کنایه تند به ظریف از تریبون مذهبی

آفتاب یزد - رضا بردستانی: چند بیت بیشتر نیست، نیشتری به رخدادهای اخیر در عالم سیاست در شب شهادت حضرت علی (ع) که گوینده‌اش مداح مشهور و پرحاشیه‌ای است که طی سال‌های اخیر، بارها نُقل محافل رسانه‌ای شده است:
سرِ نیزه که رحل قرآن شد
وقت تضعیف مرد میدان شد
آخرین ضربه‌های مالک بود


اشعری شیر شد، رجزخوان شد
شر شد و فتنه شد، تلاطم ‌شد
امر مولا در این میان گم‌شد
رشته افتاد دست جاسوسان
اشعری، انتخاب مردم شد
> صراحت؛ مشی و مرام رهبر انقلاب
آن چه باید گفته می‌شد بی‌هیچ کم و کاست و با همان صراحتی که همواره از رهبری سراغ داریم گفته شد. پیش و پس از بیانات رهبر معظم انقلاب، محمدجواد ظریف، نه تنها از رهبر، ملت فهیم ایران و خانواده‌ی سردارسپهبدشهید قاسم سلیمانی عذرخواهی کرد که پذیرفت در نقل برخی حرف‌ها آن دقت و درایتی که باید را لحاظ نکرده است آن هم در جایی که قرار نبوده با این سرعت و وسعت و در گستره‌ی رسانه‌های معاند بازنشر شود. با این همه؛ آن طور که انتظار می‌رفت و همگان می‌دانستند، رهبری به فضای حاکم بر جامعه آن هم پس از انتشار خبیثانه‌ی سخنان ظریف واکنش نشان دادند و هرآن چه در قالب تذکر و نصیحت و حتی برخورد لازم می‌دانستند گفته شد و این یعنی برای همه، همچنان باید سخنان، بیانات و خطوط فکری رهبری «فصل الخطاب» باشد که گویا همچنان «کُمیت» برخی در این فقره و مقوله به اصطلاح «لنگ» می‌زند!
> ورود مداحان به چارچوب‌های جناحی افول کار آنان است
نکته‌ی خوبی که در بررسی‌ها بدان برخورد کردیم، سخنان عنایت‌الله رحیمی استاندار فارس در دیدار با اعضای کانون مداحان و شاعران آیینی استان فارس در دی ماه ۹۹ است که می‌گوید: «مداحان باید چتری برای همه مردم باشند؛ بنابراین ورود به مباحث جناحی در دامنه فراگیری و اثرگذاری آن‌ها موثر است.» موضوع مورد بحث اما اندکی فراتر از مباحث سیاسی و جناحی است زیرا این روزها، همه‌ی اخبار داخلی و بین‌المللی به نوعی به منافع و امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران گره خورده و بسیار پیچیده‌تر از رقابت‌های انتخاباتی، انتقام گیری‌های سیاسی از دولت روحانی و حمله به شاخص‌ترین چهره‌های جناحی است که شاید به مذاق برخی خوش نیامده باشند.
برای درک بهتر مطلب کافی است به متن گزارشی از هاآرتص اشاره کنیم جایی که به دو نبرد دیپلماتیک ایران اشاره کرده می‌نویسد: «ظریف هم دارد برجام را احیا می‌کند، هم روابط تهران-ریاض را جوش می‌دهد.» و این یعنی حمله به تیم مذاکره‌کننده و ستون اصلی دیپلماسی ایران در جامعه‌ی بین‌الملل، دقیقاً کارکرد تضعیف این تیم را به رخ می‌کشد جایی که هم باید ایران از حقانیت خود در برجام و آسیب‌هایی که از بدعهدی آمریکایی‌ها متحمل شده دفاع کند و هم به مناسبات منطقه‌ای خود سر و سامان بخشد آن هم درست در موقعیتی حساس که «حکام سعودی» متوجه شده‌اند با ایران از در خصومت و تهدید و مباحث نظامی نمی‌توان رو در رو شد و باید با بهره‌گیری از اسلحه‌ی گفتمان، اختلافات را حل و فصل کرد.
