كلاب‌هاوس؛ شبكه گفت‌و‌گوهاي بين‌الاذهاني

دكتر حجت‌ا... عباسي پژوهشگر رسانه و مدرس دانشگاه شبكه اجتماعي كلاب‌هاوس جای پای محکمی در کشورمان براي انجام  بحث‌ها و گفت‌وگوهاي بين‌الاذهاني ایجاد کرده است؛ نوآوري جديدي در عرصه عمومي برای تشکیل اجتماعات بزرگ بی‌هزینه، در حال تجربه شدن است. در فضاي كلاب‌هاوس، تفاوت‌هاي منزلتي، اجتماعي و سياسي، مذهبي و گفتمانی چندان اهميتي ندارند. این شبکه مرزهای جغرافیایی، زبانی، جنسیتی، نژادی، قومی‌، فرهنگی و سیاسی را پشت سر گذاشته و  در اين فضا آنچه خريدار دارد؛ حرف حساب و استدلال‌های بهتر است.  اتاق‌هاي گفت‌و‌گوی شبکه كلاب‌هاوس در کشور، كمتر  مشابه‌ای در فضاي واقعي  دارد؛ به‌ رغم حضور کنشگران داخلی و خارجی با سلایق بسیار متفاوت و دیدگاه‌های متعارض، بحث‌های بسیار چالش‌برانگیز به‌دور از گزند گروه‌های فشار و نظارت و بدون هر گونه حاشيه‌ای رخ می‌دهند و  تداوم می‌یابند. در كنش ارتباطي به تعبير هابرماسي مشاركت‌كنندگان در‌صدد سوگيري به موفقیت‌هاي فردي نيستند و اهداف فردی را بر مبناي تعاريف مشترك از هر وضعيت، هماهنگ می‌كنند. هماهنگ كردن اهداف و آرمان‌هاي شخصي با اهداف و اعتقادات جمعي در کلاب‌هاوس متجلی و معنا یافته است. گفت‌و‌گوهاي بين‌الاذهاني بهترين ابزار براي ايجاد وفاق اجتماعي و مبنايي براي دستيابي به توافق جمعی به‌ويژه در جوامع متكثر با تنوع قومي و فرهنگي است. کلاب‌هاوس تریبونی به‌دور از خشونت‌ورزی برای همه شهروندان به‌ویژه صداهای خاموش، محذوفان اجتماعی و حاشیه‌نشینان سیاست است. در گفت‌و‌گوهاي بين‌الاذهاني هم‌فهمي گفتمان‌های متفاوت  نکته‌ای کلیدی است. رها شدن از كژتابي‌ها براي دستیابی و حفظ توافق و رسیدن به وفاق اجتماعی و به‌حاشیه راندن تفرقه و  فروپاشی از رهگذر گفت‌و‌گوهای انتقادی میسر است.  به نظر می‌رسد کلاب‌هاوس شمایی محدود از نظریه عرصه عمومی مجازی است. هر چند نظريه‌پرداز آن، فيلسوف شهير آلماني یورگن هابرماس، دیدگاه تاييدآمیزی از فضاي مجازي به عنوان حوزه عمومي ندارد. با اين حال می‌توان اذعان داشت كلاب‌هاوس، جوامع را چندگام ديگر به منظومه فكري هابرماس برای شکل‌گیری عرصه عمومی و کنش ارتباطی در مقیاس محدود نزديك كرده است.