روزنامه اعتماد
1400/02/09
درباره ظريف و فايل صوتي جنجالي
چند روزي از انتشار فايل صوتي گفت‌وگوي محمدجواد ظريف، وزير امور خارجه نگذشته اما هنوز واكنش‌ها به آن به گونه‌اي نيست كه از خلالش متوجه شويم چرا و چگونه زودتر از موعد انتشار يافته است. البته گفته مي‌شود كه گفت‌وگو در حدود ۷ ساعت بوده كه تنها بخشي از آن منتشر شده و براي تحليل بهتر لازم است كه فايل كامل شنيده شود، اما به هر روي با انتشار همين بخش از فايل مصاحبه وزير امور خارجه مي‌توان به چند نكته اشاره كرد. ابتدا بارها تاكيد شد كه اين مصاحبه‌ها در راستاي تاريخ شفاهي انجام شده است اما اين فايل سه‌ساعته نشان مي‌دهد، بيش از آنكه مسائل مطرح شده در راستاي بيان نكات تاريخي باشد، صرفا در خصوص سياست خارجي و حوزه بين‌المللي دوره رياست‌جمهوري حسن روحاني و وزارت امور خارجه محمدجواد ظريف به‌ويژه بازه زماني مربوط به مذاكرات هسته‌اي بوده است. اگرچه هر كس ممكن است درباره اين بازه زماني تحليلي داشته باشد اما شنيدن آن از زبان وزير امور خارجه به هر حال گفته‌هايي از سوي يك منبع دست اول به حساب مي‌آيد. موضوع ديگري كه پس از انتشار اين فايل صوتي قابل تامل بود، نحوه مواجهه مخالفان دولت با آن بود. اگرچه هر كس بعد از شنيدن اين فايل صوتي به قولي از ظن خود يار شد، اما مخالفان ظريف و سياست خارجي دولت كه اتفاقا دست به مصاحبه كردن‌شان هم خوب است، تلاش كردند از لا‌به‌لاي اين مصاحبه نكاتي را بيرون آورده و برجسته كنند. از جمله آنكه مدعي شدند ظريف نسبت به شهيد قاسم سليماني جسارت كرده و بر اين اساس، روي اين بخش از مصاحبه مانور رسانه‌اي دادند. با اين حال معتقدم مطالبي كه آقاي ظريف در اين مصاحبه مطرح كرده، هيچ اهانتي به شهيد سليماني نبوده، بلكه اتفاقا در بخش‌هايي از ايشان تمجيد هم كرده است. ضمن اينكه آقاي ظريف و شهيد سليماني ارتباط تنگاتنگ و جلسات منظمي با يكديگر داشتند اما به هر حال يكي مسوول دستگاه ديپلماسي و ديگري فرمانده نيروي قدس سپاه و از جمله فرمانده‌هان محور مقاومت در منطقه بوده و طبيعي است كه نگاه‌شان در برخي موضوعات با يكديگر متفاوت باشد. با اين حال اظهارات آقاي ظريف نشان مي‌دهد كه هماهنگي نسبي در اين ميان وجود داشته است. البته اين نكته هم قابل ذكر است كه آقاي ظريف ديپلمات برجسته‌اي است اما نتوانسته از فعاليت‌هاي نظامي و محور مقاومت در منطقه در راستاي اين ديپلماسي در راستاي منافع ملي بهره‌برداري كند. از سويي به نظر مي‌رسد تعبير «ميدان» شكل تخفيف يافته استراتژي منطقه‌اي است. تلاش ايران در جبهه مقاومت لبنان، سوريه، عراق و حتي سال‌هايي در افغانستان قابل انكار نيست، اما به هر حال لازم بوده و هست كه ميان استراتژي منطقه با استراتژي‌هاي بين‌المللي هماهنگي‌هايي ايجاد شود. اما واقعيت اين است كه اين هماهنگي در بخش‌ها و زمان‌هايي صورت نپذيرفته و نيروهاي نظامي در ماموريت‌هاي بزرگي كه بر عهده داشتند، به وزارت امور خارجه اجازه ورود نداده‌اند كه