در بخش‌های دیگری از این گزارش هاآرتص می‌خوانیم: «محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه ایران هفته‌ای سخت و مشقت‌آور داشته است. این روزهای سخت با انتشار بخش‌هایی از مصاحبه هفت‌ساعته او در ماه فوریه که با یک موسسه تحقیقات ایرانی انجام داده بود، آغاز شد. فایل صوتی این مصاحبه توسط شبکه ایران اینترنشنال وابسته به عربستان سعودی منتشر گردید.» در ادامه این مطلب آمده است: اندکی بعد تحقیقات درباره اینکه چه کسی این مصاحبه را که قرار بود به عنوان بخشی از بایگانی تاریخ سیاسی ایران طبقه‌بندی شود، فاش کرد، آغاز شد. در این بین چند تن از نمایندگان مجلس خواستار استعفای وی شدند، در حالی که برخی دیگر گفتند که وی باید به جرم خیانت و آسیب رساندن به امنیت ملی محاکمه شود. این افشا در زمان حساسی رخ داده است، حساس از این نظر که نمایندگان امضا‌کننده توافق هسته‌ای یعنی آلمان، روسیه، چین، فرانسه و انگلیس در حال مذاکرات فشرده در وین برای احیای توافق هستند. به طور غیر مستقیم، آمریکا نیز در مذاکرات شرکت دارد. احیای توافق نامه در ازای لغو تحریم‌های آمریکا خواسته همه طرف‌ها است. به طور علنی، روسیه نسبت به مذاکرات ابراز خوش بینی کرده و به نظر می‌رسد اظهارات ظریف در نتیجه مذاکرات تاثیری
نخواهد داشت. » هاآرتص تاکید می‌کند: «عربستان سعودی که قبلاً متوجه شده کارشکنی برای مقابله با بازگشت به برجام فایده ندارد، باید خودش را برای لحظه لغو تحریم‌ها و بازگشت ایران به بازار جهانی نفت آماده کند.»
> سابقه‌ی طولانی مداحی‌های سیاسی
مداحی‌های سیاسی - جناحی، فراتر از آن چه که آن را ساده اندیشی در عدمِ ورود مداحان به مسائل سیاسی می‌نامند، تاریخی طولانی دارد اما از ابتدای آغاز دولت خاتمی و سکانداری اصلاح‌طلبان، این گونه مداحی‌ها نه تنها شدت گرفت که رنگ و بویی نزدیک به توهین و تسویه حساب‌های سیاسی نیز به خود گرفت. شهریور ۹۷، خبرآنلاین با طرح این سوال که «آیا مداحان باید به عرصه سیاست و مصادیق آن ورود داشته باشند؟» به میان مداحان رفته، پاسخ آنان را از منابع مختلف رسانه‌ای استخراج می‌کند که بررسی مجموعه‌ی این پاسخ‌ها نشان می‌دهد در بین خودِ مداحان نیز هنوز یک جمعبندی مشترک و جامع در این باره وجود ندارد. برای نمونه احمد زین‌العابدین می‌گوید: «مداح باید شم سیاسی داشته باشد.» اما منصور ارضی پا را فراتر گذاشته مدعی است: «سیاست ما عین مداحی ما است.» این در حالی است که ماشاالله عابدی‌فرد در دیدگاهی عکس ارضی می‌گوید: «مداح نباید وارد جزییات مسائل سیاسی بشود.» حسین هوشیار تذکری به جا می‌دهد: «منبر امام حسین (ع) محل تسویه‌حساب‌ها نیست.» مسئله‌ای که در آسیب‌شناسی مداحی‌های سیاسی بسیار مورد مداقه قرار گرفته است، حسین هوشیار می‌گوید: «معتقدم، منبر امام حسین (ع) محل تسویه‌حساب‌ها نیست. همان‌طور که منبر، امانت است، گوش مستمع هم امانت است. باید امانتدار خوبی باشیم. امانتی که ممکن است، فردا دست ما نباشد. معتقدم، فریاد حق‌طلبی افتخار یک مداح است. همان‌طور که افتخار می‌کنیم، منبر در زمان رژیم گذشته سیاسی بود، افتخار می‌کنیم که روح حماسه و ظلم‌ستیزی هم در آن بود.» حسن خلج نیز نگاه و تحلیلی