به جای اختراع اسپری، سرعت واکسیناسیون را بیشتر کنید

آفتاب یزد- یگانه شوق‌الشعرا: در حالیکه تمام جهان درگیر واکسیناسیون گسترده برای مقابله با کرونا هستند، این روزها خبری مبنی بر رونمایی از اسپری ضد کرونای ایرانی منتشر شده است؛ که این اسپری قابلیت خنثی کردن ویروس فعال را دارد. این امر درصورتی است که اسپری PHR و آلرگارد هم که چندی پیش نوید مقابله با این بیماری را می‌دادند تجربه‌های شکست خورده‌ای هستند. واکسیناسیون گسترده همچنان یک مطالبه عمومی برای مقابله با این ویروس است و دیگر برای این نوع اختراعات، زمان از دست رفته است. بسیاری از مردم هنوز برای خرید و استفاده از ماسک و الکل که از اولین قدم‌های مقابله با این بیماری است، با مشکلات زیادی مواجه هستند و حال اسپری ضد کرونای ایرانی دردی بر دردهای دیگر است. از سوی دیگر ادعای عجیب درباره این اسپری آن است که می‌تواند ویروس را به صورت اختصاصی شناسایی کند و آن را غیر فعال سازد که با توجه به هزینه‌هایی که برای این نوع از اختراعات مصرف می‌شود امید است که این نوع از ادعاها هم در واقعیت صحت داشته باشند و این اسپری بتواند جایگزینی برای واکسن شود زیرا واکسن در حال حاضر به گفته بسیاری از متخصصان اصلی‌ترین راه مقابله با این ویروس است. گفتنی است ماه‌ها پیش کشورهای دیگری هم تجربه تولید این نوع اسپری‌ها را داشته‌اند اما در نهایت درباره تاثیر و استفاده گسترده افراد، اخباری در دسترس نیست و همگان به سمت واکسیناسیون گسترده جمعیت حرکت کرده‌اند تا بار دیگر زندگی مفهوم گمشده خود را به دست آورد. ما در ادامه به برخی از ویژگی‌های اسپری ضدکرونای ایرانی و دیگر اسپری‌ها در نقاط دیگر جهان اشاره می‌کنیم و در آخر از یک پزشک متخصص میزان تاثیر‌گذاری این اسپری را جویا شدیم. همچنین امیدواریم در این شرایط سخت که روزانه هزاران نفر درگیر این بیماری و صدها نفر فوت می‌شوند این نوع اختراعات و رونمایی‌ها اتلاف وقت و هزینه نباشد واسپری تاثیر‌گذاری ادعا شده را داشته باشد چرا که امروز هنوز در ایران با جمعیت حدود 80 میلیون نفر تنها حدود یک میلیون دُز واکسن کرونا تزریق
شده است.
نخستین اسپری ضدکرونای ایرانی رونمایی شد
اولین اسپری ضدکرونای ایرانی با حضور «علی‌اکبر ولایتی» رئیس بیمارستان مسیح دانشوری در محل این بیمارستان رونمایی شد. به گزارش ایرنا، از روابط عمومی بیمارستان مسیح ‌دانشوری، در این مراسم علیرضا زالی رئیس ستاد ملی مقابله با کرونای تهران و پیمان صالحی معاون نوآوری و تجاری‌سازی فناری ریاست جمهوری نیز حضور داشتند. ولایتی با تاکید بر این که استفاده از ماسک بهترین وسیله برای پیشگیری از ابتلا و انتشار ویروس کروناست، افزود: «با حمایت معاونت علمی و ‌فناوری ریاست جمهوری، به زودی شاهد تولید و توزیع اسپری ضد کرونا در کشور که امروز در این مرکز رونمائی گردیده نیز خواهیم بود.» علیرضا زالی نیز ضمن تاکید بر اینکه همچنان استفاده از ماسک در سطح دنیا بهترین راه جلوگیری از ابتلا به ویروس کروناست، گفت: «عملکرد اسپری ضد کرونا که امروز به مرحله رونمایی رسید به گونه‌ای است که پس از آغشته شدن بر روی سطح ماسک یا لباس، ویروس کرونا به صورت اختصاصی شناسائی شده و غیر فعال می‌شود. تهران در وضعیت وخیمی قرار دارد اما آمارها حاکی است که از روز اول شروع کرونا تاکنون حدود ۹۳.۷ درصد بیماران مبتلا به کرونا بهبود یافته و این نشان از ثمر بخشی


فعالیت‌های شبانه‌روزی تیم پزشکی دارد.» مخترع اسپری ضد کرونا نیز در این مراسم گفت: «شواهد نشان می‌دهد بخش عظیمی از انتقال ویروس کرونا از طریق ذرات هوا صورت می‌گیرد که این محصول قابلیت شناسایی ویروس کرونا به صورت اختصاصی را داشته و فورا ویروس را غیر فعال می‌کند.» پیمان صالحی معاون نوآوری و ‌تجاری‌سازی فناوری ریاست جمهوری نیز با اشاره به اینکه کشور ما در حال حاضر صادر‌کننده ماسک و ونتیلاتور به کشورهای اروپایی است، تصریح کرد: «ملاک برای رونمایی و حمایت از این محصول ضد کرونای ایرانی اخذ مجوز از مراجع ذی‌ربط بود که تمامی ‌مجوزها و ‌پروانه تولید از وزارت بهداشت گرفته شده و ما نیز در حوزه تجاری‌سازی حمایت‌های لازم را انجام‌ خواهیم داد تا این محصول ایرانی به بازار جهانی راه یابد.»
