ماجرای گفت وگوی هفت ساعته ظریف
شهروندآنلاین: روز گذشته بخشهایی از فایل صوتی ظریف (متن یک مصاحبه منتشرنشده میان محمدجواد ظریف و سعید لیلاز) به دست شبکه ایران اینترنشنال رسیده بود که در آن وزیر خارجه پرده از ارتباط میان آنچه ظریف «میدان» میخواند و «دیپلماسی جمهوری اسلامی ایران» برداشته است. این فایل صوتی در حقیقت یک گفتوگوی تصویری با ظریف بوده که در یک مصاحبه با عنوان «آن سوی دولت» انجام شده است و شب گذشته نیز قسمتهایی از آن در کلابهاوس و یوتیوب منتشر شد.این نوع گفتوگوها در دولت آقای احمدینژاد هم انجام شده و مسبوق به سابقه است و برای ثبت در آرشیو دولت انجام میشده است و معمولا بدون سانسور تمام سوالات پرسیده و پاسخ داده میشود. این گفتوگو که تنها سه ساعت آن منتشر شده و بنا به گفته وزارت خارجه هفت ساعت به طول انجامیده، حاوی اطلاعات جدیدی درباره عملکرد دستگاه دیپلماسی ظریف است. این فایل صوتی ششم اسفند ۱۳۹۹ ضبط شده است. قبل از انتشار فایل کامل مصاحبه، وزارت خارجه به انتشار تقطیعشده این گفتوگو اعتراض کرده بود.
گفتوگوی مذکور تحت عنوان تاریخ شفاهی دولتها توسط مرکز بررسی های استراتژیک ریاست جمهوری ضبط شده و مشابه این گفتوگو با سایر وزرای دولت نیز انجام شده است. بر اساس پروتکلهای وزارت خارجه و به اذعان سعید خطیبزاده فایل صوتی این گفتوگو که قرار بوده دست کم تا پایان دولت حسن روحانی بخشهایی از آن و تا مدتی نامعلوم بخشهای دیگری از آن محرمانه باقی بماند، در دست وزارت امورخارجه بوده است.
واکنش وزارت خارجه چه بود؟
سخنگوی وزارت خارجه در واکنش به انتشار یک فایل صوتی تقطیعشده از سخنان وزیر امور خارجه گفت: «دوستی دیرینه و قرابتهای محمدجواد ظریف با شهید سردار سلیمانی بر کسی پوشیده نیست.»
سعید خطیبزاده عصر یکشنبه در پاسخ به سوال خبرنگاران در خصوص فایل صوتی مخدوش منتشرشده در برخی رسانهها با صدای وزیر امور خارجه کشورمان در خصوص سردار سرافراز شهید قاسم سلیمانی اظهار داشت: «فایل صوتی منتشرشده از دکتر ظریف یک فایل تقطیعشده و گزینشی از یک گفتوگوی داخلی هفت ساعته است که به هیچوجه منعکسکننده میزان احترام، تعاریف مفصل و تقدیرهایی که ایشان در ادامه گفتوگو به تفصیل از تدبیر، خرد، رشادت و نقش منحصربفرد سردار سلیمانی در توفیقات منطقهای جمهوری اسلامی ایران دارند، نیست.»
او با بیان این نکته که دوستی دیرینه و قرابتهای دکتر ظریف با سردار سلیمانی بر کسی پوشیده نیست، افزود: «این گفتوگو صرفا برای ثبت در حافظه سازمانی دولت تدبیر و امید ضبط شده بود و قرار به انتشار آن نبوده است و معلوم نیست به وسیله چه افرادی و با چه اهداف و نیاتی به صورت گزینشی در فضای مجازی منتشر شده است.»
سخنگوی دستگاه دیپلماسی در پایان با بیان اینکه متأسفانه با توجه به افزایش بیاخلاقیهای سیاسی که این روزها به صورت فزاینده شاهد آن هستیم، یادآورشد: «باید منتظر تقطیع و پخش بخشهای گزینشی دیگری از این گفتوگو یا موارد مشابه هم باشیم.»