هشداری دارد: «نباید وارد بازی‌های سیاسی بشویم» خلج می‌گوید: «متاسفانه برخی از مداحان به جای پرداختن به مباحث مذهبی و انجام وظایف یک مرثیه‌خوان به جناح‌های سیاسی متمایل می‌شوند و به همین دلیل معنویت از مجالسشان رخت برمی‌بندد. یک مداح باید تنها به ذکر مصیبت بپردازد و از ولی‌فقیه پیروی و تبعیت کند و مراقب باشد وارد بازی‌های سیاسی نشود. تکلیف سعید حدادیان مشخص است او به صراحت ضمن دفاع از ورود مداحان به سیاست می‌گوید: «باید بگویم که حتماً باید مداحان به عرصه سیاست هم وارد شوند...» محسن طاهری، محتاطانه به موضوع نگریسته می‌گوید: «روشنگری مانعی ندارد.» وی معتقد است: «اگر گرایش‌های درست و خطوط بارز دینی، سیاسی و فکری -که روشنگری افکار عمومی و جامعه را باعث می‌شود- گفته شود، مانعی ندارد.» منصور نورایی به نکات مهمی اشاره می‌کند: «مداح باید باسواد باشد، باید به هر چیزی که می‌خواهد بگوید، علم داشته باشد. باید به‌روز باشد. باید با سیاست آشنا باشد؛ اما کسی که سیاست می‌داند، باید از سیاست حرف بزند. کسی که حقایق را نگوید، باور دینی ندارد. مداح باید از سیاست بگوید؛ البته مداحی که سواد و علم داشته باشد. از نگاه مهدی منصوری: «مداح نباید خود را وابسته به یک جناح و خط کند.» نظر نریمان پناهی ۱۸۰ درجه در مخالفت با دیدگاه مداحانی چون ارضی و حدادیان است چون گفت: «وظیفه مداح ورود به سیاست نیست.» این مداح می‌گوید: «ورود مداحان به عرصه سیاسی اشتباه است؛ خدا به همه عقل داده و فهم و شعور داده و انسان باید از عقلش استفاده کند؛ نباید در جلسات مداحی به هم نان قرض بدهند که به فلانی رای بدهید و به فلانی رای ندهید.»
> حساب انتخابات را از منافع و امنیت ملی جدا کنیم
رقابت‌های انتخاباتی اگرچه همچنان با واکنش سرد جامعه رو در رو
است اما بالعکس، بین کسانی که در صدد رسیدن به اصلی‌ترین صندلی مسائل اجرایی کشور هستند، در بالاترین نقطه‌ی جوش قرار دارد. درهم آمیختن مسائل سیاست داخلی و سیاست خارجی در ایامی که کشور اندک اندک و با احتیاط وارد مباحث انتخاباتی می‌شود از همان دست مسائلی است که ممکن است دامن «حاج محمود کریمی» را نیز گرفته باشد. منهای مجادله‌های طلبگی در این که مداحان به عرصه‌ی سیاسی ورود پیدا کنند یا نکنند؛ به اصطلاح «گزک» به دست بیگانه دادن قطعا مشمول این آراء و نظرات نخواهد شد.
در روزگاری که رفته رفته قدرت منطقه‌ای و بین‌المللی ایران اسلامی در حال رسیدن به نتایجی شگرف است - به زانو درآوردن حکام سعودی و مطالبه‌ی جدی ایران از مذاکره‌کنندگان حاضر در وین - اساساً حمله به تیم مذاکره‌کننده به معنای واقعی کلمه، تضعیف این تیم است که طبیعتاً حامل پیامی تلخ به طرف‌های درگیر در مذاکره است تا با فضا و حفره‌ای که پشت سر مذاکره‌کنندگان ایرانی در فضای سیاسی داخلی ایجاد شده، خود را برای امتیاز گیری‌های خبیثانه آماده کنند پس اگر همچنان معتقدیم «فصل الخطاب» سخنان و منویات رهبری است پس لازم است چند گام پیشتر از معظم له گام بر نداریم که بازار سیاست، آشفته بازاری است و گاه ممکن است به اسم مناسبات سیاسی، رقابت‌های جناحی و تقابل‌های انتخاباتی، منافع و امنیت ملی میهن‌مان را قربانی کنیم و متوجه نشویم.