تجربه کشورهای دیگر
حدود 6 ماه پیش مقاله‌ای با عنوان اسپری بینی ضد COVID-19 منتشر شده است که ما در ادامه به بخشی از این مقاله اشاره می‌کنیم. بر اساس ادعای این مقاله اسپری بینی می‌تواند محافظت موثری در برابر ویروس کووید_19 ایجاد کند. این اسپری توسط محققان دانشگاه بیرمنگام ساخته شده است. یک تیم در موسسه فناوری‌های بهداشتی دانشگاه با استفاده از ترکیباتی که قبلاً به طور گسترده توسط نهادهای نظارتی در انگلیس، اروپا و ایالات متحده تایید شده‌اند، اسپری را تهیه کردند. همچنین مواد مورد استفاده در این اسپری به طور گسترده‌ای در دستگاه‌های پزشکی، داروها و حتی محصولات غذایی استفاده می‌شود و این بدان معناست که این اسپری می‌تواند خیلی سریع در بازار موجود شود. اسپری از دو پلیمر پلی ساکارید تشکیل شده است. یکی ماده ضد ویروسی به نام کاراگینان است که معمولاً در غذاها به عنوان ماده ضخیم‌کننده استفاده می‌شود، در حالی که مورد دوم ژلان نام دارد که به دلیل توانایی چسبیدن آن به سلول‌های داخل بینی انتخاب شده است. ژلان یک جز مهم است زیرا این توانایی را دارد که به داخل قطره‌های ریز داخل حفره بینی پاشیده شود، جایی که می‌تواند سطح را به طور مساوی بپوشاند و در محل بماند، نه اینکه به سمت پایین و از بینی بلغزد. دکتر ریچارد مواکز، نویسنده اصلی مقاله می‌گوید: «این اسپری از محصولات آماده در دسترس تهیه می‌شود که قبلاً در محصولات غذایی و دارویی استفاده می‌شده است و ما به طور هدفمند این شرایط را در روند طراحی خود قرار داده‌ایم. این بدان معناست که با داشتن شرکای مناسب می‌توانیم تولید انبوه را طی چند هفته آغاز کنیم.» این اسپری به دو روش اصلی کار می‌کند. در مرحله اول، ویروس را در داخل بینی گرفته و می‌پوشاند و می‌تواند از طریق راه‌های معمول ویروس را از بین برد. ثانیاً، از آنجا که ویروس در پوشش چسبناک اسپری کپسول شده است، از جذب بدن جلوگیری می‌شود. این بدان معناست که باعث کاهش بار ویروسی در بدن می‌شود، اما حتی اگر ذرات ویروس از طریق عطسه یا سرفه به فرد دیگری منتقل شود، احتمال آلودگی آن توسط ذرات ویروس فعال کمتر است. در تایید این ادعا پروفسور لیام گروور می‌گوید: «اگرچه بینی ما روزانه هزاران لیتر هوا را فیلتر می‌کند، اما محافظت زیادی در برابر عفونت وجود ندارد و بیشتر ویروس‌های منتقل شده در هوا از طریق مجرای بینی منتقل می‌شوند. اسپری‌ای که ما تهیه کرده‌ایم از عفونت محافظت می‌کند و همچنین می‌تواند از انتقال ویروس از شخصی به شخص دیگر جلوگیری کند.» این تیم معتقد است که اسپری می‌تواند به ویژه در مناطقی که ازدحام جمعیت کمتر قابل اجتناب است، مانند هواپیماها یا کلاس‌های درس مفید باشد. همچنین استفاده منظم از اسپری می‌تواند انتقال بیماری را به میزان قابل توجهی کاهش دهد. دکتر مواکز می‌افزاید: «محصولاتی از این قبیل جایگزین اقدامات موجود مانند استفاده از ماسک و شستن دست نمی‌شوند که همچنان برای جلوگیری از شیوع ویروس حیاتی هستند. آنچه که این اسپری انجام خواهد داد، اضافه کردن یک لایه محافظ دوم برای جلوگیری و سرعت انتقال
ویروس است.»
