روزنامه اعتماد
1400/02/16
تبادل زندانيان؛ زمينه‌سازي مثبت
در روزهاي اخير اخبار زيادي پيرامون گفت‌وگوهاي غيرمستقيم ميان ايران و ايالات متحده و بريتانيا به منظور تبادل زندانيان به گوش مي‌رسد. از نگاه جمهوري اسلامي ايران بسيار اهميت دارد شهرونداني كه به بهانه‌هاي غيرقانوني نظير نقض تحريم‌ها زنداني شده‌اند، آزاد شوند و طرف غربي نيز مايل است شهروندانش را كه به هر علتي در زندان‌هاي ايران هستند، آزاد كند. هر چند كه هنوز در عرصه عمل شاهد نتيجه‌اي مشخص از اين گفت‌وگوها نبوده‌ايم و تاييدي رسمي در اين خصوص وجود ندارد، چنين برمي‌آيد كه اين گفت‌وگوهاي ضروري مقدمه يا چراغ سبزي است براي كار بزرگ‌تري كه در وين صورت مي‌گيرد. به آن معنا كه به‌رغم پيگيري اين نوع ديپلماسي بشردوستانه از مسيرهاي غيرمستقيم به ثمر رسيدن اين ديپلماسي مي‌تواند ثمرات زيادي براي همه طرف‌ها و به ويژه براي بهبود روند گفت‌وگوها در وين داشته باشد.يكي از مشخص‌ترين گزارش‌ها در اين خصوص گزارش الميادين بود كه طي آن ادعا شد، علاوه بر آزادي 4 زنداني ايراني در برابر 4 زنداني امريكايي قرار است 7 ميليارد دلار از منابع مالي ايران نيز آزاد شود. اين گزارش از سوي هر دو طرف يعني ايران و امريكا تكذيب شد اما نگاهي دقيق به نوع تكذيب نشان مي‌دهد كه هدف اصلي تكذيب انكار وجود مناسبات مالي در تبادل زندانيان بود. يعني تكذيب ريشه در سياست داخلي داشت، چراكه براي نمونه دولت بايدن نمي‌خواست و نمي‌خواهد در خصوص آزادسازي منابع مالي ايران مورد هجمه قرار گيرد. شرايط مشابهي براي انگليس نيز وجود دارد؛ آنها نمي‌خواهند پرداخت 400 ميليون پوند از بدهي‌هاي اين كشور به ايران عامل آزادسازي خانم نازنين زاغري شناخته شود، چراكه در اين صورت دولت بريتانيا بايد پاسخگوي خيلي چيزها باشد. در خصوص ايران نيز جمهوري اسلامي به درستي تمايل ندارد كه موضوع آزادسازي منابع يا پرداخت بدهي‌هاي ايران كه حق طبيعي ملت ايران است در برابر يك اقدام بشردوستانه يعني آزادسازي زندانيان قرار گيرد.
ارزيابي من از روندهايي كه طي و صحبت‌هايي كه از سوي مقامات كشورها مطرح مي‌شود، اين است كه دست‌كم در موضوع آزادسازي زندانيان توافقاتي حاصل شده اما ماجراي آزادسازي پول‌ها ارتباطي به اين موضوع ندارد. اين گفت‌وگوها يك نوع زمينه‌سازي مثبت براي مذاكرات وين است. نبايد از ياد برد كه حسن نيت، حسن نيت مي‌آورد و دستيابي به دستاوردي نظير آزادسازي زندانيان دو طرف از طريق مذاكره يعني مسير ديپلماسي، مسيري درست و كارگشاست. نقش سازنده واسطه‌ها نيز امري موثر و راهبردي است كه مي‌تواند در زمينه‌هاي ديگر هم مورد استفاده و بهره‌برداري قرار گيرد؛ چنانكه پيش‌تر قطري‌ها براي ميانجيگري اظهار آمادگي كرده بودند يا پيام‌هايي از طريق كشورهاي اروپايي رد و بدل شد يا پيش‌تر كه عماني‌ها از طريق ديپلماسي توانستند نقش مهمي در آزادسازي چند زنداني بازي كنند. يكي ديگر از فايده‌هاي پيشبرد اين نوع ديپلماسي بشردوستانه، كاسته شدن از فشارهاي حقوق بشري عليه ايران است. در روزهاي اخير دولت امريكا در ارتباط با وضعيت روزنامه‌نگاران در جهان موضع گرفت و اقدام به انتشار مطالبي منفي عليه دولت‌هاي روسيه، چين و تركيه پيرامون رفتار اين دولت‌ها با خبرنگاران كرد اما بر خلاف گذشته كه معمولا در اين‌گونه موارد، موضعي هم عليه جمهوري اسلامي ايران اتخاذ مي‌شد، چنين نشد و معتقدم اين نشانه‌اي مهم است.
همزمان با اين گفت‌وگوها پيرامون آزادسازي زندانيان، مذاكرات در وين نيز شرايط خوبي را سپري مي‌كند و از موضع‌گيري‌هاي طرفين برمي‌آيد كه توافق كلي پيرامون بسياري از مسائل وجود دارد اما در جزييات هنوز اختلاف‌نظرهايي جدي مطرح است كه بايد از طريق گفت‌وگو حل و فصل شوند. نقطه اختلاف نيز بر سر تحريم‌هايي است كه ايران مطالبه رفع آنها را دارد. از نگاه جمهوري اسلامي ايران تمامي اشخاص و نهادها كه پس از خروج ايالات متحده از برجام مشمول تحريم‌هاي يك‌جانبه امريكا شده‌اند بايد از ليست تحريم‌ها خارج شوند و تهران بر اين موضع استوار است اما امريكا اصرار دارد تنها تحريم‌هايي برچيده شوند كه با برجام سازگار نيست و همين موضوع باعث شده از سرعت گفت‌وگوها كاسته شود اما روند همچنان مثبت و رو به جلو است.
پربازدیدترین‌های روزنامه ها
پس از انتشار تصاویر ماهواره ای از میزان خسارت ها به پایگاه نواتیم، دیروز نیز تصاویر ماهواره‌ای پایگاه رامون ارتش صهیونیستی منتشر شد که نشان می دهد علاوه بر آشیانه ها، مراکز تجهیزات نظامی نیز توسط موشک های بالستیک ایران هدف قرار گرفته است (خراسان) امیر واحدی: این‌بار با بمب‌افکن su ۲۴ پاسخ ویرانگر می‌دهیم / سردار حاجی‌زاده: صد در صد می‌زنیم (جوان) جنگ رسانه‌ای در فضای موشکی (کيهان) پیام صریح ایران به جنگ‌طلبان صهیونیست (تجارت)
سایر اخبار این روزنامه
تغييرقانون در دقيقه90
هميشه‌سينماگر
جاي خالي رييسي
الزام بر شفاف‌سازي نحوه احياي واحدهاي توليدي
خيلي دور، خيلي نزديك؟
روي ريل آشتي
اتهام ولي الله سيف تضييع 30 ميليارد دلار و 60 تن طلا!
اعتراض ردشدگان اختلاف ردكنندگان
تبادل زندانيان؛ زمينه‌سازي مثبت
شورای نگهبان و قانونگذاری!
عكس روز
افت و خيزهاي سياسي بورس
