روزنامه اعتماد
1400/02/07
ترس جاري در رگ‌هاي اطلاع‌رساني
گروه اجتماعي13 روز از جنايت پليس مرزباني تركيه عليه دو شهروند ايراني مي‌گذرد. روز 26 فروردين سال جاري، پليس مرزي تركيه، بهنام صمدي؛ نوجوان 17 ساله و حسن كچلانلو را در جوار روستاي «بيدوغان» تركيه دستگير كرد و ساعت‌ها مورد شكنجه هاي فجيع قرار داد. حسن كچلانلو، بر اثر شدت شكنجه، جان خود را از دست داد و بهنام صمدي هم زير شكنجه بيهوش شد اما ساعاتي پس از رفتن پليس مرزباني تركيه از محل وقوع اين جنايت وحشيانه به هوش آمد و توانست خود را به پاسگاه مرزي ايران و تركيه برساند و خانواده‌اش را از آنچه بر سر اين دو شهروند ايراني گذشت، با خبر كند. بهنام صمدي و حسن كچلانلو؛ مرزنشيناني بودند كه به قصد پيدا كردن شغل و درآمد بيشتر، وارد خاك تركيه شده بودند و قصد داشتند با فروش چند بسته سيگار به روستاييان مرزي تركيه، خرج راهي براي خود فراهم كرده و سپس خود را به استانبول برسانند تا به عنوان كارگر و چوپان مشغول به كار شوند. طي روزهاي گذشته، «اعتماد» در گفت‌وگو با برادر بهنام و برادر حسن، گزارش كاملي از اين حادثه فجيع منتشر كرد و ديروز هم گفت‌وگويي با علي محمدي؛ وكيل پرونده شكايت بهنام صمدي به چاپ رساند. اما اولين گزارش پس از افشاي اين جنايت، روز پنجشنبه و در پايگاه خبري «گازت دووار» تركيه منتشر شد. در سطرهاي اول اين گزارش و به قلم «روجااوگوز» خبرنگار ساكن در تركيه، جزييات اين جنايت طي گفت‌وگوي خبرنگار با بهنام صمدي و برادرش منتشر شده با اين تفاوت كه نويسنده گزارش، با لحاظ كردن جوانب احتياط از بابت تبعات افشاي اين جنايت و احتمالا به دليل آنكه خود، ساكن در كشوري است كه حتما دسترسي مرتكبان اين جنايت به او، بسيار آسان خواهد بود، علاوه بر اينكه اين شهروندان را به طور مشخص، «كولبر» معرفي مي‌كند، از تاييد قطعي اظهارات شهروندان ايراني خودداري كرده و گفته‌هاي بهنام و بهرام صمدي را با تابلوي «ادعا» منتشر كرده است. در بخش ديگري از اين گزارش، خبرنگار به شرح اقدامات داوطلبانه كانون وكلاي شهر «وان» پرداخته و مي‌نويسد كه «روهات لونت اوزگاكچه»؛ يكي از اعضاي كانون وكلاي وان، به همراه گروهي از فعالان حقوق بشر، براي بررسي صحنه و تشكيل پرونده جنايي در دادسرا به منطقه مرزي رفته و با حضور در محل وقوع اين جنايت و جمع‌آوري مدارك مكتوب و تصويري، عمدي بودن قتل توسط پليس مرزي تركيه را تاييد و اعلام كرده كه مجموع مدارك و مشاهدات مكتوب و تصويري را به دادستان تركيه ارائه داده و از قول دادستان، نقل مي‌كند كه قرار است، فيلم دوربين‌هاي نصب شده در محل وقوع اين جنايت، بررسي شود. خبرنگار در ادامه گزارش خود مي‌نويسد كه اين گروه، در زمان حضور در منطقه مرزي و محل وقوع اين جنايت، به نشانه همدردي با خانواده حسن و بهنام صمدي، پارچه‌هاي سفيد در همان منطقه نصب كرده‌اند و سپس، اين وكيل دادگستري كه حالا، داوطلبانه، پيگيري پرونده قتل حسن كچلانلو را بر عهده گرفته، در جملات كوتاهي تاكيد كرده است: «همه بايد چشم خود را به اين منطقه برگردانند. همه بايد خود را جاي آن دو نفري بگذارند كه در اين منطقه شكنجه شده‌اند و همدلي كنند. عاملان اين حادثه بايد در برابر دادگاه پاسخگو باشند.»