اسپری تاثیر خاصی در روند مقابله با بیماری ندارد
این در حالیست که بابک قرائی مقدم پزشک متخصص درباره اسپری ضدکرونای ایرانی به آفتاب یزد گفت: «به هیچ عنوان این اسپری نمی‌تواند در این شرایط برای مقابله با این بیماری مفید باشد به این دلیل که ما ماه‌ها است که از مردم خواهش می‌کنیم از ماسک استفاده کنند. تمام تحقیقات نشان داده‌اند استفاده صحیح از ماسک برای جلوگیری از این بیماری بالای 90 درصد کارایی دارد. همچنین استفاده از دو ماسک تا حدود 95 درصد امکان انتقال بیماری را کاهش می‌دهد. حدود یک سال است سازمان بهداشت جهانی و مسئولین بهداشتی به مردم توصیه می‌کنند که از ماسک استفاده کنند ولی هنوز حدود 60 درصد از افراد جامعه ما اعتقادی به استفاده از ماسک ندارند. ما می‌دانیم که مردم از ماسک به درستی استفاده نمی‌کنند. حالا بر فرض اینکه این اسپری کمی محافظت ایجاد می‌کند اما قرار نیست کمکی به مقابله با این بیماری کند. آن چیزی که در این شرایط کمک‌کننده است این است که استفاده از ماسک و رعایت پروتکل‌های بهداشتی گسترش یابد و توصیه کارشناسان رعایت شود و در عین حال به صورت موازی روند واکسیناسیون تسریع شود و ما به یک ایمنی جمعی برسیم و آن زمان جلوی بیماری را از طریق رعایت پروتکل‌های بهداشتی بگیریم. اگر این کارها انجام شود امیدواریم تا آخر سال 1400 بتوانیم تا حدودی با این بیماری مقابله کنیم. الان تزریق واکسیناسیون تا حدودی سریع‌تر شده است. اما همچنان سوءاستفاده از مقوله واکسیناسیون هم وجود دارد ولی مشکل اصلی ما این است که هنوز ورود واکسن با مشکلات زیادی مواجه است. امیدوارم در هفته آینده با استفاده از واکسن‌ها آمار مبتلایان و فوتی‌ها کمتر شود. اما مشکلات مدیریتی باعث شده است که حتی آن عده‌ای که در گروه پرخطر هستند هنوز واکسن دریافت نکرده‌اند. در سوی دیگر از خرداد امکان دارد واکسن‌های داخلی در دسترس عموم قرار بگیرند. ما از مردم خواهش می‌کنیم همچنان صبور باشند زیرا هنوز یک درصد از جامعه واکسن را دریافت کرده‌اند و ما امیدواریم سرعت واکسیناسیون در هفته‌های آینده بیشتر شود تا مرگ و میرها پایین بیاید. این نوع اتفاقات از جمله اسپری نمی‌توانند نقش مهمی در روند حل مسئله بیماری را ایفا کنند، تنها می‌توانند برای گروهی از افراد تاثیر اندکی داشته باشند. اما در جامعه ما هنوز بسیاری از افراد پروتکل‌های بهداشتی را رعایت نمی‌کنند و قرار هم نیست از این نوع اسپری‌ها استفاده کنند زیرا تاثیر خاصی در روند درمان ندارد.»