اين يكي از نقاط ضعف است. علاوه بر اين در فايل صوتي گفت‌وگوي آقاي ظريف، مسائلي در مورد روابط جمهوري اسلامي و روسيه نيز مطرح مي‌شود. اگرچه در اين مصاحبه مشخص است كه وزير امور خارجه منتقد سياست‌هاي روسيه در منطقه و در قبال جمهوري اسلامي است اما به صراحت كدهاي قوي ارايه مي‌كند كه نشان‌دهنده نادرست بودن ادعاي برخي تحليلگران و ناظراني است كه معتقدند استقلال كشور از سوي روس‌ها زير سوال رفته است. حال آنكه بنا بر آنچه در مجموع اين مباحث دستگيرمان مي‌شود، اين است كه جمهوري اسلامي نيز نسبت به نقش روسيه در معادلات جهاني آگاه است و همه جوانب به ويژه مقوله استقلال كشور را به خوبي در نظر دارد. همين موضع‌گيري‌ها علاوه بر اينكه در مورد روسيه مطرح مي‌شود در مورد چين نيز عنوان شده و نبايد فراموش كرد كه چين به زودي قدرت اول دنيا خواهد شد و جمهوري اسلامي نيز مي‌خواهد قدرت اول منطقه باشد بنابراين لازم است استراتژي‌هايي را در اين خصوص طراحي كند. البته با توجه به اين مهم كه از استقلال كشور حفاظت شود. اظهارات آقاي ظريف هم در همين راستا و در تاكيد اين بود كه استقلال كشور در هر شرايط محفوظ خواهد ماند. در بررسي نوع رويارويي برخي رسانه‌ها با اين فايل صوتي نيز بايد بگوييم، طبيعي است رسانه‌هايي كه دل خوشي از جمهوري اسلامي ندارند و سياست‌هاي‌شان در جهت تخريب تغيير رژيم است، بعضي نكات را برجسته و تلاش كرده برخي موضوعات را به عنوان يك موضوع جديد و تازه به مردم قالب كنند. آنها تمايل دارند كه در مورد اختلافات احتمالي درون سيستم غلو كنند، در حالي كه بسياري از نكاتي كه در مصاحبه آقاي ظريف عنوان شده، بارها و بارها در كشور مطرح شده است. طبيعتا اگر روزي متوجه شويم كه اين فايل صوتي دقيقا به چه دليل و چه شكل، پيش از موعد منتشر شده، آن زمان مي‌توان درباره احتمال ارتباط اين فايل صوتي و انتخابات و چگونگي اين ارتباط، بهتر و دقيق‌تر اظهارنظر كرد، اما در حال حاضر براساس گمانه‌زني‌هايي كه مبتني بر اطلاعات نيست، به نظر مي‌رسد موضوع كانديداتوري محمدجواد ظريف حالا به مراتب جدي‌تر از قبل مطرح شده است. با اين اوصاف اگر كانديداتوري آقاي رييسي منتفي شود، به نظر مي‌رسد فشار بيشتري به آقاي ظريف وارد شود تا كانديداتوري در انتخابات را بپذيرد. در نهايت بايد تاكيد كنيم كه محتواي گفت‌وگوي منتشر شده به هيچ عنوان با سياست‌هاي نظام مغايرت ندارد و شايد اكنون كه عزمي در حاكميت ايجاد شده تا مساله برجام حل و فصل شود، محمدجواد ظريف بتواند اين پروژه را به سرانجام برساند.
سایر اخبار این روزنامه
نسيم عقلانيت در رياض
درمان كرونايي‌ها واقعا چند؟
دفاع ديپلماتيك
پارلمان در مخمصه
بذل و بخشش150ميليارد توماني
جداول منتشر شده فاجعه و شيطنت بود
1+5 نكته درباره كانديداتوري تاجزاده
تاييد صلاحيت حداقلي
درباره ظريف و فايل صوتي جنجالي
مصاحبه ظريف و لزوم تدوين نظامنامه تاريخ شفاهي
چرخش ناگزير بن سلمان
عكس روز
توسعه پايدار؟
در انحصار آموزش و پرورش