خطیبزاده تأکید کرد: «در صورت موافقت نهادهای ذیربط کل گفتوگوی هفت ساعته منتشر خواهد شد.»
ظریف چه گفته بود؟
باشگاه خبرنگاران وابسته به صداوسیما بخشهای کوتاهی از مصاحبه چندین ساعته محمدجواد ظریف با سعید لیلاز را منتشر کرده است.
وزیر خارجه ایران گفت: «چند ماه آینده را میخواهم به سیاست خارجی بپردازم. نمیخواهم سیاست خارجی را مخلوطِ سیاست داخلی کنم.»
محمدجواد ظریف، وزیر امورخارجه ایران، در پاسخ به احتمال حضور در انتخابات ۱۴۰۰ اظهار داشت: «حضور مردم در انتخابات بسیار مهم است. محبوبیت من برای من حجت شرعی نیست که میتوانم کشور را اداره کنم. من آدمی نیستم که در این ۴۰ سال به دنبال راحتطلبی بوده باشم.»
او ادامه داد: «از الان تا زمان انتخابات وزیر خارجه باید بتواند از طرف کشور صحبت کند. شرایطی که امروز هست شش ماه دیگر تکرار نمیشود. شش ماه دیگر دنیا یک دنیای دیگر است. دنیا در حال حرکت است. کنشگران در حال عمل هستند. این چند ماه، چند ماه حیاتی است.»
ظریف گفت: «چند ماه آینده را میخواهم به سیاست خارجی بپردازم. نمیخواهم سیاست خارجی را مخلوطِ سیاست داخلی کنم. دنبال ریاستجمهوری نیستم. تمایل ندارم رئیسجمهوری ایران شوم. بین خودم و خدایم حجت قاطعی ندارم که کاندیدا شوم. بزرگترین نیاز کشور اجماع است. یک سیب از درخت که میافتد هزاران چرخ میخورد.»
وزیر خارجه کشورمان اظهار کرد: «به رهبر انقلاب بسیار علاقهمندم. ایشان همواره به من محبت داشتند. من در مصاحبه با امانپور از لفظی استفاده کردم که در ایران بد ترجمه شد. رهبر انقلاب نامه محکم، اما با محبتی به من نوشتند که چرا با موضع نظام همراه نبودی؟ من در هفت صفحه پاسخ دادم. رهبر انقلاب بزرگواری کردند و در پاسخ فرمودند توضیحات مفید بود. رهبر انقلاب همیشه به من محبت دارند.»
او ادامه داد: «در دوران مذاکرات جلیلی، او با اشتون و شش مدیر کل یا حداکثر معاون وزیر مذاکره میکرد. معاون وزیر مقام سیاسی نیست. من روز اول به خانم اشتون گفتم من فقط با وزیر مذاکره میکنم نه با کس دیگر. من فقط با همسطح خودم مذاکره میکنم.»
ظریف اظهار کرد: «این جور نباشد که من با معاون وزیر مذاکره کنم و بعد او برود از وزیرش تأیید بگیرد! قرار ما این شد که جلسه اول با حضور وزرا برگزار شود و در تمام مدت مذاکرات اصلی هم با حضور وزرا انجام شد. من چهار هفته بود که وزیر شده بودم و در جلسه با حضور ۵ عضو شورای امنیت گفتم قطعنامههای شورای امنیت ظلم به ایران است.»
او ادامه داد: «وزیر خارجه فرانسه عصبانی شد و گفت تو میگویی قطعنامههای شورای امنیت را قبول نداری؟ گفتم قبول ندارم. من با آقای کری رفاقت نداشتم. آقای کری گفت میتوانیم چند دقیقه همدیگر را ملاقات کنیم؟ من پذیرفتم. من اجازه دیدار با جان کری را از رهبر انقلاب گرفته بودم؛ اما دیدار طولانی شد.»
