گروه صنعت و تجارت: «در حال حاضر بازگشت برندهای خارجی حوزه لوازم خانگی به کشور در دستور کار نیست، زیرا شرکتهای داخلی پس از تحریمها خود را بازیافتهاند و با استفاده از امکانات و زیرساختهای موجود، عمده نیازها در این زمینه از داخل در حال تامین است.» این جملات مطرح شده از سوی مهدی صادقی نیارکی، معاون امور صنایع وزارت صنعت، معدن و تجارت آخرین موضع گیری این وزارتخانه در پاسخ به زمزمه های هفته های گذشته درباره احتمال بازگشت تولیدکنندگان لوازم خانگی کره به بازار ایران است. آنطور که به نظر می رسد، افزایش توان کارخانه های تولید لوازم خانگی طی سال های گذشته و همزمان با افزایش تحریم ها در عمل موجب شده تا توانمندی واحدهای تولیدی داخل افزایش پیدا کرده تا جایی که امروز بدون نیاز به محصولات خارجی نیازهای داخلی برطرف می شود.

دو برند کره ای ال جی و سامسونگ تحت فشار و تحریم های ظالمانه آمریکا از ایران خارج و تولید لوازم خانگی سامسونگ تحت لیسانس کره در ایران دچار مشکل شد. اگرچه کارشناسان اقتصادی معتقدند، حضور برندهای خارجی در کشور منجر به ایجاد رقابت در بازار لوازم خانگی می شود، اما اواخر فروردین ماه و پس از سفر نخست وزیر کره به ایران، گروهی به دنبال ایجاد ممنوعیت برای بازگشت برندهای کرهای به ایران بودند. همزمان با سفر نخست وزیر کره به ایران پس از ۴۴ سال و رایزنیها برای آزادسازی منابع ارزی بلوکه شده ایران در این کشور، بحثها بر سر بازگشت دو برند کرهای سامسونگ و الجی به ایران هم بالا گرفت. از طرف دیگر برخی معتقدند که باید برای بازگشت الجی و سامسونگ به ایران شرط گذاشت.

تحولات اخیر سیاست خارجی و احتمال رفع تحریمها، این روزها بار دیگر احتمال بازگشت برندهای خارجی در حوزه لوازم خانگی بهویژه برندهای مطرح کرهای را قوت بخشیده است. در سالهای گذشته و پیش از دور جدید تحریمها برندهای خارجی حدود ۶۰ درصد بازار لوازمخانگی کشورمان را در اختیار داشتند. برندها و شرکتهایی که روزگاری با تامین زیرساختها، خطوط تولید و آموزش نیروی انسانی ایرانی، تولیدات باکیفیتی در قالب همکاری مشترک و با عمق داخلیسازی متفاوت در کشورمان تولید میکردند. با خروج دونالد ترامپ از برجام و در پی آن اعمال تحریمهای ظالمانه علیه کشورمان، شاهد خروج بسیاری برندهای خارجی از کشورمان متاثر از فشارهای آمریکاییها بودیم. خروجی که به اعتقاد بسیاری مسوولان و صاحبنظران اقتصادی، با میل و اراده خودشان نبود.

این روزها اما، زمزمههای بازگشت بسیاری از این برندها در صنایع مختلف به گوش میرسد. با روی کار آمدن جو بایدن در آمریکا و در پی آن از سر گرفته شدن گفتوگوهای برجامی، لغو احتمالی تحریمها انتظار میرود. انتظاری که در صورت تحقق آن، هرچند ورود راحتتر مواد اولیه، سرمایه و برداشته شدن بسیاری محدودیتها در تجارت بینالملل را برای کشورمان به ارمغان خواهد آورد، اما نگرانی فعالان اقتصادی و تولیدکنندگان از باز شدن درهای کشور به روی واردات و گسیل انواع و اقسام محصولات وارداتی بهویژه محصولاتی که مشابه تولید داخلی دارند، است. کارشناسان همواره بر تقویت تولید ملی، تعمیق ساخت داخل و بومیسازی حداکثری با تکیه بر ظرفیتهای داخلی تاکید داشته و در عین حال، همکاری و تعامل درست و سازنده با سایر تولیدکنندگان و برندهای معتبر جهانی را توصیه میکند.

