روزنامه شرق
1400/02/11
ظریف را قربانی نکنید
ظریف را قربانی نکنید غلامرضا کریمی*- استاد دانشگاه خوارزمی صرف‌نظر از اینکه فایل مصاحبه محرمانه دکتر ظریف چگونه لو رفت و چه کسانی در داخل و خارج از این موضوع سود برده و خواهند برد، از یک دیپلمات حرفه‌ای در این سطح بسیار بعید بود تن به چنین گفت‌وگوی رسانه‌ای بدهد و حتی حاضر باشد چنین تحلیل‌ها و اخبار محرمانه‌ای را مقابل یک دوربین یا برای ضبط فایل صوتی بر زبان جاری کند، حتی اگر اطمینان داشت که هرگز منتشر نخواهد شد؛ چراکه با فرض محرمانه‌ماندن این مصاحبه، باز هم می‌توانست در رقابت‌های داخلی، دستاویزی برای تضعیف و حذف وی قرار گیرد. شاید تصور شود انتشار عمومی آن، تبعات مثبت‌تری برای دکتر ظریف در منظر افکار عمومی داشته باشد، گرچه از تبعات منفی درون‌سیستمی آن نمی‌توان اطلاعات و ارزیابی دقیقی به دست آورد اما همچنان اصل مسئله از نظر نگارنده محل ابهام است. به نظر می‌رسد تبعات این مصاحبه لورفته تا آخر دولت دوازدهم و تا پایان حیات سیاسی دکتر ظریف ادامه خواهد داشت. این دیپلمات شناخته‌شده ایران در جهان، در واقع به کیفرخواستی واکنش نشان داد که هنوز برایش تقریر و قرائت نکرده بودند. اگرچه او متواضعانه تلاش نکرد از خود چهره یک وزیر خارجه مختار و قدرتمند را تصویر کند و دردمندانه، حرفه‌ای و بدون پرده، مسائل و مشکلات سیاست‌گذاری خارجی کشور را با هدف اصلاح امور در آینده گفت ولی این مطالب نباید از زبان وزیر خارجه مستقر کشور گفته می‌شد. این تحلیل‌ها و مواضع در جلسات رسمی در بالاترین سطوح کشور مطرح شده یا میشود، اما این مصاحبه هرچند با لیبل محرمانه انجام شده ولی حالا که پخش عمومی شده است، تبعات آن گریبان وزیر خارجه و دولت مستقر را می‌گیرد. یک دیپلمات ارشد و حرفه‌ای نظیر دکتر ظریف درخصوص محرمانه‌ماندن این گفت‌وگو حتما باید تردید می‌کرد و بی‌محابا، تحلیل‌ها و نقطه‌نظرات خود را بیان نمی‌کرد. مگر در یک کشور در هر نقطه‌ای از جهان، چند سال یک بار می‌توان حول یک فرد درون نظام چنین سرمایه اجتماعی گسترده‌ای را ایجاد کرد که به‌سادگی حیثیت و اعتبار حرفه‌ای محمدجواد ظریف زیر سؤال برود؟شاید عده‌ای بگویند حرف مهمی زده نشده و مشابه این تحلیل‌ها در مجامع علمی و دانشگاهی مرتب بیان میشود و اتفاقا این گفت‌وگو، گام بزرگی در جهت شفاف‌کردن شیوه حکمرانی در نظام جمهوری اسلامی است، اما باز هم بیان آن از زبان وزیر خارجه مستقر، خطایی استراتژیک است و احتمالا فشارها علیه دستگاه سیاست خارجی را که درگیر مذاکرات سنگین وین برای لغو تحریم‌ها و بازگشت آمریکا به برجام است، تا پایان دولت دوازدهم کماکان تشدید خواهد کرد. اساسا بخش عمده‌ای از پیچیدگی‌ها و حساسیت‌های عرصه سیاست و روابط بین‌الملل مربوط به ابعاد و زوایای پنهان آن است که حتی در نظام‌های دموکراتیک و با شفافیت بالا بعد از 20 یا 30 سال اجازه انتشار پیدا می‌کند. حال که این حادثه رخ داده و واقعا دکتر ظریف با علم به محرمانه‌ماندن تن به این مصاحبه داده، طبیعی است که برخی از جناح‌ها و احزاب سیاسی رقیب بیشترین بهره‌برداری را از این موضوع برای حمله به ظریف و دولت کنند. اما آنچه بر نظام حکمرانی و سیاسی و مردم ایران فرض است، مراقبت از سرمایه‌های ارزشمند سیاسی و دیپلماتیک است که حاصل سال‌ها تجربه و آموزش هستند. در آستانه انتخابات باید مانع از آن شد که رقابت‌های جناحی و انتخاباتی به قربانی‌شدن تأثیرگذارترین وزیر خارجه ایران در عرصه مذاکره با قدرت‌های بزرگ جهان بینجامد. بدون شک میراث ماندگار سردار شهید سلیمانی هم نباید دستاویز تشدید اختلافات داخلی و برخوردهای افراطی درباره تحلیل‌های محرمانه‌ای شود که در انتشار آنها نیت سوء و غرض‌ورزی دشمنان قسم‌خورده کشور مؤثر بوده است. ضمن اینکه سیاست خارجی ایران در این شرایط حساس بین‌المللی نیاز مبرم به اجماع و هماهنگی گسترده داخلی دارد که نباید منافع ملی تحت‌الشعاع این مسئله قرار گیرد.
پربازدیدترین‌های روزنامه ها
پس از انتشار تصاویر ماهواره ای از میزان خسارت ها به پایگاه نواتیم، دیروز نیز تصاویر ماهواره‌ای پایگاه رامون ارتش صهیونیستی منتشر شد که نشان می دهد علاوه بر آشیانه ها، مراکز تجهیزات نظامی نیز توسط موشک های بالستیک ایران هدف قرار گرفته است (خراسان) امیر واحدی: این‌بار با بمب‌افکن su ۲۴ پاسخ ویرانگر می‌دهیم / سردار حاجی‌زاده: صد در صد می‌زنیم (جوان) اخبار ویژه (کيهان) پیام صریح ایران به جنگ‌طلبان صهیونیست (تجارت)