عصر روز يكشنبه، پايگاه خبري «هه وال موكريان»، گزارش اين حضور را به همراه جزييات ديگري از اين فاجعه منتشر كرد. در گزارش اين پايگاه خبري ضمن مرور نحوه افشاي اين فاجعه آمده است:«اولين بار اين خبر توسط روشن تقوا؛ خبرنگار كرد اهل تركيه منتشر شد و با سرعت در ميان كاربران توييتر بازنشر شد. روشن تقوا، خبرنگار و عكاس خبري كُرد، تصاويري از بدن و صورت زخمي يك كولبر نوجوان ايراني را در حساب‌هاي شخصي خود در توييتر منتشر كرد. پس از اين، سايت‌هاي خبري نزديك به كردها در تركيه، جزييات بيشتري از اين ماجرا منتشر كردند. سايت خبري گازته ديوار، با يك تماس تصويري با اعضاي خانواده بهنام صمدي كولبر ايراني جزييات بيشتري درباره اين اتفاق منتشر كرد. پس از اين، سايت‌هاي خبري ديگري به بازنشر اين خبر پرداختند.بر طبق اين اخبار، اين دو كولبر ايراني در منطقه بيدوغان(شيخ سوجوخ) در چالدران تركيه، نزديك به نقطه صفر مرزي دستگير شده‌اند. اين دو كولبر، از ماكو در چالدران ايران به چالدران تركيه رفته‌اند. آنها در راه توسط تعدادي از سربازان تركيه بازداشت شده سپس به كلانتري منطقه منتقل شده‌اند. بنا بر خبر پايگاه هاي خبري ، طبق شهادت روستاييان ساكن در اين منطقه، سربازان دو كولبر ايراني را به كلانتري منتقل كرده‌اند. پس از انتشار اخبار اوليه وكيلي به نام روژهات لوند اوزگوكچه، به همراه ديگر اعضاي كميسيون حقوق بشر كانون وكلاي وان به اين منطقه رفته و درباره اين اتفاق تحقيق كرده‌اند.»
در گزارش اين پايگاه خبري، گفت‌وگوي روژهات لوند اوزگوكچه؛ وكيل اهل تركيه و از كانون وكلاي شهر وان با يك سايت خبري هم منتشر شده و اوزگوكچه به خبرنگار اين سايت خبري گفته است:«اعضاي اين گروه(كميسيون حقوق بشر كانون وكلاي وان) در حال پيگيري ماجرا و انجام تحقيقات محلي هستند. همچنين ما به كلانتري مورد نظر رفته و از نزديك پيگير ماجرا شده‌ايم. در پيگيري اين ماجرا از اهالي منطقه متوجه شديم كه آنها به شدت تحت فشار كلانتري منطقه قرار دارند تا درباره اين ماجرا چيزي نگويند. از هر كدام‌شان كه مي‌پرسيديم، تنها يك پاسخ وجود داشت؛ نديدم، نشنيدم، نفهميدم. اما تعدادي از اهالي روستا نيز اطلاعاتي در اين باره به ما دادند. ما يك پارچه سفيد با نام اين دو كولبر و به ياد آنها در منطقه نصب كرديم. سپس با دادستاني منطقه گفت‌وگو كرديم. دادستاني به ما درباره باز شدن يك پرونده در اين زمينه اطلاع داد. دادستاني به ما گفت كه در اين زمينه اطلاعات 3 نفر از سربازان آن كلانتري گرفته شده است. پس از اين اتفاق خبرنگارهاي زيادي از جاهاي مختلف با ما تماس گرفتند. يعني ديگر نمي‌توان روي اين ماجرا سرپوش گذاشت. دادستاني به ما گفت كه جسد حسن كچلانلو در سردخانه پزشكي قانوني شهر وان نگهداري مي‌شود. خانواده‌هاي اين دو جوان خواستار عبور از مرز شده‌اند ولي مرزباني اجازه ورود آنها به تركيه را نداده است.»
بنا به شنيده‌هاي «اعتماد» تا امروز و با وجود آنكه شكنجه، ضرب و شتم و حتي هدف‌گيري اتباع ايراني و به خصوص شهروندان كرد زبان توسط پليس مرزي تركيه در نوار مرزي دو كشور، بارها تكرار شده، مطبوعات و خبرگزاري‌هاي تركيه جرات انتشار هيچ خبر و گزارشي در اين زمينه ندارند چون علاوه بر آنكه فضاي اطلاع‌رساني در اين كشور، تحت محدوديت‌هاي بسيار شديد قرار دارد، تنش ديرينه دولت تركيه با اقليت كرد زبان ايران هم، از دلايلي است كه هر گونه جسارت براي انتقاد به رفتارهاي غيرانساني و وحشيانه پليس مرزي تركيه را از مطبوعات و خبرگزاري‌هاي اين كشور سلب كرده است چنانكه ظرف روزهاي گذشته هم، فقط چند پايگاه خبري مستقل در اين كشور، جرات انتشار اخبار و گزارشي در مورد اين حادثه تلخ را داشتند و هنوز هم معلوم نيست نويسنده گزارش پايگاه خبري «گازته دووار» از اين پس با چه محدوديت هاي شغلي و اجتماعي در زادگاه خود مواجه شود ؛ روجا اوگوز ، سال 2016 و در ايام دانشجويي ، توسط پليس شهر «وان» به اتهام عضويت و تبليغ براي يك سازمان تروريستي و با احتمال محكوميت به همكاري با حزب كارگر كردستان و حمايت از شورشيان كرد زبان اين كشور ، براي مدتي بازداشت شد.
روجا اوگوز؛ خبرنگار ساكن تركيه كه اولين گزارش را درباره جنايت پليس مرزي اين كشور عليه شهروندان ايراني در پايگاه خبري «گازته دووار» منتشر كرد