سیاست وزارت صمت در قبال کارخانه های خارجی

در همین ارتباط معاون امورصنایع وزارت صمت گفت: در حال حاضر بازگشت برندهای خارجی حوزه لوازمخانگی به کشور در دستور کار نیست، زیرا شرکتهای داخلی پس از تحریمها خود را بازیافتهاند و با استفاده از امکانات و زیرساختهای موجود، عمده نیازها در این زمینه از داخل در حال تامین است. مهدی صادقی نیارکی افزود: سیاست وزارت صنعت تقویت برندهای ملی، افزایش عمق ساخت داخل تولیدات داخلی و تولید محصولات صادرات محور است. وی بیان داشت: با توجه به هماهنگی های به عمل آمده با مجلس و دیگر ارگان ها، همچنین مطابق سیاست های کلان کشوری و سیاست های وزارت صنعت، بازگشت بدون جبران مافات برندهای مطرح خارجی به کشور بسیار بعید است. این مقام مسوول ادامهداد: به طور حتم برندهایی که به دنبال بازگشت به بازار ایران هستند باید سرمایهگذاری مستقیم را در دستور کار خود قرار داده و رضایت شرکای ایرانی خود را جلب کنند، درغیر این صورت ما مخالف بازگشتشان بوده و به طور حتم از برندهای ملی خودمان حمایت میکنیم. صادقی نیارکی اظهار داشت: به طور حتم در سال ۱۴۰۰ و ۱۴۰۱ وضعیت بهتری را در صنعت لوازم خانگی شاهد خواهیم بود و بازار داخل تامین شده و حتی شرکتها باید به فکر توسعه صادرات باشند. معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت ادامه داد: امروز مجموعه اقدام ها در وزارتخانه به گونه ای است که بخش عمده مواد اولیه داخلی مورد نیاز از جمله فولاد، مس، آلومینیوم، مواد پتروشیمی و پلیمرها در داخل تامین میشود و فقط در برخی موارد از جمله تأمین ورق سرد کمبودهایی وجود دارد. معاون وزیر صمت تصریح کرد: برندهای ملی ارزش و اعتبار هر کشور هستند. امروز شاهد افتتاح خط تولید کارخانهای بودیم که در تعمیق ساخت داخل تلاش موثری داشته است. با این زیر ساخت و امکانات میتوانیم به زودی به مرحله صادرات هم ورود کنیم.

شرط بهارستان برای بازگشت برندهای خارجی

مدتی پیش از این نیز رئیس کمیسیون صنایع مجلس در این ارتباط گفته بود که اگر شرکتهای خارجی بخواهند به کشورمان بازگردند با توجه به بدعهدیهایی که داشتند هر توافقی که بخواهد صورت بگیرد، باید مجلس در جریان آن باشد و آن را تصویب کند. عزت الله اکبری گفت: اگر سازندگان لوازم خانگی، خودروسازان و برندهای غربی بخواهند به کشورمان بازگردند باید آنچه سیاست کشور ما است را اجرایی کنند و با سرمایهگذاران داخلی مشارکت کنند و فناوری و سرمایه را به داخل کشور منتقل کنند. وی با اشاره به زمزمههایی درباره زمینههای بازگشت برندهای خارجی به ایران پس از توافقات احتمالی برای بازگشت آمریکا به برجام، گفت: با توجه به بدعهدیهای که برخی شرکتهای خارجی تاکنون داشتند هر توافقی که بخواهد صورت بگیرد، باید مجلس در جریان آن باشد و آن را تصویب کند. اکبری افزود: بازگشت خارجیها نباید باعث تضعیف تولید و دانش داخلی شود و مجلس اجازه تضعیف تولید داخل را نخواهد داد و باید شرکتهای خارجی براساس سیاست و قواعد داخلی کشورمان عمل کنند. اکبری تاکید کرد: هر شرکت یا برند خارجی که وارد کشورمان میشود و سرمایهگذاری میکند باید برای رونق تولید داخلی باشد.

بازگشت سامسونگ و الجی ممنوع

مدتی پیش نیز معاون قضائی دادستان کل کشور درباره احتمال بازگشت شرکتهای الجی و سامسونگ به بازار لوازم خانگی ایران، گفت: این دو شرکت در شرایط سخت مردم ایران را تنها گذاشتند؛ در حوزه قضائی اجازه نمیدهیم این نوع شرکتها بخواهند به کشور بازگردند و به طور حتم امکان فعالیت برای این دو برند در ایران وجود نخواهد داشت. سعید عمرانی افزود: از منظر حقوقی دو برند لوازم خانگی خارجی در شرایط سختی ایران را ترک کردند البته اتفاق خوبی بود زیرا در صورت ادامه حضور و فعالیت آنها در ایران، هیچگاه شاهد پیشرفت فعلی کارخانههای ایرانی نبودیم. او با بیان اینکه شرکتهای کرهای جایی در ایران ندارند، گفت: قوه قضائیه به هیچیک از محصولاتی که نمونه داخلی دارد، اجازه ورود به کشور را نخواهد داد و با متخلفان برخورد خواهد شد. مشابه این سخنان را البته مسئولان دیگری هم در هفته گذشته بیان کردند.