مدیریت و حل و فصل اختلاف‌ها میان دو کشور تأکید شده است. به نوشته رویترز، «این احتمالاً ضربه دیگری به روابط متزلزل میان این دو متحد عضو ناتو وارد می‌کند.» هفته گذشته بیش از ۱۰۰ عضو کنگره امریکا، در نامه‌ای به بایدن از وی خواستند که به طور رسمی وقایع سال ۱۹۱۵ را نسل‌کشی توصیف کند. امریکا همچنین در اقدامی پیشگیرانه و با توجه به نگرانی از برگزاری تظاهرات و اعتراضات ضد امریکایی به علت به رسمیت شناختن کشتار دسته‌جمعی ارامنه به دست عثمانی مقر‌های دیپلماتیک خود در ترکیه را دو روز تعطیل کرد.
سیاست به رسمیت شناختن کشتار ارامنه توسط دولت عثمانی از سوی رؤسای جمهور سابق امریکا نیز مطرح شده بود، اما آن‌ها به خاطر حساسیت‌های ترکیه، از این مسئله خودداری کرده بودند، اما بایدن سنت‌شکنی کرده و این اقدام را رسمیت بخشید. با توجه به اینکه در سال‌های اخیر ترکیه سیاست نزدیکی با روسیه را در پیش گرفته است، اقدام بایدن به نوعی در راستای تنبیه مقامات آنکارا انجام شده است. واشنگتن در دو سال گذشته بار‌ها ترکیه را به خاطر خرید سامانه‌های اس ۴۰۰ از روسیه مورد سرزنش قرار داده و هشدار داده است که قرارداد فروش جنگنده‌های پیشرفته اف ۳۵ به آنکارا را لغو خواهد کرد.
واکنش ترکیه
ترکیه که هر گونه کشتار ارامنه را توسط عثمانی رد می‌کند، نسبت به اقدام بایدن واکنش نشان داد. به نوشته روزنامه «دیلی صاباح»، وزارت خارجه ترکیه برای اعتراض به این تصمیم امریکا، دیوید ساترفیلد سفیر این کشور در آنکارا را احضار کرد. این وزارتخانه با صدور بیانیه‌ای ضمن محکوم کردن اعلامیه امریکا گفت: «مشخص است که این اعلامیه، هیچ مبنای حقوقی یا علمی ندارد و همچنین از حمایت مستند نیز برخوردار نیست. درخصوص وقایع سال ۱۹۱۵، هیچ‌کدام از شرایط لازم برای استفاده از عبارت «نسل‌کشی»، آنطور که در قوانین بین‌المللی آمده، وجود ندارد». به گزارش خبرگزاری آناتولی، مولود چاووش‌اوغلو، وزیر امور خارجه ترکیه با انتشار مطلبی در حساب توئیتر خود تأکید کرد: «ما این اظهارات که تنها پایه آن پوپولیسم است را کاملاً رد می‌کنیم.» چاووش‌اوغلو افزود: «کلمات نمی‌توانند تاریخ را تغییر دهند. ما نیز نمی‌توانیم تاریخ خود را از کسی دیگر یاد بگیریم.» سخنگوی ریاست جمهوری ترکیه در واکنش به اقدام رئیس‌جمهور امریکا در به‌رسمیت شناختن نسل‌کشی ارامنه گفت‌: «امریکا باید به گذشته خود نگاه کند.» ترکیه که یکی از متحدان اصلی امریکا در پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) به شمار می‌آید، بار‌ها به واشنگتن درباره به رسمیت شناختن نسل‌کشی ارامنه هشدار داده و اعلام کرده که این حادثه بخشی از درگیری‌ها در جریان جنگ جهانی اول بوده است.
ارمنستان که خود را قربانی نسل‌کشی به دست عثمانی‌ها می‌داند، از سیاست جدید واشنگتن استقبال کرده است. به گزارش خبرگزاری اسپوتنیک، وزارت خارجه ارمنستان روز یک شنبه در بیانیه‌ای گفت: «ما از اظهارات رئیس‌جمهور بایدن در روز بزرگداشت نسل‌کشی ارامنه استقبال می‌کنیم، رئیس‌جمهور ایالات متحده به روشنی جنایات دسته جمعی انجام شده علیه مردم ارمنستان در اوایل قرن ۲۰ را به عنوان نسل‌کشی دانست». این وزارتخانه اقدام بایدن را سهم قابل‌توجهی در به رسمیت شناختن جهانی نسل کشی ارامنه در سال ۱۹۱۵ و جلوگیری از قتل عام بعدی دانست.