وزیر خارجه گفت: «سال اولی که احمدینژاد به نیویورک آمد، در خودرو برنامههای ایشان را تشریح کردم. از دیدار خودم با سناتورهای آمریکایی گفتم. احمدینژاد گفت من هم میخواهم با سناتورها دیدار کنم. گفتم شما نمیتوانید دیدار کنید. برای چنین دیداری باید از رهبر انقلاب اجازه بگیرید.»
او افزود: «گرایش احمدینژاد به گفتوگو با آمریکاییها در همان سفر اول به نیویورک وجود داشت. مرگ بر آمریکا برای احمدینژاد تنها یک شعار است.»
ظریف گفت: «قبل از شهادت شهید سلیمانی در تمامی نظرسنجیهایی که ما داشتیم، از سال ۹۶ تا ۹۹ محبوبیت من از ۹۰ آمد روی ۶۰درصد و محبوبیت شهید سلیمانی رفت روی ۹۰درصد. مردم ما قهرمان بودن در منطقه را میپسندند. ما هم نوکر مردم و نوکر هم آنچه هستیم که میپسندند. من برای شهید سلیمانی گریه کردم.»
او ادامه داد: «معتقدم که کشور بعد از رفتن شهید سلیمانی یک ضربه سنگینی را تحمل کرد. آمریکا با به شهادترساندن شهید سلیمانی ضربهای به کشور زد که با نابودی یک شهر نمیزد. مردم ما بین دیپلماسی و این گونه قهرمانی، قهرمانی را میپسندند. صداوسیما نقش بسیار مهمی در شکل گیری افکار عمومی دارد.»
فایل صوتی ظریف را چه کسی منتشر کرد؟
شب گذشته در کلابهاوس اتاقی با عنوان «فایل صوتی ظریف را چه کسی منتشر کرد؟» تشکیل شد و خبرنگاران داخلی و خارجی و فعالان سیاسی در این اتاق به بحث و تبادل نظر پرداختند.
خبرنگاران خارج از ایران حاضر در این اتاق اعلام کردند که این فایل صوتی صبح روز گذشته (یکشنبه) برای آنها ارسال شده است. یکی از خبرنگاران دریافتکننده فایل اعلام کرد که فایل صوتی از سوی افراد ناشناس برای آنها ارسال نشده است.
یکی از حاضران در این اتاق گفت: «نکته ابهام در ماجرا این است که چگونه فایل فوق محرمانه که فقط در دست دو نهاد کشور بوده، این گونه منتشر شده است؟ آیا کار امنیتی در حال انجام است؟ معمولا زمانی که مسئولی دوره مأموریتش تمام میشود اگر قصد خاطرهنویسی دارند در کمیتهای بررسی میشود و برخی از آنها امکان انتشار پیدا نمیکنند. سوال این است که چرا وزیر خارجه کشورمان وسط یک بحران سیاسی، چنین گفتوگوهایی را مطرح کرده است؟ و چگونه خود را قانع کرده است که در خصوص مسائل روز ایران اظهار نظر کند. این کاملا جای سوال دارد!»
فعال سیاسی دیگری گفت: «به نظر میرسد که انتشار این فایل برای تطهیر ظریف است و مبراکردن خود از دولت و اینکه جریانها اجازه نمیدهند تیم سیاست خارجی کار خود را پیش ببرد.» یکی از خبرنگاران آزاد گفت: «برخی اعلام کردند که این فایل توسط افراد منتسب به یاران دولت بهاری به آنها رسیده است.»
برخی از افراد حاضر در این اتاق میگویند ممکن است مذاکرات در وین به نتیجه نرسد از همین رو این چنین فایلهایی منتشر شده است و ممکن است تا انتخابات شاهد این قبیل اتفاقات باشیم.
واکنش حسامالدین آشنا به انتشار فایل صوتی ظریف
مشاور فرهنگی رئیسجمهوری با انتشار توییتی به فایل صوتی پخششده از وزیر امور خارجه واکنش نشان داد.
حسامالدین آشنا، مشاور فرهنگی رئیسجمهوری در توییتی نوشت: «اللهم و من ارادنی بسوء فأرده و من کادنی فکده، انشاءالله این سوء نیت و کید احتمالی به خودشان برگردد.»